Xuất hiện cả cá tự nhiên chết trên biển
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình cá chết bất thường tại vùng ven biển xã Tĩnh Hải và xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia.
Theo báo cáo, trong các ngày 5-6/9, ngư dân xã Tĩnh Hải, huyện Tĩnh Gia khi đánh bắt hải sản tại vùng biển gần bờ, phía sau dự án Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, cách bờ biển từ 300-500m phát hiện một số loài hải sản như: cá bơn, cá thèn, ghẹ… bị chết bất thường và trôi dạt vào bờ. Theo số liệu thống kê hải sản tự nhiên chết thu gom được khoảng 100kg, UBND xã Tĩnh Hải đã thu gom và chôn lấp.
Đến 7h ngày 8/9, tại khu vực nuôi cá lồng của người dân xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia cũng xảy ra hiện tượng cá lồng chết rất nhanh với số lượng lớn và xảy ra đồng thời ở các lồng nuôi. Thống kê cho thấy, có 21/66 hộ dân có cá lồng chết, với số lồng cá chết là 207/1.391 lồng, tổng số lượng cá chết là 47,45 tấn, gồm các loại: cá mú, cá hồng, cá hồng đỏ, cá vược… Chính quyền địa phương và các ngành chức năng đã yêu cầu bà con di chuyển lồng cá nuôi không bị chết ra xa khối nước có màu nâu đỏ và hướng dẫn bà con thu gom số cá chết đi tiêu hủy.
Cùng ngày 8/9, tại khu vực bờ biển thôn Bắc Yến, xã Hải Yến, huyện Tĩnh Gia, người dân phát hiện tình trạng cá tự nhiên chết trôi dạt vào bờ, tổng khối lượng thu gom khoảng 200kg, gồm các loại: cá bơn, cá thèn, ghẹ… UBND xã đã thu gom và chôn lấp. Đến ngày 9/9, khối nước có màu nâu đỏ đã trôi dạt vào bờ và không còn hiện tượng cá chết.
Nguyên nhân cá chết do thủy triều đỏ?
Theo báo cáo của xã Tĩnh Hải, Nghi Sơn và kinh nghiệm của bà con nhân dân địa phương, các loại cá tự nhiên chết đều sống ở tầng đáy; các loại cá nuôi lồng thường là loài cá có sức chống chịu rất tốt, có khả năng thích ứng với môi trường nước thay đổi. Những năm trước, vẫn có hiện tượng cá lồng chết, nhưng việc cá chết lần này khác lạ với các lần trước đó, số lượng cá chết nhiều hơn, xảy ra trên diện rộng và trong thời gian ngắn nên người dân không kịp di chuyển lồng đi nơi khác để cứu cá.
UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo Sở TN&MT phối hợp với các đơn vị liên quan khảo sát biển từ khu vực cảng cá Lạch Bạng, xã Hải Bình, đến xã Nghi Sơn. Qua kiểm tra cho thấy, có hiện tượng cá tự nhiên chết rải rác trôi nổi trên biển; chất lượng nước biển trên tuyến khảo sát có màu sắc bình thường.
Tuy nhiên, tại khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, nước biển có màu nâu đỏ. Toàn bộ khu vực nuôi cá lồng của xã Nghi Sơn, nước biển có màu nâu đỏ đậm hơn, nhiều cặn lơ lửng. Hiện tượng nước biển như trên phù hợp với mô tả của ngư dân xã Tĩnh Hải khi đánh bắt hải sản phát hiện được trên biển có một mảng lớn nước biển màu nâu đỏ.
Cơ quan chức năng đã lấy mẫu gửi Viện tài nguyên môi trường biển Hải Phòng thực hiện. Kết quả phân tích sơ bộ mẫu nước lấy tại khu vực cá lồng bị chết ở xã Nghi Sơn phát hiện có loài tảo Hairoi - Creratium furca nở hoa gây thủy triều đỏ với mật độ đạt khoảng 8 triệu tế bào/1 lít nước biển. Mẫu nước lấy tại khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn cũng phát hiện loài tảo Creratium furca chiếm ưu thế, nhưng mật độ chỉ khoảng 500 nghìn tế bào/1 lít nước biển.
Như vậy, bước đầu có thể xác định nguyên nhân gây nên tình trạng cá tự nhiên, cá lồng bị chết là do tác động của loài tảo Hairoi - Creratium furca trong nước biển bùng phát với mật độ cao ở quy mô rộng hay còn gọi là hiện tượng tảo nở hoa. Hiện tượng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nguyên nhân chính đối với vùng biển xã Tĩnh Hải và xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa là do lượng lớn chất hữu cơ trong đất liền theo nước mưa đổ vào cửa sông ra biển.
Các kết quả phân tích chất lượng môi trường nước biển còn lại và mẫu cá được Chi cục thú y, Sở NN&PTNT Thanh Hóa lấy mẫu và phân tích hiện đang chờ kết quả.
Theo khẳng định của UBND tỉnh Thanh Hóa, tình trạng cá tự nhiên và cá lồng bị chết xảy ra trên vùng biển tương đối lớn, số lượng cá bị chết nhiều ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh tế của nhân dân địa phương.
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo huyện Tĩnh Gia tiếp tục theo dõi, tổng hợp thông tin về tình hình cá chết trên địa bàn; khuyến cáo người dân di chuyển lồng bè còn lại ra khỏi khu vực bị ô nhiễm; thu hoạch bán số cá còn lại để phòng ngừa khả năng cá tiếp tục bị chết; không sử dụng cá chết để ăn hoặc chế biến thức ăn cho gia súc, gia cầm, tổ chức thu gom, tiêu hủy cá chết để đảm bảo vệ sinh môi trường.
UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị Thủ thướng Chính phủ chỉ đạo Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT cử chuyên gia, nhà khoa học vào kiểm tra thực tế, xác định nguyên nhân cụ thể làm cá bị chết; hướng dẫn cách xử lý hiện tượng tảo nở hoa; bổ sung điểm quan trắc chết lượng nước biển ven bờ khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn vào mạng lưới chương trình quan trắc môi trường quốc gia hàng năm.