Trong bối cảnh dịch HIV/AIDS tại Việt Nam đang dần được kiểm soát nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm âm thầm trong cộng đồng, việc mở rộng các mô hình xét nghiệm HIV thân thiện, dễ tiếp cận đang trở thành một hướng đi quan trọng.
Những mô hình này không chỉ giúp tiếp cận hiệu quả hơn tới các nhóm nguy cơ cao mà còn góp phần thay đổi cách tiếp cận y tế, lấy người dân làm trung tâm và khuyến khích chủ động xét nghiệm sớm, điều trị sớm để giảm nguồn lây.
Tuy vậy, việc triển khai các mô hình xét nghiệm HIV tại cộng đồng vẫn còn không ít khó khăn và thách thức, cần tiếp tục được tháo gỡ để mang lại hiệu quả bền vững hơn. Chia sẻ với Báo Sức khỏe và Đời sống, TS. Đoàn Thi Thùy Linh, Phó trưởng phòng Kiểm soát HIV và các bệnh truyền nhiễm mạn tính, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cho biết, việc xét nghiệm rất quan trọng trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng hiện nay.
Xét nghiệm HIV sớm, bước mở đầu quan trọng trong phòng, chống HIV/AIDS.
Theo Tiến sĩ Đoàn Thị Thùy Linh, xét nghiệm là "cửa ngõ" để xác định tình trạng nhiễm HIV của một người. Do vậy, nếu chúng ta tiếp cận xét nghiệm càng sớm càng tốt thì sẽ sớm biết được tình trạng nhiễm HIV của mình. Nếu bị nhiễm HIV, người bệnh sẽ được tiếp cận sớm với dịch vụ điều trị ARV. Việc đưa vào điều trị ARV sớm giúp kiểm soát và ức chế virus trong máu, ngăn ngừa nguy cơ tử vong, kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bên cạnh đó, nếu xét nghiệm cho kết quả âm tính ở những người thường xuyên có hành vi nguy cơ cao, đây sẽ là cơ hội để tư vấn, kết nối và chuyển gửi họ đến các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV, ví dụ như điều trị PrEP.
Tiến sĩ Đoàn Thị Thùy Linh nói: "Như vậy, ở cả hai góc độ, dù kết quả dương tính hay âm tính – vai trò của xét nghiệm đều rất quan trọng và là bước mở màn cho tất cả các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS tiếp theo".
Chia sẻ thêm, Tiến sĩ Đoàn Thị Thùy Linh cho rằng, từ khi triển khai mô hình tự xét nghiệm đến nay, ngành y tế đã gặt hái được nhiều kết quả nổi bật trong tiếp cận những người có nguy cơ cao.
TS. Đoàn Thi Thùy Linh, Phó trưởng phòng Kiểm soát HIV và các bệnh truyền nhiễm mạn tính, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế).
Thứ nhất, người có nguy cơ cao đã cởi mở hơn. Trước đây xét nghiệm HIV phải đến cơ sở y tế, nhưng với sự phát triển của khoa học – công nghệ, việc tự xét nghiệm cho phép họ chủ động thực hiện bên ngoài cơ sở y tế để sàng lọc. Điều này giúp tiếp cận thuận lợi hơn, giảm sự e ngại, lo sợ kỳ thị và đảm bảo tính bảo mật.
Thứ hai, tỷ lệ nhóm người có hành vi nguy cơ cao tiếp cận dịch vụ tăng lên rõ rệt, đặc biệt ở nhóm trẻ (15–40 tuổi), nhất là nhóm 15–29 tuổi (học sinh, sinh viên, người mới đi làm). Khả năng tiếp cận và tham gia tự xét nghiệm của họ cao hơn nhiều, trong khi đây là nhóm rất khó tiếp cận nếu chỉ chờ họ đến cơ sở y tế.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, Thạc sĩ Đỗ Văn Tuấn – Trung tâm WeCare cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, người dân ngày càng cởi mở hơn với việc xét nghiệm HIV. Họ sẵn sàng tham gia các chương trình xét nghiệm và xem xét nghiệm HIV như một xét nghiệm định kỳ trong khám sức khỏe tổng quát (xét nghiệm máu, huyết áp...). Xét nghiệm HIV có rất nhiều ý nghĩa nên xã hội cũng đã có cái nhìn cởi mở hơn. Đây là tín hiệu tích cực cho mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030.
Mời Bạn đọc tham gia cuộc thi Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS
Báo Sức khỏe và Đời sống phối hợp với Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đã phát động 'Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS'.
Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS là giải thưởng do Báo Sức khỏe & Đời sống phối hợp với Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) tổ chức, nhằm tôn vinh các tác phẩm báo chí xuất sắc phản ánh chân thực các nhân vật, tập thể tiêu biểu ở mọi miền đất nước trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS.
