Trên thực tế, nếu kết quả xét nghiệm HPV xác định dương tính thì điều đó có nghĩa là cơ thể có sự hiện diện của virus HPV, không có tác dụng khẳng định bệnh. Sau khi có kết quả xét nghiệm HPV dương tính, bác sĩ sẽ tư vấn tiếp dương tính với type nào hoặc cho làm thêm xét nghiệm để khẳng định dương tính với type nào (nếu phương pháp xét nghiệm chưa xác định được type HPV).
Như vậy, có thể khẳng định sau khi nhận được kết quả xét nghiệm, nếu có sự xuất hiện của các tế bào bất thường thì người bệnh cũng không nên quá lo lắng. Bởi có nhiều trường hợp các tế bào bất thường xuất hiện nhưng không phải do ung thư. Một thời gian sau các tế bào ấy sẽ trở lại bình thường, người bệnh sẽ tiến hành sàng lọc, điều trị bệnh, với tỷ lệ thành công khá cao.
Để biết các tế bào bất thường ấy có trở lại bình thường hay phát triển thành tế bào ung thư thì cần xét nghiệm bổ sung thêm. Có thể là thực hiện soi cổ tử cung, sinh thiết cổ tử cung… đồng thời người bệnh cần được kiểm tra thường xuyên cho tới khi kết quả hoàn tất.
Không phải ai nhiễm HPV cũng bị mắc ung thư cổ tử cung
Mặc dù HPV (Human Papilloma virus) được cho là tác nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung. Có tới trên 100 type HPV đã được ghi nhận, trong đó khoảng 40 chủng có khả năng gây bệnh ở bộ phận sinh dục ở người, đặc biệt là 15 chủng thuộc nhóm nguy cơ cao gây nên các tổn thương ung thư và tiền ung thư âm đạo, âm hộ, hậu môn, dương vật… Hai type 16, 18 chịu trách nhiệm cho hơn 70% các trường hợp tiền ung thư cổ tử cung mức độ cao.
Ghi nhận cho thấy có ít nhất 50% phụ nữ có quan hệ tình dục đã từng nhiễm ít nhất 1 chủng HPV trong cuộc đời. Nhiễm HPV thường không có triệu chứng mà phần lớn được phát hiện ra do vô tình đi khám và làm xét nghiệm kiểm tra.
Tuy nhiên, không phải ai nhiễm HPV cũng bị mắc ung thư cổ tử cung. Hơn 90% các trường hợp nhiễm virus có thể đào thải khỏi cơ thể sau 6 - 12 tháng. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, virus không được đào thải mà tồn tại âm thầm trong cơ thể, lâu dài sẽ tiến triển thành các tổn thương ác tính tại cổ tử cung.
Xét nghiệm HPV dương tính chỉ nói lên được cơ thể đã bị nhiễm virus chứ không có tác dụng khẳng định bệnh.
Nên tầm soát ung thư cổ tử cung tại thời điểm nào?
Phụ nữ từ 21 – 29 tuổi đã có quan hệ tình dục nên bắt đầu làm xét nghiệm tế bào học (Pap) ở tuổi 21 và lặp lại mỗi 3 năm nếu kết quả bình thường.
Phụ nữ từ 30 – 65 tuổi có thể lựa chọn một trong các loại tầm soát sau:
+ Chỉ xét nghiệm PAP: Nếu kết quả xét nghiệm bình thường, có thể lặp lại sau 3 năm.
+ Chỉ xét nghiệm HPV: Đây được gọi là xét nghiệm HPV cơ sở (primary HPV testing), nếu kết quả xét nghiệm âm tính nên lặp lại mỗi 5 năm.
+ Bộ đôi xét nghiệm Pap và HPV (co-testing): Nếu kết quả xét nghiệm bình thường có thể lặp lại sau 5 năm.
Phụ nữ trên 65 tuổi: Có thể ngưng thực hiện xét nghiệm tầm soát nếu:
+ Có 3 kết quả Pap hoặc 2 kết quả HPV là bình thường và âm tính trong vòng 10 năm trở lại đây và không có tổn thương tiền ung thư trước đó, hoặc đã cắt tử cung hoàn toàn hoặc một phần mà không phải vì nguyên nhân ung thư (VD: U xơ tử cung)
+ Theo các hướng dẫn sàng lọc mới nhất được cập nhật, nên thực hiện xét nghiệm HPV ở tuổi 25 và tiến hành xét nghiệm lại cách 5 năm/lần cho đến năm 65 tuổi. Tuy nhiên, có thể tiến hành khám sàng lọc ung thư theo tình trạng sức khỏe và hướng dẫn của bác sĩ.
Cần lưu ý gì trước khi làm xét nghiệm tầm soát?
Tránh quan hệ tình dục, sử dụng các sản phẩm thuốc âm đạo, sản phẩm vệ sinh âm đạo trong vòng 2 - 3 ngày trước khi xét nghiệm.
Tránh tầm soát loại ung thư này khi đang có kinh nguyệt. Nên thực hiện tầm soát khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc 3 – 5 ngày.
Đối với các trường hợp viêm âm đạo thì nên được điều trị trước khi làm xét nghiệm tầm soát.
Tóm lại: Tầm soát ung thư cổ tử cung rất quan trọng đối với chị em phụ nữ, đặc biệt là những người ở độ tuổi trung niên từ 35 - 44 tuổi. Đây là phương pháp phát hiện ra các tế bào ung thư sớm bằng cách tìm ra tế bào bất thường trước khi chúng biến đổi thành tế bào ung thư. Nhờ vậy, quá trình ngăn chặn, điều trị bệnh ung thư cổ tử cung thành công lên tới 75 - 90%.
Ung thư có thể xuất hiện sau khi bệnh nhân bị nhiễm HPV nhiều năm đến vài chục năm. Hiện chưa biết được khi nào những người bị nhiễm HPV có thể tiến triển đến bệnh ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
Để phòng bệnh thì việc tiêm vaccine phòng virus HPV được xem là biện pháp phòng ngừa đơn giản mà hữu hiệu nhất, điều này sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh ở nữ giới. Tại Việt Nam vaccine phòng ngừa virus HPV đã được Bộ Y tế cấp phép có hiệu lực sử dụng từ năm 2007, có khả năng phòng ngừa tổn thương và lây nhiễm gây ra bởi 2 type HPV nguy cơ cao là 16 và 18. Thêm vào đó vaccine còn giúp phòng ngừa mụn cóc ở cơ quan sinh dục và các bệnh lý ung thư cơ quan sinh dục khác như âm đạo, dương vật, âm hộ, hậu môn…
Ngoài ra, chị em phụ nữ cần xây dựng đời sống lành mạnh, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm virus HPV – tác nhân dẫn đến u cổ tử cung bằng cách: Thực hiện quan hệ tình dục an toàn. Không quan hệ tình dục với nhiều bạn tình, vì sẽ có nguy cơ cao lây nhiễm virus HPV, đặc biệt là khi bạn tình có nhiều bạn tình khác. Cần vệ sinh sạch sẽ vùng kín trong các kỳ kinh nguyệt, sau khi quan hệ tình dục…
