Zona thần kinh có ở mọi lứa tuổi nhưng thường hay thấy nhất ở độ tuổi từ 50 trở lên. Đây là bệnh viêm ngoài da do virus gây ra mà đặc điểm là có những mụn nước nhỏ.
Có ba loại herpes thường gặp là:
• H. Simplex (loét lạnh) với các bóng nước ở miệng, cửa mình, và viêm kết mạc.
• H. Genital lan truyền do giao hoan với vết thương rất đau ở cơ quan sinh dục
• H. Zoster hoặc shingles, tiếng Việt là Zona thần kinh.
Triệu chứng
Các triệu chứng bệnh xuất hiện thành từng đợt, lớp này nối tiếp lớp kia:
• Đầu tiên là thấy đau hoặc như kim châm nhoi nhói, ngứa, cháy rát (burning) trên một vùng da. Bệnh nhân cũng bị nhức đầu, đau mình, lên cơn sốt nhẹ.
• Sau vài ba ngày thì những mụn rộp nhỏ bé xuất hiện trên nền da màu đỏ. Mụn nước sẽ lan rộng tới một vùng da: có thể là một khuôn vuông ở thắt lưng, ở cạnh sườn từ xương sống tới xương ức, bàn chân, bàn tay, hoặc một bên mặt, da đầu. Điểm đặc biệt là mụn nước thường chỉ ở một phía, ít khi lan qua đường ranh giới giữa thân mình.
• Mới đầu mụn nước trong, sau đó thành đục có mủ, lõm ở giữa. Khi mụn nước xuất hiện thì nóng sốt cũng thuyên giảm.
• Mụn nước khô đi sau vài tuần lễ, để lại một lớp vẩy. Vẩy rụng sau vài tuần lễ. Da sẽ có sẹo tròn màu bạc xếp thành từng nhóm. Cơn đau trên da có thể vẫn tồn tại.
Nguyên nhân
•Zona thần kinh do virus varicellatzoster gây ra. Đây cũng là virus gây ra bệnh thủy đậu chickenpox.
•Sau khi bị bệnh thủy đậu, siêu vi này có thể quy ẩn nhiều năm trong hạch của rễ sau dây thần kinh tủy sống, rồi đến một thời gian nào đó sẽ tái xuất hiện, gây ra bệnh shingles.
•Bệnh cũng thường có ở: Người bị suy giảm tính miễn dịch; Người nhiễm HIV; Người bị bệnh tăng phát triển tế bào mới như ung thư; Bệnh nhân đang điều trị với hóa chất ức chế miễn dịch; Người tiếp nhận ghép bộ phận cơ thể; Sau những căng thẳng tinh thần.
Cách phòng chống
• Chủng ngừa thủy đậu cho trẻ từ lúc 12 tháng tuổi.
• Chủng ngừa phòng bệnh herpes cho những người già từ 60 tuổi trở lên.
• Nếu đã xác định bị Zona thì nên được điều trị càng sớm càng tốt, nhất là trong vòng 72 giờ kể từ khi bệnh xuất hiện. Chữa mau, chữa cấp tập có thể thu ngắn thời gian bệnh, ngăn chặn sự tàn phá của dây thần kinh và giảm thiểu đau.
• Cần giữ gìn vết đau trên da sạch sẽ, che phủ mụn nước với lớp băng vải mỏng để tránh cọ sát với quần áo cũng như bội nhiễm với các vi khuẩn khác.
• Có thể dùng kem thoa có chất chiết capsaicin từ trái ớt (zostrix) hoặc lidocain dán trên da, aspirin gel, voltarel gel để giảm cơn đau dây thần kinh, khi da đã lành.
bạn có biết
Hiện nay, hàng năm Hoa Kỳ có khoảng 1 triệu trường hợp bị Zona thần kinh mà quá nửa là ở người trên 60 tuổi. Đây là một bệnh khá phổ biến với các dấu hiệu từ vừa phải tới rất đau đớn, khó chịu.
