Các bị cáo được đưa ra xét xử về các tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; tội “Ðưa hối lộ” và tội “Nhận hối lộ”.
Dự kiến phiên tòa diễn ra trong khoảng 1 tuần (11-18/5). Trước đó, theo kế hoạch, phiên tòa dự kiến được mở vào ngày 23/4 nhưng phải tạm hoãn do dịch COVID-19. Tại phiên tòa lần này, các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Nguyễn Quang Vinh (Trưởng phòng Khảo thí, Phó trưởng ban chấm thi), Đỗ Mạnh Tuấn (cựu Hiệu phó Trường Dân tộc nội trú huyện Lạc Thủy), Khương Ngọc Chất (cựu Trưởng phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hòa Bình), Phùng Văn Thụ (cựu Trưởng phòng Giáo dục thường xuyên), Diệp Thị Hồng Liên (cựu Phó phòng Khảo thí), Nguyễn Khắc Tuấn (cựu chuyên viên Phòng Khảo thí), Nguyễn Đức Hoàng (cựu Thanh tra viên Phòng Thanh tra), Nguyễn Tân Hưng (cựu cán bộ Phòng Khảo thí), Quách Thanh Phúc (cựu Hiệu phó Trường THPT 19/5), Lê Thị Hồng (cựu Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ) và 4 cựu giáo viên Nguyễn Thị Thu Loan, Nguyễn Thị Hồng Chung, Bùi Thanh Trà và Đào Ngọc Thuật bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điều 356 Bộ luật Hình sự 2015. Ngoài ra, bị cáo Đỗ Mạnh Tuấn bị truy tố thêm về tội “Nhận hối lộ” theo điều 354; bị cáo Hồ Chúc (nguyên giáo viên Trường THPT Thanh Hà) bị truy xác định phạm tội “Đưa hối lộ” theo Điều 364.
Các bị cáo tại phiên xét xử (ảnh chụp qua clip).
Theo cáo trạng, chủ mưu trong vụ án là bị cáo Nguyễn Quang Vinh. Theo đó, Nguyễn Quang Vinh cùng các bị can đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, lợi dụng mối quan hệ đồng nghiệp, quan hệ cá nhân để câu kết, can thiệp nâng điểm bài thi cho 65 thí sinh; trong đó có 64 thí sinh tham gia kỳ thi THPT quốc gia 2018, 1 thí sinh tham gia kỳ thi THPT quốc gia 2017. Đã có 62 thí sinh sử dụng kết quả gian lận để xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. Sau khi bị phát hiện, 45 thí sinh đã bị buộc thôi học; 10 thí sinh có kết quả thẩm định lại vẫn đủ điểm xét tuyển lên được tiếp tục cho học; 6 thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học; 1 thí sinh xét nhưng không trúng tuyển. Nguyễn Quang Vinh đã bàn bạc, chỉ đạo Đỗ Mạnh Tuấn và đưa chìa khóa phòng chấm thi, tạo các điều kiện thuận lợi để các bị can khác nâng điểm 145 bài thi trắc nghiệm cho 58 thí sinh. Vinh cũng chỉ đạo Mạnh Tuấn “sinh mã phách” bài thi tự luận môn ngữ văn trái quy chế thi để lấy thông tin; cung cấp “mã phách”, thông tin thí sinh tham gia thi môn ngữ văn cho bị can Liên để chấm nâng điểm 20 bài thi.
Cơ quan truy tố làm rõ thêm, năm 2017, Nguyễn Khắc Tuấn còn can thiệp, nâng điểm thi cho cháu gái mình. Ngoài ra, năm 2018, bị can Hồ Chúc đã đưa hối lộ 300 triệu đồng để Đỗ Mạnh Tuấn can thiệp, nâng điểm bài thi trắc nghiệm cho 2 thí sinh.
VKSND Tối cao cũng kết luận đối với ông Bùi Trọng Đắc (Giám đốc Sở GD&ĐT Hòa Bình), 2 phó Giám đốc Nguyễn Đức Lương và Đinh Thị Hường có dấu hiệu thiếu trách nhiệm, buông lỏng kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, cơ quan điều tra xác định chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Trong vụ án, 18 cán bộ chấm thi có hành vi trực tiếp chấm nâng điểm 20 bài thi tự luận môn Ngữ văn, ký hợp thức kết quả gian lận cho 20 thí sinh. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho rằng 18 cán bộ này không vì động cơ vụ lợi, làm theo chỉ đạo; sai phạm lần đầu; thành khẩn khai báo... nên chỉ kiến nghị xử lý hành chính. Ngoài ra, 23 cán bộ chấm thi khác dù không trực tiếp nâng điểm nhưng đã thiếu trách nhiệm, không thực hiện đúng quy trình thủ tục chấm thi... nên phía điều tra đã kiến nghị xử lý hành chính. Tương tự, ông Nguyễn Văn Quang - Trưởng môn chấm bài thi tự luận ngữ văn bị xác định không tổ chức bốc thăm bài thi, không bố trí cán bộ chấm thi 2 vòng độc lập... nhưng do sai phạm có mức độ, không vụ lợi nên không bị xử lý hình sự. Tiếp đến, ông Nguyễn Đức Thanh - cán bộ Phòng An ninh chính trị nội bộ Công an tỉnh Hòa Bình đã thiếu trách nhiệm trong quản lý chìa khóa phòng thi trắc nghiệm; thiếu kiểm tra việc bóc mở túi bài thi. Cơ quan điều tra cho rằng hành vi sai phạm của ông Thanh không đủ yếu tố cấu thành tội phạm.