Danh sách khách mời:
GS. Hoàng Bảo Châu
GS. Phạm Gia Khải
PGS.TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Ths. Đỗ Thúy Cẩn - Viện tim mạch Quốc gia.
Các Bác sĩ Viện Tim mạch Quốc gia.
Diễn biến âm thầm nhưng biến chứng đột ngột và hết sức nặng nề, đó là lý do để người ta gọi tăng huyết áp là “kẻ giết người thầm lặng”.
Các biến chứng đáng sợ của tăng huyết áp có thể gây ra trên tất cả các cơ quan của cơ thể như tim, não, thận, mắt... Tất cả biến chứng này làm bệnh ngày càng nặng dần lên, dẫn đến tăng tỉ lệ tàn tật (62% đột quỵ và 49% đau thắt ngực) và giảm tuổi thọ từ 10 đến 20 năm.
Nếu không được điều trị đúng và đầy đủ, tăng huyết áp sẽ để lại nhiều biến chứng, thậm chí có thể gây tử vong hoặc để lại các di chứng nặng nề trong đó đáng ngại và thường gặp nhất là các tai biến mạch máu não.
Làm thế nào để phòng ngừa và hạn chế những biến chứng của căn bệnh quái ác này? Thuốc men? Chế độ ăn uống? Luyện tập? Hay phải áp dụng những phương pháp nào khác nữa? Người bệnh tăng huyết áp có cần uống thuốc hàng ngày hay chỉ uống khi có cơn tăng huyết áp?...
Những băn khoăn của độc giả sẽ được các chuyên gia trong lĩnh vực tim mạch và y học cổ truyền giải đáp một cách thỏa đáng tại buổi Giao lưu trực tuyến chủ đề: “Phòng ngừa biến chứng bệnh tăng huyết áp” do Báo Sức khỏe & Đời sống tổ chức.
Dưới đây là phần giao lưu trực tuyến:
Tôi nghe có người gọi là bệnh tăng huyết áp, một số người lại gọi là cao huyết áp. Hai bệnh này có phải là một hay không? Gọi thế nào là đúng?
GS. Phạm Gia Khải: Khi ta nói tăng huyết áp hoặc cao huyết áp thì thuật ngữ này là một bệnh, trong đó số huyết áp cao hơn bình thường. Gọi như thế đều đúng nhưng Hội Tim mạch Việt Nam từ nhiều năm nay đã áp dụng thuật ngữ tăng huyết áp chứ không phải cao huyết áp là vì con số huyết áp của chúng ta nếu ghi liên tục trong 24 giờ thì có thể thấy có những thời điểm huyết áp thấp, có thời điểm bình thường và có thời điểm huyết áp cao.
Vậy nếu chúng ta tình cờ đo vào thời điểm huyết áp thấp thì chúng ta sẽ bỏ qua khả năng có lúc huyết áp cao. Vì vậy dùng thuật ngữ tăng huyết áp phản ánh thực tế là khi huyết áp tăng vọt lên trên con số bình thường thì người bệnh có thể bị những tai biến. Cho nên có thể nói dùng chữ tăng huyết áp cũng ví như đối với mùa nước lũ khi dòng lũ có một cơn đập mạnh vào thân đê thì cơn lũ đó có thể làm vỡ đê. Biết có tăng huyết áp thì người ta có cách điều trị hơn.
Thưa bác sĩ chồng tôi 65 tuổi bị cao huyết áp 3 năm nay, hiện nay đang uống covesyl để hạ huyết áp nhưng lại bị ho rất nhiều, xin hỏi có cách nào khắc phục không?
PGS.TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Huyết áp của tôi hơi cao nhưng công việc lại hay phải giao tiếp, xin hỏi uống rượu bia có được không? (linhdv1987@gmail.com)
Th.sĩ Đỗ Thúy Cẩn - Viện Tim mạch Việt Nam:
Như chúng ta đã biết tai biến mạch não là một biến chứng rất thường gặp trong bệnh tăng huyết áp, đặc biệt là những trường hợp kiểm soát huyết áp kém. Cách để phòng ngừa biến chứng này hiệu quả nhất là kiểm soát huyết áp thật tốt. Để kiểm soát huyết áp tốt ngoài việc người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, người bệnh còn cần biết về những yếu tố nguy cơ của mình để thay đổi lối sống phù hợp. Ví dụ nếu bố bạn có tăng cholesteron hoặc đái tháo đường thì ngoài việc kiểm soát huyết áp, bố bạn cũng đồng thời phải điều trị những bệnh phối hợp thật tốt.
