Hỏi: Tôi năm nay 32 tuổi, trong vú thỉnh thoảng sờ vào sẽ các mảng hoặc dạng cục ở vú, kèm theo đau, đi khám bác sĩ phụ khoa, có siêu âm vú, chẩn đoán là xơ nang tuyến vú, tuy nhiên tôi rất lo lắng sợ là ung thư. Xin hỏi xơ nang tuyến vú có phải là một dạng của ung thư vú không? Triệu chứng và cách điều trị?
(Lê Thị Thanh Mai - TP.HCM)
Trả lời: Xơ nang tuyến vú là vấn đề y khoa phổ biến, còn gọi là thay đổi sợi-bọc tuyến vú, là một dạng tổn thương lành tính, thường gặp ở nữ giới. Theo các nhà khoa học thì đây chỉ là hiện tượng thường gặp do ảnh hưởng của tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ ở phụ nữ, khác hẳn với ung thư vú là một dạng đặc biệt, có sự thay đổi phức tạp về phân tử trong tế của vú dưới dạng rối loạn đột biến cấu trúc về gen, chúng phát triển nhanh thành khối u ác tính, chèn ép tranh giành sự sống với các tế bào lành, lại có khả năng phát tán di căn khắp nơi trên cơ thể nên khó trị liệu và thường dẫn đến tử vong.
Theo kết quả nghiên cứu, có khoảng 60% các cục u trong vú phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ không phải là ung thư và trên 90% nữ ở vào tuổi tiền mãn kinh có thay đổi sợi - bọc tuyến vú và được xem là một biểu hiện của quá trình lão hóa.
Về triệu chứng, đau ở vú là triệu chứng thường gặp nhất, xảy ra ở trong thời kỳ kinh nguyệt, nhất là ở giai đoạn tiền mãn kinh, ở người có bộ ngực dày, đau có thể xuất hiện ở 1 bên hoặc cả 2 vú, vị trí thường là 1/4 trên - ngoài hoặc vùng 1/2 dưới của vú, có thể đau lan ra cánh tay cùng bên, mức độ đau và thời gian đau rất thay đổi tùy từng cơ địa mỗi người, có người chỉ đau nhẹ vào 1 tuần lễ trước ngày có kinh, ít đau hơn khi có kinh, có người đau liên tục, hoặc có cảm giác căng ở hai vú. Nếu sờ vào sẽ thấy các mảng hoặc dạng cục ở vú, đây là dấu hiệu thường gặp, người bệnh có thể nhận biết hoặc phát hiện qua siêu âm hay chụp nhũ ảnh. Người bệnh có cảm giác đau hay khó chịu khi ấn vào. Một số trường hợp có nang to, tròn, chắc, di động, chứa nhiều dịch tạo cảm giác căng căng khi ấn vào, ngoài các triệu chứng trên. Người bệnh có thể kèm theo rối loạn kinh nguyệt, đau bụng hoặc đau lưng nhiều khi hành kinh.
Về điều trị, để khắc phục tình trạng các triệu chứng đau và tăng nhạy cảm nhiều ở vú, nên chuẩn bị cho mình một trạng thái tâm lý thoải mái, vui vẻ, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, cân bằng chế độ dinh dưỡng. Nên ăn gạo lứt để bổ sung nhiều vitamin nhóm B; bổ sung lượng calcium có trong bơ sữa, tăng lượng magnesium có trong trái cây rau quả để giảm ứ nước, giảm căng ngực. Tránh các thức ăn có nhiều muối, dùng nhiều thức ăn giàu kali như: cam - quít - chuối. Tránh các chất kích thích như rượu - bia - cà phê - thuốc lá, uống nhiều nước, bổ sung vitamin B6 - magnesium - kali. Chỉ dùng thuốc giảm đau khi các triệu chứng đau và tăng nhạy cảm nhiều ở vú như paracetamol 500mg, uống không quá 3 viên trong ngày; chườm nóng tại chỗ, dùng nịt ngực thích hợp. Về điều trị để giảm thiểu mô tuyến vú hiện đang được các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu. Về điều trị ngoại khoa chỉ thực hiện khi các nang chứa dịch to căng đau, và những xơ nang có kết quả siêu âm, nhũ ảnh hay chọc hút bằng kim nhỏ có nghi ngờ ác tính.
BS.CKI.TRẦN QUỐC LONG
