Từ bệnh án điện tử, thanh toán không tiền mặt đến trí tuệ nhân tạo, bức tranh y tế thông minh đang dần hiện rõ, hứa hẹn một tương lai đầy triển vọng.
Chuyển đổi số: Động lực tiến tới một nền y tế hiện đại
Theo TS. Mai Thị Nữ, Trưởng phòng Công nghệ thông tin, Cục Khoa học công nghệ thông tin và đào tạo (Bộ Y tế), ngành y tế đang không ngừng thực hiện các giải pháp hiệu quả nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động quản trị bệnh viện và quản lý khám chữa bệnh. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một hệ thống y tế thông minh, hiện đại và chuyên nghiệp.
Chuyển đổi số tại BV Bạch Mai ngay từ khâu đón tiếp bệnh nhân.
Trong bức tranh tổng thể của y tế số, bệnh án điện tử được xem là một mắt xích then chốt. Nó không chỉ giúp người bệnh được phục vụ tốt hơn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối dữ liệu ngành y trên phạm vi toàn quốc. Việc triển khai bệnh án điện tử đã được định hướng và thực hiện quyết liệt trong nhiều năm qua, với sự đồng hành của Chính phủ, các bộ ngành và đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ thông tin.
Các kết quả nổi bật trong chuyển đổi số ngành y tế đến nay rất đáng khích lệ. 100% các cơ sở khám chữa bệnh đã triển khai phần mềm quản lý bệnh viện và quản lý xét nghiệm. Nhiều bệnh viện đã ứng dụng phần mềm lưu trữ và truyền tải hình ảnh (PACS), giúp giảm đáng kể chi phí in phim và bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, 100% các cơ sở đã đồng bộ dữ liệu, kết nối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam và sử dụng căn cước công dân trong đăng ký cũng như trong suốt quá trình khám chữa bệnh.
Một bước tiến quan trọng khác là sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế, Bộ Công an và Bảo hiểm xã hội Việt Nam để triển khai sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID, tạo ra một hồ sơ y tế thống nhất và dễ dàng truy cập cho mỗi người dân. Các chương trình thí điểm chuyển tuyến điện tử và hẹn khám lại điện tử đã thành công, tạo nền tảng cho việc trao đổi dữ liệu xuyên suốt giữa các cơ sở y tế, giúp công nhận kết quả xét nghiệm giữa các bệnh viện, giảm thiểu sự lãng phí và phiền toái cho người bệnh.
Ngoài ra, ngành y tế cũng đã đẩy mạnh việc thanh toán không dùng tiền mặt, với 100% bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế đã triển khai và khoảng 75% cơ sở khám chữa bệnh thuộc các Sở Y tế cũng đang áp dụng. Các phương thức thanh toán đa dạng như chuyển khoản, quét mã QR, hay ví điện tử đã tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho bệnh nhân.
Một điểm sáng nữa của y tế số là việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong khám, chẩn đoán và điều trị bệnh. AI không chỉ giúp tăng độ chính xác trong chẩn đoán mà còn rút ngắn thời gian điều trị, mang lại hiệu quả cao hơn cho cả người bệnh và y bác sĩ.
Bạch Mai: Hành trình truyền cảm hứng
Nói về thực tế triển khai chuyển đổi số tại một bệnh viện đầu ngành, PGS.TS. Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, đã chia sẻ một câu chuyện đầy cảm hứng. Với hơn 4.500 cán bộ nhân viên, Bệnh viện Bạch Mai đã thành công triển khai bệnh án điện tử và công bố là đơn vị hạng đặc biệt đầu tiên trực thuộc Bộ Y tế thực hiện vào ngày 01/11/2024. Chỉ hai tuần sau, bệnh viện đã chính thức "không giấy tờ" và số hóa toàn bộ quá trình khám chữa bệnh.
