Ngày 9/9, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm hoạt động, điều phối, hợp tác phòng chống kháng thuốc tại Việt Nam. Hội nghị có sự tham dự của các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển tại Việt Nam, đại diện các tiểu ban giám sát kháng thuốc, các bệnh viện trung ương, các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực truyền nhiễm, vi sinh lâm sàng, dược lâm sàng, kiểm soát nhiễm khuẩn,
Báo động lạm dụng kháng sinh
Phát biểu tại hội nghị PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên -Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, kháng sinh ra đời là bước ngoặc trong y học về điều trị các bệnh nhiễm khuẩn . Tuy nhiên việc sử dụng loại "vũ khí" này không thích hợp, lạm dụng, điều trị kháng sinh khi không mắc bệnh lý nhiễm khuẩn đã làm gia tăng tình trạng kháng thuốc tạo ra sự khan hiếm, thiếu hụt các thuốc kháng khuẩn mới, đặc biệt là đối với các vi sinh vật đa kháng.
Còn nhớ cũng về vấn đề kháng kháng sinh báo động hiện nay, tại một cuộc họp mới đây, ông Tô Văn Tám- Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đưa ra thông tin: Kháng sinh không chỉ sử dụng cho con người mà cả trong chăn nuôi - điều trị vật nuôi bị ốm, điều trị dự phòng, kích thích tăng trưởng. Tình trạng này khiến tình trạng kháng thuốc ở các nước đang phát triển, gồm cả Việt Nam ở mức báo động.
“Kháng thuốc là hiểm họa ngày càng lớn đối với con người và nền kinh tế Việt Nam do việc sử dụng kháng sinh ngày càng gia tăng và thiếu kiểm soát trong y tế cũng như trong nông nghiệp nhằm kích thích tăng trưởng, phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm và thủy sản”- ông Tô Văn Tám nhấn mạnh.
Một khảo sát năm 2010 về việc bán thuốc kháng sinh tại gần 3.000 hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị các tỉnh phía Bắc cho thấy nhận thức về kháng sinh và kháng kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp. Có đến 88% thuốc kháng sinh được mua mà không cần kê đơn. Loại thuốc này đóng góp đến gần 14% ở thành thị và khoảng 19% ở nông thôn trong tổng doanh thu của hiệu thuốc. Đáng chú ý, nhiều người mua kháng sinh để điều trị ho- tỷ lệ này ở thành thị lên đến gần 32%.
Kháng thuốc: Thiệt hại cả sức khoẻ lẫn kinh tế cho con người
Nghiên cứu của Tổ chức Y tế giới (WHO) mới đây tại Việt Nam cũng cho thấy trong số 10 loại thuốc được dùng biến nhất thì tỷ lệ tiêu dùng kháng sinh là cao nhất, trong đó kháng sinh thế hệ thứ 3 nằm trong đầu danh sách. Nhu cầu thực phẩm gia tăng, sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi cũng ở mức báo động. Nghiên cứu vào năm 2013 cho thấy có đến 45 loại kháng sinh được người nông dân sử dụng để điều trị, dự phòng và thúc đẩy tăng trưởng
Theo các chuyên gia thông tin tại hội thảo, tình trạng kháng kháng sinh đã làm cho thời gian điều trị kéo dài, tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao và chi phí điều trị ngày càng cao. Nhiều chủng vi khuẩn đã kháng nhiều loại kháng sinh kể cả kháng sinh thế hệ mới. Trong khi đó, việc phát triển các kháng sinh mới đã chững lại từ hơn 30 năm nay và chỉ có một vài kháng sinh mới ra đời, trong khi tỷ lệ kháng của vi khuẩn ngày càng gia tăng . Chính vì thế các chi phí xã hội và tài chính trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn kháng thuốc đang đặt gánh nặng đáng kể lên mỗi cá nhân, gia đình và xã hội do thời gian điều trị kéo dài, tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao.
“Kháng thuốc ngày nay là vấn đề toàn cầu, đặc biệt nổi trội ở các nước đang phát triển, thế giới mỗi năm có hàng trăm ngàn người chết do kháng thuốc và phải chi phí hàng trăm tỷ USD cho kháng thuốc. Đó là lý do tại sao WHO và các cơ quan quốc tế chỉ ra rằng kháng kháng sinh là một mối đe dọa nghiêm trọng, thách thức đối với điều trị trong tương lai”- Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuyên nhấn mạnh.
:Mới đây nhất, lần đầu tiên Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên Môi trường đã tổ chức lễ ký kết văn bản thỏa thuận về phòng, chống kháng thuốc với sự tham gia của nhiều tổ chức quốc tế như WHO, FAO, CDC, Đại sứ Mỹ, Đại sứ Anh...
Ttrước đó, từ năm 2011, nhân ngày sức khoẻ thế giới 7/4, Tổ chức Y tế thế giới đã lấy khẩu hiệu “Không hành động hôm nay, ngày mai không thuốc chữa” để kêu gọi các nước cùng chung tay phòng chống kháng thuốc. Việt Nam đã hưởng ứng lời kêu gọi này và xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về chống kháng thuốc giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2020, với mục tiêu đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống kháng thuốc, nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phòng, chống dịch bệnh, khám chữa bệnh góp phần vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, Kế hoạch phòng chống kháng thuốc là Kế hoạch liên ngành, đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết của tất cả các Bộ/ngành, các cấp từ trung ương đến địa phương cùng vào cuộc để ngăn chặn tình trạng kháng thuốc chứ không chỉ riêng trong ngành y tế.
Thái Bình