Với những người có hút thuốc lá việc bỏ thuốc là hết sức cần thiết. Nếu bố bạn có thừa cân cần phải giảm cân hợp lý. Ngoài ra những thói quen không có lợi cho sức khỏe khác như ăn mặn hoặc ít vận động thể lực cũng là những yếu tố nguy cơ cần phải điều chỉnh. Với trường hợp cụ thể của bố bạn, bạn có thể đưa đến khám tại các phòng khám chuyên khoa tim mạch để được BS chẩn đoán và tư vấn cụ thể.
Làm thế nào để nhận biết là mình có mắc bệnh tăng huyết áp hay không? Những biểu hiện nhận biết là gì?
(muinga78@yahoo.com)
Thứ hai: người bệnh không cảm thấy gì hết, vẫn cho mình là người bình thường nhưng khi đo huyết áp tình cờ phát hiện huyết áp cao.
Cho nên thực tế nhất đối với những người trung niên và cao tuổi thuộc cả hai giới nên đo huyết áp thường kỳ, ví dụ một tháng, ba tháng hoặc sáu tháng đo một lần thì có thể phát hiện huyết áp cao mặc dù không có triệu chứng.
Thưa bác sĩ tôi bị cao huyết áp gần 1 năm nay, huyết áp tôi cứ lúc cao lúc thấp thất thường mặc dù tôi đã uống thuốc tây để hạ huyết áp, người mệt mỏi, hay đau đầu, bây giờ tôi phải làm thế nào để huyết áp ổn định, hết mệt mỏi và đau đầu? Cám ơn bác sỹ!
(thanhloanvn 1811@ gmail.com)
PGS.TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Với một người bình thường không bị tăng huyết áp thì con số huyết áp cũng có thể dao động trong ngày, qua theo dõi huyết áp 24h các nghiên cứu đã cho thấy huyết áp của người bình thường sẽ cao nhất vào lúc 13h - 15h chiều, huyết áp xuống thấp nhất vào lúc 1h - 3h sáng. Khi bị tăng huyết áp người bệnh cần đến khám bác sĩ chuyên khoa tim mạch để bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân của tăng huyết áp, biến chứng đã có của người bệnh, mức độ tăng huyết áp để lựa chọn thuốc điều trị cho phù hợp với mỗi người bệnh, không nên tự đi ra hiệu thuốc để mua thuốc huyết áp về uống. Liều thuốc huyết áp sẽ rất khác nhau tùy vào mỗi bệnh nhân, khi uống thuốc huyết áp cần được theo dõi huyết áp nhiều lần trong ngày, khi đo huyết áp cần đo sau khi đã được nghi ngơi ít nhất 30 phút, không uống rượu bia, hút thuốc lá, thuốc lào trước khi đo huyết áp và ghi lại con số huyết áp vào sổ y bạ để báo cáo lại cho bác sĩ tim mạch của mình để bác sĩ có thể điều chỉnh liều thuốc cho phù hợp. Người bệnh cần biết rằng các lần đo huyết áp sẽ không nhất thiết phải giống nhau tùy thuốc vào bệnh nhân uống thuốc huyết áp cách đó mấy giờ, có tác động về yếu tố tinh thần, thời tiết và môi trường hay không. Khi điều trị huyết áp phải đưa con số huyết áp về nhỏ hơn hoặc bằng 140/90mmHg. Khi bạn còn hay bị đau đầu cần kiểm tra xem bạn đã đạt được con số huyết áp trên chưa, giấc ngủ tốt ban đêm sẽ giúp giảm đau đầu rất nhiều. Nếu huyết áp đã về bình thường, giấc ngủ tốt mà vẫn đau đầu cần đi khám chuyên khoa thần kinh để tìm các nguyên nhân khác của đau đầu.
