Cây cối xay còn gọi là nhĩ hương thảo hay kim hoa thảo, cây đằng, giăng xay, quýnh ma, ma mảnh thảo, ma bản thảo giàng xay, co tó ép (Thái), phao tôn (Tày); là một loại cây nhỏ sống hàng năm hay lâu năm mọc hoang và trồng hầu hết trên khắp nước ta, mọc thành bụi ở những bãi đất trống hay bờ rào, cao 1-2m, có lông mềm trên toàn thân và các bộ phận của cây.
|
Bộ phận làm thuốc gồm các đoạn thân, cành, lá, hoa, quả. Thu hái quanh năm, tốt hơn cả là mùa hạ dùng tươi phơi hay sấy khô.
Theo đông y, cối xay có vị ngọt, tính mát, vào kinh tâm, đởm. Có tác dụng giảm đau, thanh huyết nhiệt, hoạt huyết, làm tan máu tụ, giải độc lọc máu, khai khiếu tỉnh thần. Thường sử dụng điều trị chữa mụn nhọt, viêm đường tiết niệu, đau đầu, tai ù, điếc, sốt vàng da, phù thũng, lở ngứa, dị ứng…
Ngoài chữa những chứng bệnh trên, theo kinh nghiệm cho thấy, ngay sau khi trật đả hay chấn thương, lấy độc vị lá cối xay tươi một nắm khoảng 20 - 30g sắc cho uống ấm sau một vài tiếng thì nạn nhân giảm đau rõ rệt và các vết máu tụ cũng nhanh chóng tan đi, sức khỏe bình phục. Thực tiễn cho thấy, càng áp dụng sớm thì hiệu quả càng cao. Còn theo kinh nghiệm của nhân dân Ấn Độ, cối xay ngoài sử dụng làm giảm đau còn làm thuốc nhuận tràng, trị bệnh phổi và làm thuốc an thần. Hoa được sử dụng để làm tăng tinh dịch ở nam giới.
Chú ý: Theo kinh nghiệm của chúng tôi, bài thuốc này chỉ áp dụng được cho những nạn nhân sau khi chấn thương còn tỉnh táo, không cần can thiệp ngoại khoa.
|