Tôi là một thầy thuốc nên đã đặc biệt thích thú khi đọc một vế câu: “Năm 1995, Nguyễn Duy phát hiện mình bị bệnh đường huyết...”. Thật vậy, trên y văn, tôi thường chỉ thấy cụm từ bệnh đái tháo đường, bệnh tiểu đường, diabetes mellitus, ngụ ý nói là một bệnh gây đái nhiều lần, nhiều nước tiểu trong chứa glucose. Những cụm từ trên đã từ lâu thật sự làm tôi rất băn khoăn. Có lẽ người ta đã gọi theo nhau, dịch theo nhau, chứ không mấy ai quan tâm đến những điều bất cập do những tên gọi ấy gây ra trong chẩn đoán bệnh, trong theo dõi bệnh và điều trị bệnh. Duy nhất trong năm 1966 tôi có đọc cuốn sách Nội tiết học của GS. Julesz Miklós(*) dày 1.000 trang viết bằng tiếng Hungari(**) đã dùng từ bệnh đường huyết (vércukor betegség) cho bệnh này. Tôi rất tâm đắc và khâm phục về việc đặt tên mới cho bệnh này. Thật đáng tiếc, khi cả thế giới chẳng ai theo cả.
Những ưu thế và những lợi ích của từ ngữ bệnh đường huyết gồm:
- Nói lên được đặc tính của bệnh là gây ra tăng đường huyết và gây ra tụt đường huyết khi bị biến chứng của điều trị hạ đường huyết quá mức.
- Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào xét nghiệm máu thấy có tăng đường huyết quá mức bình thường, chứ không phải do thấy có chất đường trong nước tiểu.
- Trong những trường hợp bệnh chưa nặng thì chưa có biểu hiện đái tháo và trong nước tiểu chưa có đường, nên nếu chỉ dựa vào những yếu tố đái tháo và có đường trong nước tiểu thì sẽ bỏ sót chẩn đoán bệnh đường huyết trong những trường hợp bệnh nhẹ, lại cứ tưởng là không mắc bệnh đường huyết.
- Theo dõi diễn biến của bệnh tiểu đường bằng xét nghiệm chất đường trong nước tiểu tưởng như là đúng (do hiểu nhầm tên gọi bệnh tiểu đường, bệnh đái tháo đường là bệnh đi tiểu ra chất đường, đái tháo ra chất đường) thì thật là nguy hiểm.
Qua những nhận xét và những lợi ích trên, tôi xin mạnh dạn đề nghị đổi tên bệnh đái tháo đường, bệnh tiểu đường thành bệnh đường huyết, đỡ hiểu nhầm trong nhân dân và có lợi nhiều mặt hơn.
(*) Giáo sư đầu ngành nội tiết học của Hungari.
(**) đồng thời có bản dịch ra tiếng Nga với các hành ảnh màu đẹp hơn bản in bằng tiếng Hungari.
|
|
