Viêm da tiếp xúc do côn trùng xảy ra do tiếp xúc trực tiếp với các phần của côn trùng như bụi phấn từ cánh côn trùng hoặc chất tiết. Viêm da cũng xảy ra khi tiếp xúc gián tiếp với côn trùng qua dây phơi, quần áo, khăn... Việc vô tình tiếp xúc với côn trùng như bọ xít, kiến ba khoang, con thiêu thân có nhiều phấn, con rết, côn trùng cánh cứng... có thể gây nên tình trạng viêm da tiếp xúc bởi các loại côn trùng này có chứa các chất độc, khi cắn hoặc tiếp xúc với da sẽ gây kích ứng viêm da.
Trường hợp dễ mắc viêm da tiếp xúc do côn trùng là những người thường có thói quen cởi trần, mặc áo hở, ngủ không mắc màn, mở cửa sổ dễ bị côn trùng tấn công. Chúng đậu vào các vùng da hở, không có áo quần che chắn trên cơ thể như vùng cổ, tay và cánh tay, vùng mặt và tiết da các chất độc gây viêm da.
Đã có rất nhiều trường hợp bị mắc bệnh viêm da do côn trùng, nhiều người nghĩ là bình thường nhưng nó có thể mang hậu quả rất lớn tới bề mặt da nếu như không được điều trị kịp thời.
Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang.
Nhận biết viêm da tiếp xúc do côn trùng
Viêm da tiếp xúc do côn trùng xảy ra ở những vị trí da tiếp xúc với các chất tiết của côn trùng đang sống hoặc đã chết. Tổn thương da có thể xuất hiện cùng lúc ở nhiều vị trí trên cơ thể và không có triệu chứng báo trước. Bệnh có thể gây khó chịu, lo lắng và rất dễ lan nhanh ở những người chung sống trong cùng môi trường.
Ngay sau khi tiếp xúc với côn trùng, da ở chỗ tiếp xúc trực tiếp sẽ bị đỏ lên, có cảm giác ngứa, rát, sưng nề. Sau khoảng 5-7 giờ, da bắt đầu bị sưng, phù kéo thành các vệt dài theo vùng chúng tiếp xúc, nổi mụn nước kích thước vài mm không đồng đều, các mụn này sau 2-3 ngày thì chúng trở thành mụn mủ, đầu trắng... Các đám mụn nước, mụn mủ đôi khi bị trợt ra và chảy dịch chảy mủ ở vùng trung tâm vết tổn thương. Tổn thương ở vùng mắt có thể làm mi mắt sưng nề, mắt híp lại, đôi khi phải vài ngày sau mới mở mắt ra được. Bị tổn thương ở vùng nách có thể gây trợt nhiều hoặc loét sâu qua lớp thượng bì. Ngứa gãi làm mụn mủ vỡ ra gây viêm, rát tăng lên và có thể lan sang những vùng da khác. Nếu dây dịch tiết sang da người khác, nhất là các bé sơ sinh thì cũng làm em bé bị lây bệnh. Thường thì bệnh nhân có cảm giác bỏng rát ở vùng da bị tổn thương, nếu loét và nhiễm trùng có mủ thì sẽ rất đau. Đôi khi có ngứa nhẹ từng lúc. Nặng có thể gặp phải tình trạng sốt nhẹ, nổi hạch vùng cổ, nách, vùng bẹn tương ứng với vị trí tổn thương. Viêm da tiếp xúc do côn trùng thì tổn thương bị bất kỳ ở vùng da nào mà tiếp xúc với côn trùng, thường hay bị cả hai bên thân thể, không đau nhiều, không bị giật nhói nhói từng cơn và chỉ có cảm giác bỏng rát tại vị trí bị tổn thương da.
Xử trí phù hợp khi bị viêm da tiếp xúc
Do côn trùng có chứa độc tố, vì vậy, khi bị viêm da tiếp xúc thì cần xử trí nhanh để giảm triệu chứng.
Với trường hợp viêm da nhẹ: Rửa sạch da với các loại xà bông có tính kiềm làm trung hòa môi trường acid có trong chất độc của côn trùng, đồng thời việc rửa sạch vùng da tiếp xúc cũng làm chất độc trôi vào nước giảm kích ứng, sau đó tắm rửa bình thường với nước sạch. Bệnh có thể tự khỏi sau 5-7 ngày, da đóng vảy và khô dần.
Trường hợp viêm da nặng: Bệnh nhân có thể có sốt nhẹ, nổi hạch, vùng da tổn thương sưng tấy do bệnh gây viêm nhiễm nghiêm trọng thì nên tiến hành dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ như: thuốc kháng histamin như desloratadin, telfast, cetirizin, clarityne... Thuốc kháng sinh: penicillin, cephalexin, ampicillin. Các thuốc bôi: làm dịu da, sát khuẩn, kháng sinh có corticoid.
Trong tình huống thấy bệnh càng nặng lên thì cần đi khám chuyên khoa da liễu để được điều trị phù hợp, không tự ý đắp lá hoặc dùng thuốc không nguồn gốc dễ khiến tình trạng viêm nhiễm ngày càng nặng hơn.
Biện pháp phòng tránh
Nên vệ sinh môi trường sống và giữ luôn thoáng, sạch sẽ để ngăn ngừa côn trùng có điều kiện sinh sôi và phát triển. Đó chính là biện pháp tốt nhất phòng tránh côn trùng gây hại lên da.
Để tránh tiếp xúc với côn trùng, nên đóng kín các cửa, làm cửa chống côn trùng hoặc dùng lưới ngăn côn trùng, buông rèm nếu bật đèn để chúng không bay vào nhà. Có thể trồng một số loại cây ngoài ban công có khả năng xua đuổi côn trùng và tốt cho sức khỏe như là hương nhu, bạc hà... Có thể dùng đèn huỳnh quang để ngoài cửa, dẫn dụ côn trùng bay đến và tiêu diệt vì chúng thường có khuynh hướng tụ tập ở những nơi có ánh sáng này.
Tạo thói quen mắc màn trước khi ngủ. Nên kiểm tra kỹ áo quần, khăn mặt, thau chậu, nước tắm trước khi sử dụng; kiểm tra giường chiếu trước khi ngủ để phát hiện những côn trùng ẩn nấp bên trong. Không phơi quần áo, khăn mặt bên ngoài vào buổi chiều tối.
Không giết côn trùng bằng tay, không để da tiếp xúc với chất dịch do côn trùng tiết ra. Khi đã phát bệnh thì không nên chạm tay vào vùng thương tổn rồi chạm vào vùng da khác.