THỂ LỆ CỦA "GIẢI BÁO CHÍ TOÀN QUỐC VỀ PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS" NHƯ SAU:
Điều 1. Tên gọi Giải thưởng
"Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS"
Điều 2. Chủ đề
Các nhân vật, tập thể tiêu biểu ở mọi miền đất nước trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS; phản ánh sinh động những nỗ lực, cống hiến của tập thể và cá nhân trong tuyên truyền, dự phòng, chăm sóc, điều trị, hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS và nhóm dễ bị tổn thương; góp phần xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử, lan tỏa tinh thần nhân văn và trách nhiệm cộng đồng.
Điều 3. Đối tượng dự thi
Mọi công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên, đang sinh sống trong và ngoài nước. Các thành viên Ban Tổ chức, Hội đồng Giám khảo, Tổ Thư ký không được tham gia.
Điều 4. Quy định về tác phẩm dự thi
1. Thể loại:
- Phóng sự, ký sự, ghi chép, chân dung
- Ảnh: Phóng sự tối thiểu 10 ảnh, kể câu chuyện bằng hình ảnh về chủ đề liên quan đến HIV/AIDS.
- Truyền hình, đa phương tiện: Là chương trình truyền hình, phim tài liệu trên các nền tảng truyền thống (tivi) hay nền tảng điện tử, mạng xã hội.
2. Hình thức thể hiện:
Tác phẩm dự thi có thể theo nhiều hình thức khác nhau:
- Theo hình thức truyền thống (bài viết, video) Theo hình thức mới: Infographic, emagazine, megastory, longform… hoặc kết hợp nhiều hình thức trong một tác phẩm để truyền đạt tốt nhất nội dung, thông điệp và ý nghĩa của tác phẩm.
Lưu ý:
Không nhận các tác phẩm thuộc thể loại tin tức, sự kiện thông thường liên quan đến HIV/AIDS. Tất cả tác phẩm đều có chủ đề cụ thể, khai thác sâu, có ý tưởng, nhân vật rõ ràng.
Không sử dụng nhân vật phiếm chỉ; không sử dụng kỹ xảo làm thay đổi nội dung, hình ảnh; không sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo nên tác phẩm.
3. Điều kiện dự thi của tác phẩm
- Tác phẩm hợp lệ phải được đăng, phát từ 10/07/2024 đến hết 20/11/2025.
- Đối với các trường hợp chưa đăng, phát: Ban Tổ chức sẽ chọn để đăng tải trên Báo Sức khỏe và Đời sống và hệ sinh thái của Báo.
- Ban Tổ chức có quyền loại những Hồ sơ không hoàn chỉnh hoặc không đúng quy định.
- Với những tác phẩm không đạt yêu cầu, Ban Tổ chức không trả lại.
4. Hồ sơ dự thi
- Thông tin tác giả/nhóm: Họ tên, bút danh (nếu có), ngày tháng năm sinh, giới tính.
- Thông tin liên hệ: Địa chỉ thường trú, số điện thoại, email.
- Đơn vị công tác (nếu có).
- Các dữ liệu gửi kèm khi tham gia cuộc thi:
+ Báo điện tử: đường link báo điện tử.
+ Truyền hình: Bản âm thanh, hình kèm kịch bản/lời dẫn.
+ Ảnh báo chí: file ảnh gốc độ phân giải cao, chú thích đầy đủ.
- Hình thức gửi tác phẩm dự thi: gửi Hồ sơ dự thi trực tuyến qua website: https://giaibaochi2025.skds.vn
Điều 5. Quyền và trách nhiệm
1. Tác giả
- Chịu trách nhiệm bản quyền, tính chính xác và pháp lý của tác phẩm.
- Đồng ý để Ban Tổ chức sử dụng tác phẩm phục vụ tuyên truyền, triển lãm, xuất bản (có ghi rõ tên tác giả) trên các phương tiện truyền thông, báo chí.
2. Ban Tổ chức
- Bảo mật thông tin, chấm tác phẩm và lựa chọn công khai, minh bạch.
- Có quyền sử dụng tác phẩm dự thi phục vụ truyền thông, không nhằm mục đích thương mại.
Điều 6. Thời gian – Địa chỉ nhận tác phẩm
- Thời gian nhận: Từ ngày phát động đến hết 20/11/2025 (tính theo thời điểm gửi trực tuyến).
- Địa chỉ nhận: Gửi trực tuyến qua địa chỉ https://giaibaochi2025.skds.vn.
Điều 7. Cơ cấu giải thưởng
- Tác phẩm đạt giải chia làm 3 nhóm, mỗi nhóm gồm 4 mức giải thưởng.
+ Nhóm tác phẩm viết
+ Nhóm tác phẩm ảnh
+ Nhóm truyền hình và đa phương tiện
- Tổng cộng 12 giải, gồm:
+ 03 Giải Nhất: mỗi giải trị giá 20.000.000đ
+ 03 Giải Nhì: mỗi giải trị giá 12.000.000đ
+ 03 Giải Ba: mỗi giải trị giá 8.000.000đ
+ 03 Giải Khuyến khích: mỗi giải trị giá 5.000.000đ
