Eurofins GENTIS & BV Nam học và Hiếm muộn Hà Nội công bố nghiên cứu Sảy, lưu thai liên tiếp: Vai trò của xét nghiệm giải trình tự đa gen trong sàng lọc và tư vấn di truyền

Nghiên cứu được triển khai với mục tiêu là khảo sát phổ biến thể di truyền phát hiện được bằng FertiScan™ (xét nghiệm xác định các bất thường di truyền liên quan đến vô sinh và sảy thai liên tiếp ở nữ giới) ở phụ nữ có tiền sử lưu sảy thai liên tiếp.

Đối tượng thực hiện là 20 phụ nữ vô sinh có tiền sử sảy lưu thai liên tiếp (Recurrent pregnancy loss - RPL). RPL được xác định khi có từ hai lần sảy thai tự nhiên liên tiếp trước tuần thai thứ 20 tại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội từ tháng 5 đến tháng 8/2023.

Nghiên cứu chỉ ra rằng, sảy lưu thai liên tiếp và thai lưu nhiều lần là thách thức thường gặp trong thực hành hỗ trợ sinh sản, ảnh hưởng đến khoảng 1 - 5% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Ngoài các nguyên nhân giải phẫu tử cung, nội tiết, huyết học miễn dịch và nhiễm trùng, yếu tố di truyền giữ vai trò quan trọng nhưng không dễ phát hiện bằng các xét nghiệm thường quy. Nguyên nhân gây sảy thai vẫn chưa được biết rõ ở hơn 50% các trường hợp này.

Xét nghiệm Karyotype và microarray giúp nhận diện bất thường số lượng/cấu trúc nhiễm sắc thể, song còn hạn chế trước các nguyên nhân đơn gen liên quan đến phát triển noãn, giảm phân, làm tổ và khả năng sống của phôi giai đoạn sớm. Vì vậy, cách tiếp cận di truyền phân tử có mục tiêu đang ngày càng được quan tâm.

Những năm gần đây, các panel giải trình tự thế hệ mới (Next-Generation Sequencing - NGS) cho phép khảo sát đồng thời nhiều gen liên quan đến sinh sản nữ, mở rộng khả năng phát hiện căn nguyên di truyền ở nhóm sảy thai/ thai lưu liên tiếp. Trong số đó, panel FertiScan™ Global Female Infertility Panel là một công cụ điển hình, bao phù hơn 70 gen nằm trên các cơ chế bệnh sinh quan trọng: suy buồng trứng sớm và rối loạn chức năng buồng trứng, loạn sản buồng trứng, khiếm khuyết trưởng thành noãn, bất thường tương tác noãn-zona-thụ tinh, các gen ảnh hưởng làm tổ và tín hiệu nội mạc, cũng như các gen sửa chữa DNA có liên quan đến tử vong phôi sớm.

Cách tiếp cận này không chỉ giúp tăng tỷ lệ phát hiện các biến thể di truyền có ý nghĩa lâm sàng, mà còn hỗ trợ định hướng tư vấn và can thiệp cá thể hóa, bao gồm: xét nghiệm người bạn đời trong trường hợp bệnh lý di truyền lặn, chỉ định PGT-M hoặc PGT-SR, và sàng lọc di truyền trước sinh khi thích hợp.

Tại Việt Nam, dữ liệu về phổ biến thể di truyền ở phụ nữ lưu sảy thai liên tiếp chưa rõ nguyên nhân còn hạn chế. Khoảng trống này khiến việc tư vấn tiên lượng và cá thể hoá điều trị chưa thật sự tối ưu, nhất là ở các trường hợp karyotype bình thường nhưng vẫn tái phát mất thai.

Việc triển khai panel NGS chuyên biệt theo hướng nhắm trúng đích như FertiScan™ có thể mang lại giá trị về nhận diện nhóm nhỏ bệnh nhân có biến thể gây bệnh/có khả năng gây bệnh thực sự liên quan tới cơ chế sinh học của quá trình sinh sản; và mô tả biến thể không chắc chắn (VUS) trong dân số Việt Nam để từng bước chuẩn hoá diễn giải theo hướng dẫn phân loại biến thể của American College of Medical Genetics and Genomics (ACMG). Kết quả từ panel FertiScan™ được diễn giải theo hướng dẫn phân loại biến thể của ACMG/ AMP (American College of Medical Genetics and Genomics/Association for Molecular Pathology), bao gồm gây bệnh (pathogenic - P), có khả năng gây bệnh (likely pathogenic - LP), biến thể chưa xác định ý nghĩa lâm sàng (variant of uncertain significance - VUS) và lành tính (benign/likely benign).

Việc phân loại luôn được đặt trong bối cảnh lâm sàng và phả hệ cụ thể để đảm bảo tính phù hợp với từng cá thể. Về mặt ứng dụng, FertiScan™ giúp nâng cao khả năng phát hiện các nguyên nhân di truyền đơn gen ở nhóm bệnh nhân lưu sảy thai liên tiếp, đặc biệt trong các trường hợp không có bất thường nhiễm sắc thể trên karyotype hoặc microarray.

Công cụ này đồng thời hỗ trợ tư vấn di truyền cá thể hóa, bao gồm: xét nghiệm người bạn đời trong các bệnh di truyền lặn, chỉ định PGT-M/PGT-SR, và xây dựng kế hoạch sàng lọc trước sinh hoặc tiền thai kỳ khi cần thiết. FertiScan™ còn có tiềm năng ứng dụng trong nghiên cứu dịch tễ học di truyền tại Việt Nam, góp phần xây dựng cơ sở dữ liệu biến thể trong quần thể, từ đó nâng cao độ chính xác trong diễn giải biến thể và cải thiện chất lượng chẩn đoán, tư vấn, can thiệp trong tương lai.

Kết quả này cho thấy tầm quan trọng của việc tích hợp xét nghiệm di truyền vào quy trình đánh giá nguyên nhân sảy/ lưu thai liên tiếp một cách hệ thống, trong đó xét nghiệm đa gen cần được đặt trong bối cảnh tư vấn trước sau xét nghiệm, và gắn liền với chiến lược theo dõi lâu dài.

Với sứ mệnh "Nâng cao thể chất và trí tuệ người Việt", Eurofins GENTIS không ngừng hợp tác cùng Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội để triển khai các nghiên cứu y học có giá trị, đồng thời hoàn thiện hệ sinh thái các xét nghiệm gen, di truyền tiên tiến. Từ đó góp phần mang đến các giải pháp y tế hiện đại và đồng hành cùng đội ngũ y bác sĩ trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản cho cộng đồng.

Huyền Trang