Tôi năm nay 50 tuổi (nữ) huyết áp là 150/90 thì có phải là tăng huyết áp không. Ở các độ tuổi khác nhau thì các chỉ số huyết áp ở mức nào là cao?(dhaivan.12@gmail.com)
GS. Phạm Gia Khải: Khi huyết áp tâm thu từ 140 trở lên hoặc tâm trương 90 trở lên (huyết áp tâm thu là tối đa, huyết áp tâm trương là tối thiểu) và đo ít nhất 2-3 lần thì chúng ta có thể nghĩ tới chẩn đoán tăng huyết áp. Trước kia, người ta coi gọi là huyết áp tâm thu bình thường nếu lấy 100mmHg cộng với số tuổi tính theo năm, ví dụ một người 50 tuổi huyết áp là 150, 60 tuồi là 160 và coi là bình thường. Nhưng các công trình thử nghiệm lâm sàng tiến hành ở nhiều nơi trên thế giới đã chứng minh là quan điểm đó không đúng. Nếu huyết áp trên 140mmHg thì đã gọi là tăng huyết áp rồi, cho dù người đó là người trẻ tuổi hoặc trung niên cao tuổi.
Muốn khám để phát hiện thì khám ở đâu? Điều trị ở đâu là tốt? (duonggiangbn@yahoo.com.vn)
Thưa bác sĩ bố chồng tôi bị tăng huyết áp, số đo huyết áp không được ổn định, lúc thì chỉ 130/100 nhưng có lúc lên đến 195/160mmHg. Gần đây thỉnh thoảng ông kêu đau bên ngực trái. Liệu có mối liên hệ nào giữa bệnh huyết áp và chứng đau ngực hay không? Có nguy hiểm hay không?
PGS.TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Cả hai con số huyết áp mà bố chồng bạn đang có là 130/100 và 195/160mmHg đều là cao hơn mức cho phép và tôi sợ rằng máy đo huyết áp không chuẩn (rất ít khi có con số huyết áp 195/160mmHg). Đau ngực trái có nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó có nguyên nhân tại động mạch vành: hẹp, co thắt, tắc động mạch vành. Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh động mạch vành hơn nữa khi huyết áp cao tưới máu động mạch vành sẽ giảm cũng có thể gây đau ngực. Bạn cần đưa bố chồng đến khám chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tôi 62 tuổi bị cao huyết áp hơn một năm nay. Hiện tại huyết áp tôi đã ổn định 120/80mmHg, vậy tôi ngừng uống thuốc có được không? Vì nếu uống thuốc tiếp tôi sợ huyết áp bị tụt?
ThS. Đỗ Thúy Cẩn - Viện Tim mạch Việt Nam:
Theo lý thuyết, con số huyết áp sẽ tăng dần theo tuổi, vì vậy với người cao tuổi, huyết áp có xu hướng tăng dần theo thời gian. Mục tiêu của việc điều trị tăng huyết áp là duy trì con số huyết áp nhỏ hơn 140/90mmHg với những trường hợp chưa có tổn thương cơ quan đích (bệnh lý tim, não, mắt, thận) hoặc không có kèm theo đái tháo đường.
Trong trường hợp của bác, với chế độ điều trị hiện tại huyết áp đã ổn định trong khoảng 120/80mmHg là đạt được mục tiêu khi điều trị huyết áp. Tuy nhiên, con số huyết áp này là hiệu quả của việc dùng thuốc đều đặn, kết hợp với một lối sống và chế độ ăn hợp lý.
Khi bác đã dùng thuốc trong một thời gian khá lâu như vậy, thường sẽ không xảy ra hiện tượng tụt huyết áp với liều thuốc điều trị hiện tại. Tuy nhiên con số huyết áp có thể dao động theo nhịp sinh học hoặc tư thế đo huyết áp (ví dụ khi đo huyết áp ở tư thế nằm, con số thu được sẽ có xu hướng thấp hơn khi đo ở tư thế ngồi nhưng không quá 10mmHg). Vì vậy, bác có thể theo dõi huyết áp của mình một đến hai lần mỗi tuần vào các thời điểm khác nhau trong ngày (ví dụ như sáng hoặc chiều, trước uống thuốc hoặc sau uống thuốc) và ghi lại kết quả này để làm cơ sở cho BS khi tái khám.
