Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đồng chủ trì hội nghị.
Tham gia dự trực tiếp và trực tuyến tọa đàm có đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an, Ủy ban nhân dân một số địa phương và các chuyên gia về văn hóa, dân tộc .
Toàn cảnh tọa đàm.
Thời gian vừa qua, trên các phương tiện thông tin truyền thông, mạng xã hội đã có nhiều tin, bài phản ánh về sự việc "bắt vợ" ("kéo vợ") diễn ra tại một số địa bàn tỉnh miền núi phía Bắc. Sự việc nhận được sự quan tâm rất lớn của cử tri và nhân dân cả nước.
Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao, thực hiện thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, tháng 2/2022, Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đã phối hợp với Thường trực Hội đồng Dân tộc xây dựng kế hoạch tổ chức khảo sát, đánh giá về tục "bắt vợ".
Theo báo cáo của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục về kết quả khảo sát bước đầu việc thực hiện công tác tuyên truyền xây dựng nếp sống văn hóa, vận động bài trừ biến tướng của tục "bắt vợ" ở một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai và tỉnh Lai Châu.
Qua khảo sát cho thấy, hiện nay trong cộng đồng đồng bào ở hai tỉnh trên vẫn còn có có hai luồng ý kiến:
Một bộ phận đồng bào người Mông, Dao ở những địa phương thuộc tỉnh Lai Châu (các xã được khảo sát tại huyện Phong Thổ và huyện Sìn Hồ) cho rằng, từ nhiều năm nay đã không còn duy trì tục "kéo vợ" để tiến tới hôn nhân trong đồng bào người Mông, Dao nên có thể chấm dứt tục này để trai gái tự tìm hiểu và tiến đến hôn nhân như thông thường.
Tuy nhiên, tại nhiều địa phương khác, đa phần những người cao tuổi và trung niên cho rằng, tục "kéo vợ" xuất phát là phong tục tốt đẹp, vừa là một phần trong nghi thức cưới hỏi của người Mông (trước khi cưới phải có kéo vợ) như là một hình thức "làm lý" của người Mông, vừa thể hiện giá trị của người phụ nữ. Còn đối với đàn ông, khi đã quyết định "kéo vợ" phải có trách nhiệm đối với vợ.
Theo đánh giá chung của cộng đồng và các chuyên gia, về cơ bản, "bắt vợ" là một phong tục, tập quán hôn nhân thể hiện bản sắc riêng, có những giá trị văn hóa đặc trưng của dân tộc Mông. Tuy nhiên, việc có nên tiếp tục duy trì hay nên chấm dứt hẳn còn tùy thuộc vào kết quả xây dựng nếp sống văn hóa mới lành mạnh và việc đấu tranh với những biểu hiện "biến tướng", vi phạm pháp luật xung quanh các sự việc liên quan đến tục "bắt vợ" ở từng địa phương.
Các chuyên gia cho rằng, cần giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, tuy nhiên cần xử lý nghiêm nhằm loại trừ những biến tướng gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống nhân dân, cản trở sự phát triển chung của xã hội và gây ra nhiều hệ lụy khó lường.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho rằng, cần phân biệt nét đẹp văn hóa truyền thống và những biến tướng ảnh hưởng đến quyền tự do về thân thể, vi phạm quy định pháp luật, để có những giải pháp cụ thể nhằm giữ được những giá trị tốt đẹp, sàng lọc những gì không còn phù hợp, ngăn chặn những hành động biến tướng lợi dụng tập tục cổ truyền.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh phát biểu tại tọa đàm.
Đánh giá cao những ý kiến tham luận, đề xuất, kiến nghị, giải pháp tại tọa đàm, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, cần tuyên truyền sâu rộng, hiệu quả về Luật hôn nhân và gia đình cho đồng bào các dân tộc thiểu số, vận động đồng bào không kết hôn khi chưa đủ tuổi và không kết hôn cận huyết thống.
Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động để đồng bào hiểu đúng và đầy đủ về các giá trị truyền thống, nét đẹp văn hóa của tập tục "bắt vợ"; cũng như các mặt trái không phù hợp thuần phong, mỹ tục, các hành vi biến tướng tục "bắt vợ".
Nâng cao hiệu quả hoạt động của cán bộ chính quyền, đoàn thể ở cơ sở, công tác giáo dục trong nhà trường về hôn nhân và gia đình, vận động nhân dân xóa bỏ tập tục lạc hậu, những biến tướng tiêu cực trong đời sống văn hóa, phong tục tập quán, trong đó có tục "bắt vợ".
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và thực thi nghiêm minh theo pháp luật về hôn nhân, gia đình. Thực hiện hiệu quả các biện pháp ngăn chặn, tiến tới xóa bỏ các biến tướng của tục "bắt vợ". Ban hành chế tài xử phạt đủ mạnh để hạn chế tình trạng vi phạm nếp sống văn minh.
Triển khai tốt các chính sách phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào.
Xem thêm video đang được quan tâm
WHO nỗ lực thống kê tổng số ca tử vong thực tế vì COVID-19 trên thế giới
