Kiến ba khoang thường sống ở các ruộng lúa, vườn cây, cỏ mục, bãi rác thải, công trình đang xây dựng... xuất hiện nhiều vào đầu mùa mưa và rất thích ánh sáng đèn ban đêm. Kiến ba khoang thường tiết ra chất dịch có thể làm tổn thương da người nếu tiếp xúc với dịch này.
Viêm da do tiếp xúc với côn trùng thường xuất hiện đột ngột sau buổi sáng ngủ dậy, ở những vùng hở như: cổ, mặt, tay, chân... Cũng có thể ở những vùng da khác nhưng ít gặp hơn, thường là một thương tổn ở một hoặc hai bên, viêm đỏ giống như vết cào xước, có xu hướng tạo thành vệt dài. Người bệnh cảm thấy bỏng rát, phù nhẹ, ít ngứa, kèm theo nhiều mụn nhỏ có màu vàng nhạt giống như mụn mủ, ở những nếp gấp thì thương tổn có thể bị cả 2 bên mặt. Nếu điều trị đúng thì sau khoảng 5 - 7 ngày tổn thương sẽ khô, toàn trạng thường không mấy thay đổi, có thể bội nhiễm hoặc lan rộng và thành dịch.
Bệnh thường dễ nhầm lẫn với bệnh zona vì thương tổn đau rát của viêm da tiếp xúc do côn trùng dễ nhầm với đau nhức của zona. Da vùng tổn thương đều bị viêm đỏ. Càng dễ lầm khi viêm da tiếp xúc do côn trùng khu trú ở một bên (vì zona thường chỉ bị một bên).
Nếu phát hiện được kiến ba khoang ngay sau khi tiếp xúc, cần loại bỏ côn trùng, không dùng tay trần để bắt, giết, miết. Rửa vùng tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng, sau đó dùng thuốc sát trùng nhẹ.
Khi thương tổn đã phồng rộp, tùy vào mức độ tổn thương mà bác sĩ chỉ định thuốc phù hợp. Trường hợp nhẹ chỉ cần sát trùng, bệnh tự giới hạn. Nếu tình trạng trung bình và nặng thì phải bôi thuốc dịu da, corticosteroid bôi, uống kháng histamin, uống kháng sinh khi có dấu hiệu bội nhiễm. Kháng histamin thường chỉ có tác dụng làm giảm kích ứng và giảm ngứa mà thôi.
Hầu như không cần can thiệp toàn thân trừ khi có biểu hiện bội nhiễm. Nếu điều trị đúng và kịp thời, bệnh sẽ khỏi trong khoảng 1 tuần, không để lại sẹo.
Bác sĩ Lan Anh
Khuyến cáo của Bộ Y tế
Nếu có sự hiện diện của kiến ba khoang trong khu vực, người dân nên thay đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng vì kiến ba khoang rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang. Đồng thời, nên sử dụng lưới ở các cửa sổ và cửa ra vào, đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào; nên ngủ trong màn; vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà vì đây là nơi trú ẩn tốt cho loài này. Mọi người nên mặc quần áo dài tay khi đi ra ngoài, nhất là ở những vùng gần đồng ruộng, khu dân cư nhiều ánh đèn, gần công trình đang xây dựng.
Khi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa thu hoạch, mùa mưa bão, người dân cần sử dụng các phương tiện bảo hộ lao động như mặc quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng để tránh tiếp xúc với côn trùng. Nếu có kiến ba khoang bò trên người, hãy thổi nhẹ để kiến bay hoặc để một tờ giấy vào vùng da đó cho kiến bò lên giấy và lấy ra khỏi người; sau đó rửa sạch vùng da đã tiếp xúc với kiến. Nếu đã lỡ tay đập hoặc chà xát chúng trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc để hạn chế chất độc ngấm vào cơ thể...
