Kỳ 1: BĂN KHOĂN MUA BÁN, XỬ LÝ
Vừa qua, tại Hà Nội và TP.HCM, các lực lượng chức năng đã phát hiện và bắt giữ 2 vụ vận chuyển, kinh doanh đồ chơi tình dục (sextoy), thu giữ khối lượng lớn mặt hàng này. Nhiều người kinh doanh và sử dụng “đồ giả” này bỗng giật mình thắc mắc mình có vi phạm pháp luật không? Thực tế lâu nay, việc mua bán thứ “đồ chơi nhạy cảm” này vẫn diễn ra công khai trên các trang mạng và cửa hàng với đủ các chủng loại từ bình dân đến cao cấp. Tuy nhiên, cả người bán và người sử dụng vẫn lén lút, dấm dúi như hàng cấm, trong khi cơ quan chức năng cũng khá lúng túng vì chưa có chế tài...
Kín đáo nhưng mạnh mẽ
Thực tế cho thấy, mặt hàng nào càng bị cấm hoặc bị liệt vào dạng “nhạy cảm” trong con mắt xã hội thì luôn tạo ra một sự tò mò ghê gớm. Đồ chơi tình dục, xét theo công dụng là một công cụ để gia tăng hoặc tạo ra sự khoái cảm tình dục. Ở các nước có quan điểm cởi mở thì đồ chơi tình dục được bày bán công khai muôn hình vạn trạng và người mua cũng vô tư lựa chọn. Tuy nhiên ở ta, thứ “hàng giả” này vẫn phải dấm dúi trong sự e ngại của cả người bán lẫn người mua bởi các quan niệm xã hội cũng như sự lúng túng trong quy định của cơ quan quản lý.
Lô hàng sextoy bị cơ quan chức năng bắt giữ.
Những cản trở trên không khỏa lấp một thực tế là nhu cầu về các loại đồ chơi tình dục là không ít và ngày càng có chiều hướng gia tăng. Sự ra đời liên tiếp các cửa hàng “người lớn” cùng nhiều trang web rao bán sản phẩm này khiến hai từ “sextoy” luôn là một trong những từ khóa “hot” được nhiều người tìm kiếm.
Theo một chủ cơ sở lớn tên H. kinh doanh mặt hàng này tại phố Tây Sơn (Hà Nội) thì phổ biến nhất vẫn là “dương vật giả” và “búp bê tình yêu”, còn các loại thuốc “cải thiện, gia tăng khả năng” hay các “công cụ hỗ trợ” khác như găng tay, đồ lót... dường như ít khách hàng và chỉ kinh doanh cho đa dạng chứ không mang lại lợi nhuận tốt.
Cũng theo anh H., vì đây là mặt hàng nhạy cảm nên khách chủ yếu mua qua mạng và website cửa hàng. Họ chỉ đến trực tiếp để tiện quan sát kỹ lưỡng khi cần quyết định với đồ chơi giá trị lớn hoặc tò mò ghé qua chứ chưa có ai bê cả “cô búp bê” lên xe chở về.
Khác với thực tế, khảo sát trên mạng và các diễn đàn, chủ đề “sextoy” cũng được bàn tán khá sôi nổi, các trang web quảng bá nhan nhản, các mặt hàng rất phong phú từ chất liệu đến giá thành, từ vài trăm nghìn cho đến cả trăm triệu đồng. Trong đó, không ít các loại thuốc kích dục được bán “ké” theo khiến nhiều người rất quan tâm.
Phóng viên tìm hiểu được biết, các cửa hàng “sextoy” kiểu này đều rất hiếm công khai địa chỉ cụ thể. Nếu có cũng chỉ để thêm độ tin tưởng chứ không bày hàng. Khách chỉ được xem qua catalog và đặt hàng, chuyển tiền rồi nhận hàng tại nhà.
Hai mặt hàng phổ biến nhất là “dương vật giả” và “búp bê tình dục”. Công nghệ hiện đại đã tạo ra những “cô nàng silicon” nóng bỏng với thân hình bốc lửa, các số đo như thật, khuôn mặt sinh động và cảm giác rất thật. Theo tìm hiểu, đây cũng là những mặt hàng bán chạy nhất và lãi nhất bởi giá cả của chúng rất khó kiểm chứng. Chủ yếu là hàng Trung Quốc chiếm đến 80%, tiếp đó là hàng Nhật, Mỹ... có giá càng cao, chất lượng và chất liệu càng tốt, chất liệu chủ yếu là silicon và cao su tổng hợp.
Theo tiết lộ của một số chủ hàng sextoy online, đối tượng khách hàng của họ đa phần là người đồng tính, kế đó là nữ giới và nam giới trung niên.
Lúng túng xử lý
Theo Trung tá Ngô Minh Quang - Đội trưởng Đội Thương mại điện tử, việc bắt giữ đồ chơi tình dục gặp nhiều khó khăn vì trong các văn bản quy định đều không nói rõ cụ thể các đồ chơi bị cấm mà chỉ nói chung chung: “Một số đồ chơi trẻ em có hại tới giáo dục nhân cách, sức khỏe của trẻ em hoặc tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội” (Nghị định số 11/1999/NĐ-CP).
Luật sư Nguyễn Thành Tài - Đoàn luật sư TP. Hà Nội: Hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa có quy định trực tiếp nào cấm lưu hành loại hàng hóa đặc biệt này. Theo quy định tại Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12/6/2006 quy định chi tiết luật thương mại về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện thì: “Các sản phẩm văn hóa phản động, đồi trụy, mê tín dị đoan hoặc có hại tới giáo dục thẩm mỹ, nhân cách” thuộc Danh mục các hàng hóa, dịch vụ bị cấm kinh doanh. Tuy nhiên, việc có coi đây là các sản phẩm văn hóa đồi trụy hoặc có hại đến giáo dục thẩm mỹ, nhân cách hay không còn chưa có quy định cụ thể, rõ ràng và còn có nhiều ý kiến khác nhau.
Mới đây, Phòng Cảnh sát công nghệ cao (Công an Hà Nội) phối hợp với Đội quản lý thị trường số 13 thu giữ 1 lô hàng sextoy ở Công ty Cổ phần Phát triển kinh doanh và truyền thông Việt Nam (Vipcom) tại Cầu Giấy, Hà Nội. Ông Nguyễn Đức Thiện - Phó Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 13 cho biết: “Mặt hàng búp bê tình dục, sextoy chưa nằm trong danh mục nào cụ thể, Quản lý thị trường chỉ biết xử lý vi phạm căn cứ vào Điều 81 Nghị định 185 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi không đăng ký thông báo với các đơn vị quản lý”.
Như vậy, sự việc ở Công ty Vipcom kể trên chỉ xử lý được hành vi vi phạm về thiết lập website thương mại điện tử và mặt hàng không có hóa đơn, không rõ nguồn gốc xuất xứ với hình thức là xử phạt hành chính, tịch thu, tiêu hủy hàng hóa.
Về nguyên tắc, “dân buôn” sextoy có căn cứ là làm những gì pháp luật không cấm, dẫn tới việc quản lý mặt hàng nhạy cảm này xem ra vẫn rất lúng túng. Vậy công cụ hỗ trợ tình dục - sextoy - về mặt “công dụng” ra sao? Các chuyên gia về lĩnh vực tâm lý xã hội, tình dục học có lời khuyên gì cho những người “ham của giả” này? Mời bạn đọc xem tiếp những kiến giải trong kỳ tới.
Nhóm PVTS