Bệnh viện Bạch Mai đã phối hợp với Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội tiên phong phát triển phần mềm trí tuệ nhân tạo hỗ trợ chẩn đoán ung thư phổi. Mô hình này được trưng bày tại Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” sẽ diễn ra tại Hà Nội từ ngày 28/8 đến 5/9/2025.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, nơi phục vụ tới 10.000 bệnh nhân ngoại trú và 4.000 bệnh nhân nội trú mỗi ngày, khối lượng công việc hành chính và tác nghiệp phi chuyên môn của y bác sĩ là vô cùng lớn. Trước đây, việc này đòi hỏi hàng trăm ngàn thao tác trên giấy tờ, dễ gây ra sai sót và mất nhiều thời gian. Giờ đây, với nền tảng số, các tác vụ này được xử lý nhanh chóng, giúp giải phóng thời gian quý báu cho đội ngũ y bác sĩ, để họ tập trung vào chuyên môn.
Hành trình số hóa tại Bạch Mai được thực hiện một cách toàn diện. Người bệnh có thể đăng ký khám trực tuyến từ bất cứ đâu, chỉ cần có kết nối internet. Toàn bộ quy trình tiếp đón được số hóa, với thông tin được xác thực qua căn cước công dân và VNeID, đảm bảo độ chính xác và bảo mật.
Khi đến bệnh viện, các biển báo điện tử sẽ hiển thị vị trí, số thứ tự, phòng khám và tên bác sĩ sẽ khám. Khi có chỉ định cận lâm sàng, hệ thống sẽ thông báo danh sách, vị trí làm xét nghiệm, thời gian chờ kết quả… Toàn bộ quy trình được số hóa, và khi có kết quả, hệ thống lập tức đẩy vào bệnh án điện tử của người bệnh. Mọi thông tin được cập nhật theo thời gian thực, không còn bất cứ giấy tờ nào. Ngay cả đơn thuốc cũng là đơn thuốc điện tử, được gửi trực tiếp vào điện thoại của bệnh nhân.
PGS.TS. Vũ Văn Giáp khẳng định, bệnh viện Bạch Mai đang thực hiện số hóa tương đương với các nước phát triển. "Khi bệnh nhân đến bệnh viện khám không cần mang theo phim chụp, hồ sơ cũ, hay bất cứ giấy tờ gì, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh.", PGS.TS Vũ Văn Giáp nói.
Đối với bệnh nhân nội trú, việc công khai thuốc cũng được thực hiện trên máy tính bảng, mọi thứ trở nên minh bạch và rõ ràng. Giấy ra viện, đơn thuốc, hóa đơn, phiếu nộp tiền và thanh toán bảo hiểm cũng đều được gửi vào điện thoại của người bệnh.
Số hóa toàn diện, tiến tới y tế thông minh
Chuyển đổi số tại Bệnh viện Bạch Mai không chỉ dừng lại ở công tác khám chữa bệnh. Bệnh viện đã mở rộng sang các lĩnh vực quản trị khác như quản lý nhân sự (chấm công bằng Face ID), tài chính, và đặc biệt là quản trị trường học thông minh tại Trường Cao đẳng Y Bạch Mai và Viện Đào tạo nghiên cứu Y Dược. Học sinh, sinh viên và giảng viên đều có ứng dụng để theo dõi lịch học, tài liệu, kết quả thi… một cách thuận tiện. Các lĩnh vực như dược, vật tư y tế, và đấu thầu cũng đã được số hóa toàn trình.
Những nỗ lực này không chỉ cải thiện hiệu quả vận hành mà còn mang lại lợi ích to lớn cho người bệnh, giúp họ trải nghiệm dịch vụ y tế nhanh chóng, tiện lợi, minh bạch và an toàn hơn. Đối với các cơ sở y tế, y tế thông minh là lời giải cho bài toán tối ưu hóa nguồn lực, giảm tải áp lực hành chính và nâng cao chất lượng chuyên môn.
Y tế thông minh không phải là một khái niệm xa vời, mà đã và đang được hiện thực hóa một cách mạnh mẽ, tiến tới xây dựng một hệ thống y tế hiện đại, lấy người bệnh làm trung tâm và kiến tạo một tương lai sức khỏe tốt hơn cho người Việt.
