Chứng đầy bụng khó tiêu - một chứng bệnh thường gặp có ảnh hưởng chủ yếu bởi thói quen tiêu hóa. Theo YHCT, biểu hiện của chứng đầy bụng khó tiêu có thể xếp vào các chứng vị quản thống (đau dạ dày), ấu thổ (nôn mửa). Ngoài việc dùng thuốc, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp xoa bóp bấm huyệt, tập dưỡng sinh... để hỗ trợ điều trị, tăng cường chức năng tiêu hóa. Bài viết sau xin giới thiệu tới độc giả cách xoa bóp bấm huyệt nhằm điều hòa nhu động ruột.
Xoa bóp tam tiêu
Tư thế: ngồi thõng chân hay nằm hơi chống chân.
Cách xoa:
- Xoa hạ tiêu: một tay nắm lại, tay kia úp lên trên để tăng áp lực. Xoa theo chiều kim đồng hồ từ 10 - 20 lần và ngược lại cũng từ 10 - 20 lần.
- Xoa trung tiêu: một tay nắm lại, tay kia úp lên trên để tăng áp lực. Xoa từ 10 - 20 lần mỗi chiều.
- Vuốt cạnh sườn: vuốt từ xương sườn cụt 12 theo bờ sườn đến vùng mỏm xương ức, thay bên nhau mỗi bên làm 10 lần. Động tác này có tác dụng tốt cho gan và lách.
- Xoa thượng tiêu: một bàn tay xòe ra áp lên ngực, bàn tay kia úp chồng lên. Xoa vòng trên vùng ngực một chiều từ 10 - 20 lần rồi đổi chiều ngược lại từ 10 - 20 lần.
- Vuốt bụng: sau khi xoa tam tiêu xong, hai tay hơi nắm lại để ở vùng hạ tiêu vuốt lên trung tiêu rồi thượng tiêu 5 - 10 lần. Động tác này làm khỏe cơ bụng, chữa sa tạng phủ, điều hòa khí huyết vùng bụng.
Liệu trình xoa bóp: tự xoa bóp thường xuyên đều đặn hàng ngày, một lần vào buổi sáng sớm và một lần vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Day bấm các huyệt: hợp cốc, túc tam lý, thái xung, công tôn, tam âm giao.
Cách day bấm huyệt: Ngồi co hai chân lại mà lấy huyệt rồi dùng ngón tay cái bấm vào huyệt công tôn, ngón tay trỏ bấm cố định vào huyệt thái xung, bấm mạnh dần tới căng tức (đắc khí), giữ nguyên như vậy 10 giây rồi day từ từ một phút sau chuyển sang các huyệt túc tam lý, tam âm giao, hợp cốc - cường độ và cách bấm, thời gian bấm như huyệt công tôn.
Vị trí các huyệt cần tác động:
Túc tam lý: thẳng dưới hõm ngoài xương bánh chè 3 thốn, cách lồi củ trước xương chày 1 khoát ngón tay.
Công tôn: ở chỗ lõm bờ dưới trước đáy xương bàn chân thứ nhất, nơi tiếp giáp mu bàn chân và gan bàn chân.
Hợp cốc: huyệt ở chỗ lõm giữa ngón cái và ngón trỏ, đặt đốt 2 ngón cái bàn tay bên đối diện lên hố khẩu bàn tay bên này, đầu ngón cái ở đâu thì huyệt nằm tương ứng tại chỗ đó (giáp xương bàn 2).
Thái xung: từ kẽ ngón chân 1 và 2 đo lên 1,5 thốn về phía mu chân.
Tam âm giao: từ đỉnh giữa bờ trên mắt cá trong đo lên 3 thốn, huyệt cách bờ sau trong xương chày một khoát ngón tay.
Những điểm cần lưu ý trong chế độ sinh hoạt
Cao lương mỹ vị là thủ phạm đầu tiên. Những món nhiều đạm (thịt, cá, trứng) hoặc nhiều dầu mỡ (thịt mỡ, chiên, xào) luôn có xu hướng làm giảm khả năng xử lý chất thải của cơ thể, vì thế nên cố gắng hạn chế việc ăn quá nhiều. Bên cạnh đó nên tăng cường chất xơ (chất xơ có nhiều trong rau xanh và trái cây) giúp hỗ trợ tiêu hoá.