Lấy vợ, lấy chồng từ lâu vẫn được coi là việc "đại sự" của đời người, qua đó đề cao vai trò, trách nhiệm của người trong cuộc trước khi quyết định đi tới hôn nhân. Tuy nhiên, không ít người dân các địa phương hiện nay đã lựa chọn cho mình hình thức kết hôn với người nước ngoài nhằm mục đích để được đi xuất khẩu lao động, nhưng hậu quả của việc làm này nhiều người đã không lường trước được dẫn đến những câu chuyện buồn.
Xã Tam Dị, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang là nơi bị ảnh hưởng bởi hệ lụy của vấn đề trên. Một số cô gái đang học dở lớp 12 đã cùng gia đình vay mượn hàng nghìn USD để đưa cho môi giới nhằm lo thủ tục kết hôn với người nước ngoài. Theo như cam kết giữa hai bên, khi sang nước ngoài, các cô không sống cùng người chồng hợp pháp mà ra ngoài lao động theo nguyện vọng. Chỉ đến khi hết thời hạn, các cô gọi điện cho người chồng ngoại quốc để ký tiếp vào giấy chứng hôn thì không liên lạc được. Không ít người sau nhiều tháng sống chui lủi trên đất khách quê người đã bị trục xuất về nước. Chị N.T.D., xã Tam Dị, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang cho biết, người môi giới nói là dễ lắm, cứ đi đi rồi sau đó làm thủ tục ly hôn là lại lấy được chồng Việt. Nhưng giờ không tìm được ông chồng ngoại quốc nhưng là chồng thật thì mất tăm nên không làm thủ tục ly hôn được, nghĩ lại vừa mất nhiều tiền lại vừa rắc rối. Cũng theo chị D., vay 12-13 nghìn USD, ai làm may mắn thì hơn 1 năm trả hết nợ, có người không may, sang được 2-3 tháng đã bị đuổi về nước. Bé L.N.D. (2 tuổi, con của chị D. với người chồng cùng quê) vẫn chưa được cấp giấy khai sinh. Vì trước đó, chị D đã đăng ký kết hôn với người chồng nước ngoài để được đi lao động xuất khẩu. Như vậy, về mặt luật pháp, bố mẹ em không thể đăng ký kết hôn và làm giấy khai sinh cho con mình.
Chuyện những cô gái ở Bắc Giang hay một số địa phương khác có chồng ngoại quốc trên giấy tờ phổ biến đến mức gia đình nhà chồng của họ cũng xem đây là chuyện bình thường, họ chấp nhận cuộc hôn nhân của con trai và con dâu không được pháp luật thừa nhận.
Đối với những trường hợp lợi dụng kết hôn để đi nước ngoài lao động, chính quyền xã lâu nay cũng đã nhận ra mặt trái nhưng... lực bất tòng tâm vì trước khi đi, những người trên có đến làm thủ tục ở xã, được cán bộ tư pháp của địa phương tư vấn trước về hậu quả, thậm chí mời cả phụ huynh lên để nói cho họ những khó khăn và vấn đề phức tạp sau này nhưng họ không nghe. Vì đầy đủ giấy tờ hợp pháp nên chính quyền địa phương đành chịu.
Nguyễn Minh