Tòa án nhân dân TP. Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Hà Văn Thắm (SN 1972, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương - Ocean Bank) cùng các đồng phạm. Đây là vụ án được Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng TW đưa vào danh sách 6 đại án kinh tế tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng và chỉ đạo xét xử chậm nhất là quý I/2017.
Bị cáo Hà Văn Thắm cùng các đồng phạm bị Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao truy tố về các tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” theo quy định tại Điều 179, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 281 và tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 165 - Bộ luật Hình sự.
Nhằm làm rõ hành vi vi phạm của các bị cáo, tòa cũng đã triệu tập và di lý Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Xây dựng) từ TP. HCM ra tham dự phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tại phiên tòa, 47 bị cáo trên tổng số 48 bị cáo có mặt. Riêng đối với Nguyễn Thị Minh Phương (SN 1975, nguyên Phó tổng Giám đốc Ocean Bank), tòa đã ra quyết định tạm đình chỉ vụ án do Phương mắc bệnh hiểm nghèo, đang được điều trị tại bệnh viện. Việc xem xét trách nhiệm hình sự đối với Phương sẽ được tiếp tục giải quyết khi lý do tạm đình chỉ không còn.
Bị cáo Hà Văn Thắm tại phiên xét xử.
Ngoài bị cáo Hà Văn Thắm, 46 bị cáo còn lại chủ yếu là lãnh đạo tại hội sở ngân hàng và lãnh đạo các chi nhánh, phòng giao dịch của Ocean Bank trên toàn hệ thống, lãnh đạo Công ty BSC bị đưa ra xét xử. Trong đó có các bị cáo: Nguyễn Xuân Sơn, sinh năm 1962, nguyên Tổng giám đốc Ocean Bank và là người đại diện phần vốn góp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) tại Ngân hàng Ocean Bank; Nguyễn Thị Minh Thu, sinh năm 1973, nguyên Tổng giám đốc kế nhiệm tại Ocean Bank, ngay sau khi Nguyễn Xuân Sơn được rút về PVN đảm nhiệm chức vụ mới; hai bị cáo từng giữ chức Phó tổng Giám đốc Ocean Bank gồm Nguyễn Văn Hoàn, Lê Thị Thu Thủy. Ngoài ra còn có 34 bị cáo nguyên là giám đốc các chi nhánh và giám đốc các phòng giao dịch của Ngân hàng thương mại cổ phần Ocean Bank.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát, trong quá trình hoạt động, tại Ocean Bank đã xảy ra nhiều vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng trong việc cho vay, huy động tiền gửi, chi lãi suất vượt trần, chi lãi suất ngoài hợp đồng cho khách hàng gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng đối với Ocean Bank và các cổ đông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chính sách tiền tệ của Nhà nước. Cáo trạng nêu rõ, trong thời gian giữ cương vị cao nhất tại Ocean Bank, Hà Văn Thắm đã chỉ đạo cấp dưới giải quyết cho Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Xây dựng) vay tiền thông qua Công ty Trung Dung nhưng không đảm bảo các điều kiện vay vốn, không có tài sản đảm bảo và sử dụng vốn vay không đúng mục đích, gây thiệt hại cho Ocean Bank gần 350 tỷ đồng.
Đối với Nguyễn Xuân Sơn, trong thời gian được PVN cử sang Ocean Bank tham gia Hội đồng quản trị và giữ chức vụ Tổng Giám đốc, đồng thời là người đại diện phần vốn góp của PVN tại Ocean Bank, lợi dụng sự phụ thuộc của Ocean Bank về lượng tiền gửi rất lớn của PVN, vì mục đích và động cơ cá nhân, Sơn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để bàn bạc và thống nhất với Hà Văn Thắm đề ra chủ trương thu thêm lãi suất vay tín dụng và chênh lệch tỷ giá dưới hình thức “thu phí” của khách hàng thông qua Công ty BSC trái quy định của Ngân hàng Nhà nước để trả lãi suất ngoài hợp đồng trên số tiền gửi của PVN tại Ocean Bank. Chủ trương này của Sơn và Thắm đã gây thiệt hại cho Ocean Bank và khách hàng gần 69 tỷ đồng.
Cuối năm 2010, Nguyễn Xuân Sơn được điều chuyển trở lại và được bổ nhiệm Phó tổng Giám đốc PVN nhưng vẫn tiến cử Nguyễn Minh Thu (khi đó là Phó tổng Giám đốc Ocean Bank) giữ chức Tổng Giám đốc, đồng thời đề nghị Thắm cho Thu tiếp tục phụ trách công tác huy động vốn. Với cùng cách thức trả lãi suất ngoài hợp đồng tiền gửi như nêu trên, trong thời gian giữ chức Tổng Giám đốc Ocean Bank, Nguyễn Minh Thu đã chỉ đạo cấp dưới, các khối, ban nghiệp vụ thuộc hội sở và các chi nhánh của hệ thống ngân hàng này thực hiện việc chi trả lãi suất ngoài hợp đồng trái quy định, gây thiệt hại hơn 1.576 tỷ đồng.
Viện KSND xác định: Hà Văn Thắm là người ra chủ trương chi trả lãi ngoài huy động vốn trên toàn hệ thống Ocean Bank, trực tiếp chỉ đạo Nguyễn Minh Thu (khi đó là Tổng Giám đốc Ocean Bank) tự quyết định việc chăm sóc khách hàng, chi lãi ngoài huy động vốn cho khách hàng; đồng thời chỉ đạo cán bộ, nhân viên chi trả lãi ngoài cho các khách hàng trái quy định của Ngân hàng Nhà nước về trần lãi suất huy động vốn, gây thiệt hại cho Ocean Bank. Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong 20 ngày. Chúng tôi tiếp tục thông tin diễn biến phiên tòa trong các số báo sau.