Bác không nên dừng thuốc nếu không có chỉ định của BS chuyên khoa, bởi khi dừng thuốc huyết áp của bác sẽ tăng trở lại và có thể có hiện tượng huyết áp tăng đột ngột. Trường hợp này sẽ rất dễ xảy ra các biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch não, phình tách động mạch chủ hay nhồi máu cơ tim. Trong trường hợp bác cần dừng thuốc có những biểu hiện tác dụng phụ của thuốc, bác cần đến khám, nhận sự tư vấn của BS chuyên khoa, để được điều chỉnh thuốc cho phù hợp.
Bệnh nhân tăng huyết áp có nên chuyển sang uống thuốc đông y hay không? Thuốc đông y có thực sự hiệu quả với bệnh này như với một số bệnh mạn tính hay không?
GS. Hoàng Bảo Châu: Bệnh nhân tăng huyết áp tức là so với huyết áp bình thường của mình đã tăng hơn 20 - 30mm Hg.Có các triệu chứng đau đầu, hoa mắt chóng mặt, mặt đỏ, có cơn bốc hỏa, tim đập hồi hộp, ngực sườn căng tức. Nước tiểu ít,vàng, phân khô và mạch căng. Y học hiện đại quan tâm làm cho huyết áp hạ xuống mức bình thường bằng thuốc hạ huyết áp và lợi tiểu. Cho nên thường là dùng liên tục và khi có nhờn thuốc thì thay thuốc cùng tính chất. Y học cổ truyền thì quan tâm đến giải quyết triệu chứng (vì trước đấy không có máy đo huyết áp) và đã dùng các thuốc thanh nhiệt, tả hỏa ở can huyết. Lợi tiểu để đưa hỏa ra ngoài bằng đường nước tiểu, tư âm, dưỡng huyết để bổ sung âm huyết bị hỏa nhiệt làm tổn thương và an thần cũng có hiệu quả giải quyết chữa các triệu chứng. Khi hết các triệu chứng thì thôi không dùng nữa. Như vậy, có thể chuyển dùng thuốc đông y nếu thuốc tây nhờn không có hiệu quả. Cũng có thể phối hợp cùng thuốc tây. Khi phối hợp thì có thể giúp giải quyết các triệu chứng mà thuốc tây không quan tâm giải quyết. Tuy nhiên, nếu muốn dùng thuốc đông thì cần phải hỏi ý kiến bác sĩ đang điều trị cho mình.
Một người hàng xóm của tôi vốn bị tăng huyết áp lại bị cảm, ngã nên gia đình đã đánh gió để giải cảm nhưng bác ấy có vẻ như không khỏi bệnh mà lại mệt hơn. Xin hỏi có phải vì đánh cảm hay vì lý do gì mà bác ấy mỗi ngày một mệt, yếu đi? Cần phải làm thế nào?
GS. Hoàng Bảo Châu: Đánh gió chủ yếu dùng để chữa cảm hàn (cảm lạnh) có các triệu chứng: sợ lạnh , sốt, không ra mồ hôi,đau đầu… do hàn vào lưu trú ở da làm da co lại, khí huyết vận hành bị trở ngại mồ hôi không ra được, vệ khí tụ lại ở da nên sốt. Mục đích của đánh gió là làm cho da mềm lại, máu và khí huyết hoạt động trở lại bình thường, da hoạt động bình thường và ra mồ hôi , hạ sốt. Người hàng xóm của bạn có tăng huyết áp mà lại bị cảm ngã, có thể không phải do cảm lạnh vì không có các triệu chứng của cảm lạnh. Có thể là do rối loạn tuần hoàn não mà dân gian thường nói là bị cảm, bị gió độc, trúng phong. Vì vậy đánh gió xong bệnh không khỏi và mệt thêm. Bạn nên mời bác sĩ đến để khám hoặc đi đến bệnh viện để kiểm tra. Nên làm càng sớm càng tốt.
