Trong một số trường hợp ăn theo chế độ keto, các vấn đề về tiêu hóa chỉ xảy ra trong thời gian ngắn khi cơ thể người đó chưa thích nghi với chế độ ăn mới. Nhưng cũng có trường hợp, những vấn đề này kéo dài hơn và thậm chí trong suốt thời gian áp dụng chế độ ăn keto. Vậy chế độ ăn keto là gì, tại sao nó có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, cách làm giảm các triệu chứng và khi nào nên đi khám bác sĩ?
Chế độ ăn kiêng keto là gì?
Chế độ ăn kiêng keto với thực đơn hạn chế tối đa carbohydrates, tăng chất béo để cơ thể sử dụng như một dạng năng lượng. Trong chế độ này, các chất dinh dưỡng được hấp thụ chủ yếu là chất béo, protein.
Thông thường, cơ thể sử dụng carbohydrate làm nguồn năng lượng. Khi không có đủ carbohydrate trong cơ thể, nó sẽ chuyển sang trạng thái gọi là ketosis. Trong quá trình ketosis, cơ thể phá vỡ chất béo dự trữ để tạo ra các phân tử gọi là xeton, được sử dụng làm nhiên liệu thay vì carbohydrate.
Nghiên cứu kiểm tra chế độ ăn keto đã phát hiện ra rằng nó có thể giúp giảm cân thành công bằng cách cải thiện quá trình oxy hóa chất béo. Bằng chứng bổ sung từ các nghiên cứu trên người cho thấy chế độ ăn keto có thể có lợi đối với lượng đường trong máu và kháng insulin, hay tốt cho người bệnh động kinh...
Mặc dù có những lợi ích như vậy, nhưng nghiên cứu khác lại cho thấy ăn theo cách này có thể có một số tác dụng phụ. Chúng có thể đem tới các triệu chứng như tiêu chảy, táo bón, nôn mửa, đau bụng...
Thực phẩm giàu probiotics.
Vì sao xảy ra các vấn đề về tiêu hóa?
Như với bất kỳ thay đổi chế độ ăn kiêng khắc nghiệt nào, khi bắt đầu chế độ ăn keto có thể ảnh hưởng đến dạ dày và ruột của người ăn gây ra các rối loạn tiêu hóa. Lý do liên quan tới hệ vi sinh vật đường ruột bao gồm những vi khuẩn quan trọng đối với sức khỏe trong đó có việc giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy chế độ ăn nhiều chất béo có thể gây viêm đường tiêu hóa, giảm axit béo có lợi và những thay đổi bất lợi trong hệ vi sinh vật đường ruột.
Ngoài ra, để phân hủy chất béo, gan cần sản xuất mật. Chế độ ăn nhiều chất béo đòi hỏi gan phải tiết thêm mật. Vì mật là một chất nhuận tràng tự nhiên, nếu lượng quá nhiều có thể đẩy chất thải qua đường tiêu hóa nhanh hơn bình thường, dẫn đến tiêu chảy.
Hàm lượng chất béo cao và ít carb trong chế độ ăn keto cũng có thể dẫn đến các triệu chứng tiêu hóa khác, chẳng hạn như buồn nôn và đầy hơi.
Để giảm carb trong chế độ ăn keto, nhiều người chọn thức ăn có chất tạo ngọt nhân tạo. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ quá nhiều một số chất làm ngọt nhân tạo có thể gây ra tác dụng nhuận tràng, dẫn đến tiêu chảy.
Làm sao để giảm các triệu chứng?
Nếu ai đó theo chế độ ăn keto đang gặp vấn đề về tiêu hóa, để làm giảm các triệu chứng có thể áp dụng các cách dưới đây.
Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ có thể giúp giảm táo bón hoặc tiêu chảy. Rau xanh, dưa chuột, bông cải xanh và bắp cải là một số loại thực phẩm giàu chất xơ thích hợp trong chế độ ăn keto.
Ăn ít sữa hơn: Vì các sản phẩm từ sữa nguyên chất có nhiều chất béo, những người bắt đầu ăn kiêng keto có thể tiêu thụ nhiều chất này hơn so với trước đây. Sự thay đổi chế độ ăn uống này có thể bộc lộ tình trạng không dung nạp sữa, các triệu chứng phổ biến là tiêu chảy, đầy bụng.
Áp dụng từ từ chế độ ăn kiêng: Sự thay đổi đột ngột trong chế độ ăn uống có thể phá vỡ hệ vi khuẩn tiêu hóa. Chuyển sang chế độ ăn keto bằng cách giảm từ từ carbs và tăng dần chất béo để cơ thể thích nghi tốt hơn.
Ăn nhiều chất xơ thích hợp cho chế độ keto.
Uống đủ nước: Uống nhiều nước có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón. Ngay cả khi bị tiêu chảy, điều quan trọng cũng là bổ sung chất lỏng. Uống nước và đồ uống chứa chất điện giải không đường có thể giúp bổ sung chất lỏng và chất điện giải cho cơ thể.
Bổ sung probiotic: Uống bổ sung probiotic hoặc tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu probiotic (sữa chua không đường, rau củ lên men, pho mai...) có thể hỗ trợ hiệu quả các vi khuẩn đường ruột trong chế độ ăn keto.
Giảm tiêu thụ các chất thay thế đường: Cắt giảm lượng thức ăn và đồ uống có chứa chất thay thế đường thân thiện với keto có thể giúp giảm các triệu chứng tiêu hóa.
Lời khuyên của bác sĩ
Đối với đa số, để giảm cân hoặc cải thiện sức khỏe có thể lựa chọn cách khác mà không nhất thiết phải theo một chế độ ăn kiêng khắc nghiệt như chế độ ăn kiêng keto.
Những người quan tâm đến việc thử một chế độ ăn kiêng ít carb có thể cân nhắc xin tư vấn chuyên gia dinh dưỡng để xem những thay đổi chế độ ăn uống nào sẽ phù hợp nhất với mình. Các chế độ ăn kiêng ít hạn chế hơn vẫn có thể đem lại những lợi ích tương đương mà không có nguy cơ mắc các tác dụng phụ khó chịu như keto.
Nếu bạn bị tiêu chảy nặng hoặc kéo dài hơn một tuần hoặc tình trạng táo bón kéo dài, vô cùng đau đớn, tốt nhất bạn nên đi khám.
Tóm lại, khi áp dụng chế độ ăn kiêng keto, nếu các triệu chứng tiêu hóa nghiêm trọng, kéo dài hoặc đau đớn, tốt nhất là bạn nên đi khám bác sĩ.
