Cắt Bao Quy Đầu Có Giúp Chữa Xuất Tinh Sớm? | SKĐS
Dù thường bị xem là hậu quả của tâm lý bất ổn hoặc thiếu kỹ năng giường chiếu, nhưng xuất tinh sớm – đặc biệt là dạng nguyên phát – có thể bắt nguồn từ chính cấu trúc di truyền trong cơ thể nam giới. Các nghiên cứu hiện đại đang từng bước làm rõ vai trò của gen, đặc biệt là những gen điều khiển hệ thần kinh trung ương và chất dẫn truyền serotonin, trong việc kiểm soát thời điểm xuất tinh. Điều này mở ra một hướng tiếp cận mới trong chẩn đoán và điều trị rối loạn tình dục phổ biến này.
Xuất tinh sớm: Không đơn giản là vấn đề tâm lý
Xuất tinh sớm (PE - Premature Ejaculation) là một trong những rối loạn tình dục phổ biến nhất ở nam giới, ảnh hưởng đến 20–30% nam giới trên toàn cầu ở nhiều mức độ. Trước đây, xuất tinh sớm thường được quy về nguyên nhân tâm lý như lo âu, căng thẳng, thiếu kinh nghiệm. Tuy nhiên, những năm gần đây, các nhà khoa học đã xác định rằng yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng trong cơ chế kiểm soát xuất tinh, đặc biệt là với dạng xuất tinh sớm nguyên phát – bắt đầu từ lần quan hệ tình dục đầu tiên và kéo dài suốt đời.
Cơ chế thần kinh kiểm soát xuất tinh, trong đó serotonin đóng vai trò trung tâm.
Serotonin – "chìa khóa" thần kinh của thời gian xuất tinh
Trong cơ thể, serotonin là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng có chức năng điều hòa cảm xúc, giấc ngủ và đặc biệt là ức chế phản xạ xuất tinh. Sự thiếu hụt hoặc rối loạn chức năng của hệ serotonin được xem là một trong những nguyên nhân sinh lý chính gây ra xuất tinh sớm.
Các thuốc điều trị xuất tinh sớm hiện nay – chủ yếu là thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI) như dapoxetine – cũng nhắm vào cơ chế tăng nồng độ serotonin để trì hoãn xuất tinh. Điều này càng củng cố vai trò trung tâm của serotonin trong điều hòa chức năng tình dục nam giới.
Di truyền ảnh hưởng đến gen kiểm soát serotonin
Một số gen đã được xác định có liên quan đến quá trình tổng hợp, vận chuyển hoặc tác động của serotonin. Biến thể ở những gen này có thể khiến hệ serotonin hoạt động kém hiệu quả, từ đó làm giảm khả năng kiểm soát xuất tinh.
1. Gen SLC6A4 (serotonin transporter gene)
Đây là gen mã hóa cho protein vận chuyển serotonin.
Biến thể phổ biến nhất là 5-HTTLPR, trong đó kiểu gen "short allele (s/s)" làm giảm chức năng vận chuyển serotonin.
Nghiên cứu cho thấy nam giới mang biến thể này thường có ngưỡng kích thích thấp hơn và dễ xuất tinh sớm hơn người bình thường.
2. Gen HTR1A và HTR2A (thụ thể serotonin)
Các gen này mã hóa thụ thể serotonin ở não.
Một số biến thể gen có thể khiến thụ thể hoạt động kém hiệu quả hoặc quá nhạy, làm mất cân bằng kiểm soát phản xạ xuất tinh.
Tỷ lệ nam giới bị xuất tinh sớm có người thân cùng mắc cao hơn bình thường.
Bằng chứng từ nghiên cứu di truyền học
Một nghiên cứu đăng trên The Journal of Sexual Medicine đã tiến hành khảo sát hơn 1.000 cặp anh em và phát hiện rằng:
- Những người có anh trai bị xuất tinh sớm nguyên phát có khả năng mắc tình trạng tương tự cao hơn gần 3 lần so với nhóm không có tiền sử gia đình.
- Điều này cho thấy có sự di truyền rõ ràng giữa các thành viên nam trong cùng một gia đình.
Một nghiên cứu khác tại châu Âu (Waldinger et al.) cũng phát hiện rằng nhóm nam giới bị xuất tinh sớm có thời gian xuất tinh trung bình dưới 1 phút và có nhiều hơn một người thân cấp một (cha, anh em trai) cũng mắc chứng này.
Nhiều hệ gen khác có thể liên quan
Ngoài serotonin, các nhà khoa học còn đặt nghi vấn về vai trò của các gen điều hòa dopamine, noradrenaline, testosterone – những chất ảnh hưởng đến hưng phấn và kiểm soát tình dục. Mặc dù chưa có kết luận chính thức, nhưng nghiên cứu trên động vật và dữ liệu sơ bộ từ người đã cho thấy rối loạn chức năng gen liên quan các chất dẫn truyền thần kinh này cũng góp phần làm giảm ngưỡng xuất tinh.
Bên cạnh đó, các rối loạn tâm thần như lo âu, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) – vốn có liên quan đến di truyền – cũng được phát hiện có tỷ lệ cao hơn ở nam giới bị xuất tinh sớm. Điều này gợi ý rằng các yếu tố thần kinh và tâm thần có yếu tố di truyền có thể cùng tác động lên thời gian xuất tinh.
Điều trị có thay đổi khi biết nguyên nhân di truyền?
Việc xác định yếu tố di truyền giúp cá nhân hóa phác đồ điều trị. Chẳng hạn:
- Những người có biểu hiện thiếu hụt serotonin do gen có thể đáp ứng tốt hơn với các loại thuốc nhóm SSRI.
- Điều trị bằng tâm lý – hành vi có thể ít hiệu quả hơn ở nhóm xuất tinh sớm nguyên phát do di truyền so với nhóm mắc do căng thẳng hay áp lực xã hội.
Trong tương lai, khi y học chính xác và giải mã gen cá nhân phổ biến hơn, việc xét nghiệm gen liên quan đến chức năng thần kinh và tình dục có thể giúp dự đoán và điều trị hiệu quả chứng xuất tinh sớm từ sớm.