Buổi giao lưu trực tuyến
ThS. Đỗ Thúy Cẩn - Viện Tim mạch Việt Nam: Tăng huyết áp là bệnh thường chỉ được phát hiện bằng cách đo huyết áp, các triệu chứng cơ năng (cảm nhận của bệnh nhân về bệnh) thường không rõ hoặc không đặc hiệu. Có những người con số huyết áp rất cao nhưng hoàn toàn không có triệu chứng. Có nhiều trường hợp chỉ phát hiện được tăng huyết áp khi đã xảy ra biến chứng nặng như tai biến mạch não, hoặc đột quỵ.
Thưa bác sĩ bố chồng tôi bị tăng huyết áp, số đo huyết áp không được ổn định, lúc thì chỉ 130/100 nhưng có lúc lên đến 195/160mmHg. Gần đây thỉnh thoảng kêu đau bên ngực trái. Liệu có mối liên hệ nào giữa bệnh huyết áp và chứng đau ngực hay không? Có nguy hiểm hay không?
PGS. TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Cả hai con số huyết áp mà bố chồng bạn đang có là 130/100 và 195/160mmHg đều là cao hơn mức cho phép và tôi sợ rằng máy đo huyết áp không chuẩn (rất ít khi có con số huyết áp 195/160mmHg). Đau ngực trái có nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó có nguyên nhân tại động mạch vành: hẹp, co thắt, tắc động mạch vành. Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh động mạch vành hơn nữa khi huyết áp cao tưới máu động mạch vành sẽ giảm cũng có thể gây đau ngực. Bạn cần đưa bố chồng đến khám chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để đo huyết áp được chính xác thì khi đo cần phải chú ý điều gì? (dhaivan.12@gmail.com)
Thưa bác sĩ tôi vẫn nghĩ bệnh tăng huyết áp là bệnh của người già nhưng chính bản thân tôi lại mắc bệnh khi mới gần 40 tuổi. Có phải vì tôi bị di truyền hay không? Tôi có cần phải điều trị, kiêng cữ giống như những người già hay không?
Thưa bác sĩ tôi năm nay 58 tuổi, được chẩn đoán bị tăng huyết áp đã hơn 6 năm nay. Cách đây gần một tháng tôi thấy người mình nặng nề, giống như là bị phù, người mệt mỏi, chán ăn, có khi còn thấy buồn nôn. Đây có phải là hậu quả của bệnh tăng huyết áp hay không? Tôi cần đi khám ở đâu?
PGS.TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Bạn cần đến khám chuyên khoa tim mạch để được làm xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm tim chẩn đoán biến chứng của bệnh tăng huyết áp và điều chỉnh thuốc điều trị cho hợp lý và bạn cần được theo dõi lâu dài bệnh tăng huyết áp bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch.
Bệnh nhân tăng huyết áp có thể châm cứu, massage hay giác hơi được hay không?(haivan_d@yahoo.com)
GS. Hoàng Bảo Châu: Có thể được, vì:
Châm cứu có tác dụng điều khí (điều hòa hoạt động thần kinh). Khí hòa thì huyết hòa (điều hòa tuần hoàn máu tốt) huyết hòa thì nuôi dưỡng cơ thể tốt. Huyết áp trong máu có dương khí tăng và nhiệt tăng. Để hạ huyết áp cần phải làm cho dương khí và nhiệt trong máu hạ xuống và thoát ra ngoài. Khi châm cứu vào huyệt (thường là: bách hội, phong trì, thái dương, ấn đường) khi rút kim thường bao giờ cũng có máu chảy ra nếu không có thì nặn ra 1 giọt máu. Như vậy đã mở đường cho dương nhiệt thoát ra ngoài và đau đầu chóng mặt có thể giảm. Cần chú ý: có bệnh nhân sau khi châm xong cầm máu song máu vẫn chảy ra. Chỉ cần cầm máu là được.
Massage: có tác dụng điều hòa dinh vệ khí huyết, thúc đẩy tuần hoàn. Về y học hiện đại thì xoa bóp có thể tăng cường quá trình ức chế của thần kinh, nếu xoa bóp mềm mại, nhẹ nhàng đều đặn và thúc đẩy tuần hoàn ngoại viên giảm nhẹ áp lực của tim. Xoa bóp ở vùng bụng cũng có thể làm hạ huyết áp do tăng cường được tuần hoàn ở trong ổ bụng.
