Xơ phổi vô căn: Bệnh hiếm, tiến triển nhanh, tỉ lệ tử vong cao

Trên toàn cầu, trung bình cứ 100.000 người thì sẽ có khoảng từ 14 đến 43 trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh xơ phổi vô căn. Bản chất là tình trạng phổi bị xơ hóa mạn tính và không rõ nguyên nhân, bệnh cũng tiến triển liên tục, gây tỉ lệ tử vong cao.

80% người bệnh chỉ có thể sống từ 2-3 năm

Vừa qua, PGS. TS. BS. Trần Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Liên Chi Hội Hô hấp TP.HCM, đã có buổi chia sẻ kiến thức y khoa trực tuyến với chủ đề "Bệnh xơ phổi vô căn và Những điều cần biết".

Ở buổi chia sẻ này, bác sĩ Ngọc cho biết: "Xơ phổi vô căn thường khởi phát ở bệnh nhân trong độ tuổi từ 50- 70, và nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Trong đó, người hút thuốc lá hay tiền sử hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn".

Do nhận thức của cộng đồng về căn bệnh này còn thấp nên tại Việt Nam, khoảng 90% người bệnh mắc xơ phổi vô căn không biết được triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm này từ giai đoạn sớm, và thường được chẩn đoán nhầm với những triệu chứng của các bệnh phổi và tim thông thường khác. Thời gian sống thêm trung bình của người mắc bệnh là 2-3 năm kể từ khi được chẩn đoán đúng, và thời gian người bệnh sống sau 5 năm chỉ khoảng 20%.

Bác sĩ Trần Văn Ngọc cũng chia sẻ thêm: "Xơ phổi vô căn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân khi bị ho khan kéo dài, khó thở gắng sức, sụt cân nhanh… Các triệu chứng này sẽ nặng dần theo thời gian và khi vào các đợt cấp, bệnh nhân sẽ không thể vận động được nữa và phải thở oxy liên tục đến cuối đời".

Tuy xơ phổi vô căn vẫn chưa thể điều trị khỏi hoàn hoàn nhưng sự phát triển của khoa học hiện đại đã mang đến các liệu pháp điều trị tác động đúng vào cơ chế gây xây xơ hoá của phổi, ngăn chặn tiến triển của bệnh, giúp người bệnh giữ được thể trạng ổn định và giảm nguy cơ tử vong.

Bác sĩ Trần Văn Ngọc nhấn mạnh: "Diễn tiến xơ phổi vô căn rất khó tiên đoán nên bệnh nhân cần đến khám ngay khi có các triệu chứng để được chẩn đoán sớm bằng các phương pháp như đo chức năng phổi, chụp CT, nội soi phế quản, sinh thiết… Việc dùng thuốc chống xơ ngay từ ban đầu và tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân ngăn chặn diễn tiến của bệnh. Hiện thuốc chống xơ đạt hiệu quả điều trị hơn 50%, hạn chế các đợt cấp (suy hô hấp) gây nguy cơ tử vong cao".

Đừng chủ quan khi điều trị xơ phổi vô căn

Do xơ phổi vô căn không tìm được nguyên nhân gây bệnh, vì thế mà người bệnh được chỉ định dùng thuốc chống xơ ngăn chặn tiến triển của xơ phổi và việc điều trị này sẽ kéo dài suốt đời. Theo khuyến cáo của bác sĩ Trần Văn Ngọc: "Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị một thời gian thì sức khỏe khá hơn, nhưng nếu không tuân thủ điều trị bằng thuốc thì xơ phổi sẽ tiến triển nặng, gây nguy hiểm tính mạng cho người bệnh nhiều hơn một số bệnh ung thư hiện nay".

Nhằm giúp bệnh nhân xơ phổi vô căn nâng cao nhận thức về căn bệnh này và giảm bớt khó khăn về tài chính trong quá trình điều trị lâu dài, mới đây Bộ Y tế đã phê duyệt Chương trình hỗ trợ thuốc miễn phí một phần cho người bệnh Xơ phổi vô căn (Xơ hóa phổi tự phát – IPF) tại Việt Nam không thuộc khoản viện trợ phi Chính phủ nước ngoài, do Công ty TNHH Boehringer Ingelheim Việt Nam thực hiện. Chương trình đang được triển khai tại 9 bệnh viện ở Hà Nội và TP.HCM và bệnh nhân sẽ được hỗ trợ 1/3 chi phí điều trị khi dùng thuốc chống xơ phổi.

Tuy vậy, bác sĩ Ngọc cũng đưa ra lời khuyên, để không làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa hô hấp ngay nếu có các biểu hiện bất thường như ho khan kéo dài trên 2 tuần (dù có đàm hay không), khó thở gắng sức, mau mệt, tức ngực và ngón tay dùi trống… "Ngoài ra, chúng ta cần phòng bệnh hơn chữa bệnh. Nghĩa là không nên hút thuốc lá, bảo vệ cơ quan hô hấp và đeo khẩu trang khi ra đường…", bác sĩ Trần Văn Ngọc bổ sung thêm.