Làm việc quá sức, thường xuyên chịu áp lực công việc căng thẳng là nguyên nhân làm giảm số lượng tinh trùng. Chơi thể thao quá sức cũng có ảnh hưởng tương tự. Những người sinh hoạt tình dục quá độ, bừa bãi cũng khiến sự sản sinh tinh trùng bị giảm sút.
Môi trường ô nhiễm ảnh hưởng tới chất và lượng tinh trùng. Tinh trùng rất dễ bị tổn thương bởi môi trường, ví dụ như phơi nhiễm với nhiệt độ cao hay hóa chất độc. Những người làm việc trong các ngành nghề phải thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao thường có suy giảm chất lượng tinh trùng. Các nghề đó gồm: thợ rèn, thợ hàn, thợ luyện kim, đầu bếp... Ở nơi làm việc và cả ở gia đình đều có thể có những hóa chất làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
Một số chất ô nhiễm được ghi nhận có ảnh hưởng rõ rệt lên chất lượng tinh trùng bao gồm: các gốc oxy tự do, các hóa chất diệt côn trùng, diệt cỏ (DDT, aldrin, dieldrin, PCPs, dioxin, furan…), một số hydrocarbon (ethylbenzene, benzene, toluen, xylen…) có ở nhựa đường, dầu thô, nhựa lợp nhà; kim loại nặng như chì, cadmium, thủy ngân có trong pin, chất màu, đồ nhựa; các dung môi có mùi thơm có trong sơn, véc-ni, thép, keo dán và chất làm tan mỡ ở kim loại... Tiếp xúc trong thời gian dài với kim loại nặng như chì, cadmium, arsenic làm giảm số lượng tinh trùng. Một lượng rất nhỏ kim loại nặng có trong tinh dịch có thể gây ức chế nhiều enzyme quan trọng cho quá trình thụ tinh của tinh trùng.
Thuốc lá là thủ phạm gây ra những rối loạn về hoạt động tình dục và làm giảm khả năng sinh sản. Khói thuốc lá chứa rất nhiều chất độc, gồm có: nicotin, CO, các chất thuộc nhóm benzen... Thuốc lá làm giảm tuổi thọ của con người 5-8 năm, đồng thời làm giảm số lượng và độ di động của tinh trùng. Thuốc lá có thể gây ra các bất thường di truyền tinh trùng và ảnh hưởng các em bé sinh ra.
Uống nhiều rượu có thể làm giảm nồng độ testosterone và cũng làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Người hút thuốc vừa nghiện rượu đặc biệt có hại cho tinh trùng.
Một số thuốc chữa bệnh có thể gây tổn hại tạm thời hay vĩnh viễn quá trình sinh tinh như: hóa trị ung thư, hormon, cimetidin, sulphasalazine, spironolactone, các thuốc huyết áp.
Để bảo vệ tinh trùng, tức là bảo vệ giống nòi, quý ông cần có lối sống lành mạnh, khoa học, không sử dụng các chất kích thích và tránh xa các yếu tố gây ô nhiễm...