Giác hơi: là dùng áp lực âm trong ống giác để ống giác hút chặt vào vùng giác và tạo nên cảm giác nóng và xung huyết hoặc xuất huyết gây ra. Có tác dụng giải quyết trạng thái huyết ứ và điều hòa lại tuần hoàn. Thường hay giác ở dọc cột sống lưng (mạch đốc) và hai bên cột sống lưng (kinh bàng quang ). Chú ý ở phía trong kinh bàng quang có hệ thống hạch giao cảm ở lưng như vậy giác có thể điều hòa hoạt động của hệ giao cảm
Tôi bị tăng huyết áp. Xin hỏi nên đo huyết áp vào những lúc nào trong ngày? Đo bằng máy điện tử có chính xác không?
PGS. TS. Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Khi bạn bị tăng huyết áp cần phải thực hiện chế độ ăn kiêng như sau: giảm muối < 2g/1ngày, hạn chế các chất kích thích như: cà phê, rượu, bia, khi cần phải tiếp khách nên uống rượu vang đỏ thay cho rượu mạnh, lượng rượu cho phép một ngày = 10gam Etanol nguyên chất chứa trong dung dịch uống (khoảng 2/3 chai bia 500ml hoặc 1 lon bia 330ml 5%, hoặc 1 cốc bia hơi 330ml hoặc 1 ly nhỏ 100ml rượu vang 13,5%, hoặc 1 chén 30ml rượu mạnh 40 - 43%). Khi tăng huyết áp đã có biến chứng bạn sẽ có những chế độ ăn và luyện tập riêng khi đó bác sĩ chuyên khoa sẽ cho bạn chế độ cụ thể tùy vào mức độ bệnh.
Tôi bị cao huyết áp 2 năm nay, tôi hiện nay 56 tuổi, là nam giới, tôi uống thuốc tây nhưng không ổn định, từ khi tôi uống kết hợp thêm thuốc đông y Hạ áp ích nhân, thì tôi lại thấy huyết áp ổn định, dễ chịu, không đau đầu, ngủ được. Cho tôi hỏi tôi phối hợp như thế có ảnh hưởng gì không, thuốc tây y và đông y có kỵ nhau không?
GS. Hoàng Bảo Châu: Như đã trả lời ở trên, có thể phối hợp thuốc tây với thuốc đông. Ở đây là thuốc đông là Hạ áp ích nhân thử xem tác dụng của nó ra sao? Hạ áp ích nhân có các vị Hạ khô thảo, Câu đằng, Địa long có tác dụng thanh nhiệt, tả hỏa, bình can. Huyền sâm có tác dụng tư âm giáng hỏa; Táo nhân có tác dụng an thần; Địa long có tác dụng lợi thủy thông mạch. Như vậy sản phẩm này có đủ các tác dụng để giải quyết các triệu chứng của tăng huyết áp. Bệnh viện Y học cổ truyền trung ương đã có nghiên cứu sản phẩm này phối hợp với thuốc tây và thấy có tác dụng tốt với các triệu chứng của tăng huyết áp. Có thể thấy hai thuốc không kị nhau ngược lại có tác dụng hỗ trợ cho nhau.
Tôi 60 tuổi mới phát hiện bệnh tăng huyết áp, cho tôi hỏi chế độ ăn uống sinh hoạt cần phải lưu ý những gì?
(Đoàn Hải Yến- Thanh Xuân, Hà Nội)
GS. Phạm Gia Khải: Từ khi phát hiện bệnh tăng huyết áp thì ta phải chú ý hơn nữa tới chế độ ăn uống sinh hoạt: Giảm bớt mặn, giảm bớt stress không cần thiết, ăn nhiều rau, trái cây hơn là nhiều thịt, mỡ, tập đi bộ đều đặn một ngày khoảng 30 phút. Thực ra để ngừa bệnh tăng huyết áp phát triển cùng các yếu tố nguy cơ khác thường đi kèm với bệnh này chúng ta nên có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý từ trước khi tăng huyết áp.
