Ngày 28/7 vừa qua, Bộ Y tế đã ban hành và hướng dẫn thực hiện "danh mục thuốc không kê đơn" là một việc làm cần thiết phù hợp với thực tế. Khi có danh mục thuốc không kê đơn thì thuốc không có trong danh mục trên dứt khoát phải có đơn do bác sĩ kê để bảo đảm an toàn sức khỏe cho bệnh nhân khi mà thực tế hiện nay, không ít người tự mua thuốc từ đơn cũ, mượn đơn thuốc của người có hiện tượng bệnh giống mình hoặc nghe mách bảo cần dùng loại thuốc này thuốc kia.
Mua thuốc phải theo chỉ dẫn của thầy thuốc bởi cùng một bệnh nhưng thể tạng, bệnh khác trong mỗi người cũng như cơ địa của mỗi bệnh nhân hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp với bệnh nhẹ và triệu chứng thông thường thì việc mua thuốc dứt khoát phải theo đơn lại là sự phiền hà.
Việc Bộ Y tế ban hành "Danh mục thuốc không kê đơn" được dư luận hoan nghênh bởi cách nhìn thực tế, giảm bớt rất nhiều thời gian cho những người bệnh có thể mua thuốc tự điều trị khi mà dứt khoát mua thuốc phải có đơn kê trong lúc các bệnh viên đang quá tải hiện nay. Danh mục này về ý nghĩa còn là sự khoanh vùng bệnh nào cần đến cơ sở y tế, bệnh nào có thể tự điều trị. Khi "khoanh vùng" những dạng bệnh cần đơn thuốc và không cần đơn thuốc cũng là sự cảnh báo về vấn đề sử dụng thuốc đối với loại không nằm trong danh mục.
Khi chưa có danh mục này, người bệnh cũng hiểu có những loại thuốc không cần đơn bác sĩ kê nhưng cụ thể là thuốc nào thì không có hướng dẫn nên không ít trường hợp dùng thuốc không đúng cách dẫn đến ngộ độc thuốc và thậm chí xảy ra những tai nạn đáng tiếc từ viên thuốc.
 Các nhà thuốc cần nắm vững thuốc không cần kê đơn và thuốc bán theo đơn để phục vụ khách hàng. |
Thuốc không cần kê đơn trong "Danh mục" gồm 256 hoạt chất ở các dạng uống, nhai, ngậm, xịt, dùng đặt hậu môn..., được xây dựng trên cơ sở các tiêu chí cụ thể về tính chất dược lý và tính an toàn của thuốc. Danh mục này cũng được xây dựng phù hợp với thực tế sử dụng, cung ứng thuốc của Việt Nam và được tham khảo cách phân loại thuốc không kê đơn (Over The Counter - OTC) của một số nước như Australia, Mỹ, một số nước châu Âu hoặc một số nước trong khu vực như Philippines, Singapore... Tất nhiên đây là loại thuốc có phạm vi liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi, ít có ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng. Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh thông thường và bệnh nhân có thể sử dụng, không nhất thiết phải có sự thăm khám, tư vấn và theo dõi của thầy thuốc.
Một văn bản quy định của ngành y tế nhưng sâu thẳm bên trong còn có ý nghĩa xã hội lớn lao. Khi dân biết bệnh gì, thuốc nào không cần đơn để có thể tự điều trị cũng góp phần tiết kiệm thời gian, tiền bạc cho dân. Khi đặt danh mục thuốc không kê đơn nghĩa là thuốc không có trong danh mục là thuốc phải kê đơn cũng làm dân thận trọng khi dùng thuốc và nếu có quy định các nhà thuốc từ chối bán thuốc không có trong "danh mục " sẽ tránh được nhiều nguy hại trong bối cảnh các nhà thuốc tuỳ tiện bán thuốc như hiện nay. Để bảo đảm an toàn cho người sử dụng, danh mục thuốc không kê đơn được sửa đổi, bổ sung hàng năm. Trong trường hợp cần thiết, một số loại thuốc có thể bị loại bỏ khỏi danh mục thuốc không kê đơn nếu có những tác dụng có hại nghiêm trọng được phát hiện. Đây cũng là thái độ uyển chuyển, có trách nhiệm trước dân khi tiếp tục theo dõi văn bản đã ban hành tồn tại trong đời sống xã hội.
Cuộc sống luôn biến động và rất mong mọi lĩnh vực khác trong xã hội cũng giống ngành y tế, căn cứ vào thực tế để có những quy định kịp thời vì lợi ích của dân và theo dõi thường xuyên để kịp thời điều chỉnh.
Lưu Thủy