ThS. Đỗ Thúy Cẩn - Viện Tim mạch Việt Nam:
Tai biến mạch não gồm hai dạng chính là xuất huyết não và nhồi máu não. Xuất huyết não xảy ra khi thành một mạch máu trong não bị vỡ gây chảy máu trong hộp sọ (khoang màng não, nhu mô não hoặc não thất) gây thiếu máu tổ chức não tương ứng và gây chèn ép nhu mô não. Nhồi máu não là hiện tượng xảy ra khi một mạch máu nuôi não bị tắc bới mảng xơ vữa hoặc cục máu đông dẫn đến thiếu máu não, phù não.
Xin các bác sĩ cho cháu hỏi: Mẹ cháu năm nay 55 tuổi khi đến viện kiểm tra sức khỏe tình cờ mới biết bị huyết áp cao 165/100, khi được hỏi mẹ cháu bảo vẫn thấy người bình thường, khi bác sỹ cho uống thuốc hạ huyết áp, huyết áp xuống mẹ cháu lại rất khó chịu, mệt mỏi. Trường hợp của mẹ cháu có phải uống thuốc điều trị không ạ? Nên dùng loại thuốc nào thì an toàn cho mẹ cháu ạ? Cháu cảm ơn các bác sỹ.
(haivan_d@yahoo.com.vn)
GS. Phạm Gia Khải: Người ta thường nói tăng huyết áp là kẻ giết người thầm lặng vì nhiều khi người bệnh không cảm thấy gì hết mặc dù huyết áp cao. Khi dùng thuốc hạ áp, nếu thuốc hoặc liều lượng thuốc không thích hợp, huyết áp có thể xuống quá mức làm bệnh nhân mệt mỏi khó chịu. Trong trường hợp này, người bệnh nên hoặc giảm liều lượng hoặc đổi thuốc: hiện nay người ta có thể dùng đơn độc nhưng thường là phối hợp các loại thuốc hạ huyết áp và thuốc được phối hợp phải được sự đồng thuận của các nhà khoa học trên thế giới ngày nay quy định. Thuốc hạ huyết áp an toàn phải do thầy thuốc quy định sau khi đã khám, hỏi kỹ bệnh nhân chứ không thể nói là thuốc nào an toàn hơn thuốc nào.
Tôi bị cao huyết áp hơn 1 năm nay, hàng ngày vẫn uống thuốc tây hạ huyết áp nhưng huyết áp tôi không ổn định lúc cao lúc thấp. Tôi hay bị mất ngủ. Cho tôi hỏi mất ngủ có làm ảnh hưởng tới huyết áp không?GS. Hoàng Bảo Châu:
Thứ nhất thuốc tây hạ huyết áp có mục đích là đưa huyết áp về ổn định ở mức bình thường. Song huyết áp luôn thay đổi ban ngày khác với ban đêm về ăn uống sinh hoạt không đúng cách đều ảnh hưởng đến huyết áp ví dụ: đầu óc luôn căng thẳng thì huyết áp dễ cao, nghỉ ngơi thoải mái thì huyết áp ổn định. Huyết áp của bác lúc cao lúc thấp có thể do hoạt động đầu óc căng thẳng làm huyết áp cao và có thể đó cũng là nguyên nhân gây mất ngủ ( vì nghĩ ngợi thì ngủ làm sao được ? ). Không ngủ được thì lo lại căng thẳng mà căng thẳng làm huyết áp cao lên.
Cách giải quyết :
- Loại bỏ căng thẳng ( khi ngủ nằm thư giãn thở nhẹ đều,bình thường giữ cho vui vẻ )
- Nếu không được thì dùng thuốc an thần
- Trong cuộc sống hằng ngày cần ăn uống ,sinh hoạt điều độ uống đủ nước tránh táo bón ( tránh khoái khẩu ) sinh hoạt tình dục không quá độ,làm việc chân tay không quá sức,hoạt động tình thần không căng thẳng,tập thể dục đều đặn.Khi ngủ không để bị lạnh trong đêm kéo dài.Cần hết sức chú ý không để huyết áp đột ngột tăng cao hoặc thấp xuống do bị lạnh kéo dài vì dễ gây tai biến.
Người bệnh bị tăng huyết áp mặc dù đã khống chế được con số huyết áp về huyết áp mục tiêu là < 140/90mmHg nhưng khi thay đổi thời tiết huyết áp sẽ dao động và người bệnh thường rất mệt khi đó cần đo huyết áp để điều chỉnh lại liều thuốc.
Thưa bác sĩ tôi năm nay 65 tuổi, bị tiểu đường nên uống thuốc và ăn kiêng theo lời khuyên của bác sĩ nhưng gần đây huyết áp của tôi lại tăng cao, có hôm lên tới 180/135mmHg. Tôi có cần phải uống thuốc hạ áp hay không? Uống cả 2 loại thuốc chữa hai căn bệnh một lúc có sợ bị công thuốc hay không?
(quoccuong 1977@gmail.com)
PGS.TS Đinh Thị Thu Hương – Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia.
Bạn năm nay đã 65 tuổi bị tiểu đường và tăng huyết áp - bạn là đối tượng có nguy cơ cao bị các biến chứng tim mạch bạn cần theo dõi bệnh bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch để điều trị đúng cách và ổn định: huyết áp phải đạt được < 130/80mmHg, đường máu lúc đói < 7mmol, HbA1C < 6,5%. Có thể uống hai thuốc điều trị tăng huyết áp và tiểu đường cùng lúc ngoài ra còn nhiều thuốc khác cần được uống thường xuyên như: thuốc điều trị rối loạn lipid máu và thuốc asprin nếu bệnh nhân không có bệnh dạ dày.
Cho em hỏi mẹ em nay đã gần 54 tuổi bà bị mắc bệnh hở van tim, bị sỏi thận đã lâu nhưng gần đây bà thường hay bị tăng huyết áp. Vậy bác sĩ cho lời khuyên hữu ích về phòng bệnh cho mẹ và cần dùng thuốc gì? Hiện mẹ em đang ở tỉnh Phú Yên.
Trên cơ sở đó quyết định thái độ xử trí phù hợp (theo dõi định kỳ, điều trị duy trì bằng thuốc hay cần phẫu thuật sửa chữa hoặc thay thế van tim nhân tạo).
Bệnh nhân tăng huyết áp có cần kiêng sinh hoạt tình dục hay không? (vietanh_hoang872@gmail.com)
GS. Phạm Gia Khải: Thống kê năm 2008 do Hội tim mạch và Viện tim mạch tiến hành cho biết, 26,1% những người Việt Nam từ 25 tuổi trở lên có tăng huyết áp. Thống kê trên toàn thế giới cũng cho một con số tương tự, có nơi còn cao hơn. Vậy người ta không thể ngăn cản những người đó không được quan hệ tình dục vì quan hệ tình dục là một mặt của chất lượng cuộc sống. Nói tới quan hệ tình dục là nói tới tiêu phí năng lượng, nếu phân tích tỉ mỉ người ta thấy sự tiêu phí này bao gồm những động tác tình dục trước, trong và sau tình dục thì mỗi cá thể phải tiêu thụ hàng trăm calo. Và sự tiêu thụ này còn thay đổi tùy theo từng đối tác. Trong thực tế, nếu người bệnh có thể leo thang gác với tốc độ trung bình ít nhất là 2 dãy cầu thang mà không thấy mệt thì có thể quan hệ tình dục được. Nhưng chất lượng của quan hệ này người ta chưa thống kê được. Tuy nhiên khi mới bị cơn đau thắt ngực hoặc mới nong động mạch vành thì người ta khuyên phải nghỉ ít nhất 4 tuần mới quan hệ tình dục được. Nhưng trước đó, bệnh nhân phải xem mình có bị khó thở khi làm những công việc bình thường không. Nên chú ý nếu dùng thuốc giãn mạch vành thì không được dùng Viagra (ức chế PDE 5) vì có nguy cơ máu không vào động mạch vành và có thể tử vong.
Kính thưa các giáo sư, bác sỹ của chương trình giao lưu trực tuyến tôi bị tăng huyết áp và suy thận giai đoạn 3 như vậy uống thuốc huyết áp thường xuyên có ảnh hưởng đến suy thận tiếp không? thận tôi bị suy có phải do huyết áp tăng không? xin cám ơn!