Xem Nhà có năm anh em trai

Những dây mơ rễ má để tạo nên vở diễn Nhà có năm anh em trai đã đầy yếu tố mời gọi. Trước hết, đây là kịch bản được cảm tác theo truyện ngắn Không có vua của Nguyễn Huy Thiệp – một nhà văn có cách viết độc đáo, những truyện của ông thường cay đắng, nghiệt ngã nhưng bao giờ cũng đầy tính nhân văn. Tiếp nữa, tác giả kịch bản Nguyễn Thu Phương – người hiện được xếp là một trong những tác giả ăn khách nhất của SK TP. Hồ Chí Minh với thể loại kịch tâm lý xã hội với Một nửa thiên đường, Cây xăng lẻ bạn, Nhà có ba chị em gái và bây giờ là Nhà có năm anh em trai. Là một nhà kinh doanh viết kịch, Phương đã biết lôi ra trong cuộc sống thường nhật những mâu thuẫn xoay quanh chuyện nhà, chuyện tiền, chuyện vợ chồng, chuyện anh em, chuyện ngoài chồng ngoài vợ… đưa lên SK để ai cũng thấy một phần đó là chuyện của mình, của ai đó quanh mình. Sau nữa, lâu nay, SK phía Bắc gần như mặc định rằng: kịch bản nào được dàn dựng ở Nhà hát Tuổi trẻ đã chắc ăn đến vài chục phần trăm thành công bởi dàn diễn viên trẻ đa phong cách, bởi hội tụ nhiều gương mặt hot và cũng bởi Nhà hát đã tạo được phong cách riêng.

Gọi là cảm tác nên Nhà có năm anh em trai của Nguyễn Thu Phương đã không dập khuôn lại câu chuyện trong Không có vua, cả nhà toàn đàn ông gồm bố và các cậu con trai, người cha lại có phần thô lỗ, mở mồm ra là chửi khiến không khí gia đình luôn bức bối, ngột ngạt và nó trở nên khó thở hơn khi xuất hiện thêm người nữ khiến không chỉ phần con của những chàng trai trẻ trong nhà, mà còn buộc người cha tưởng như cằn cỗi cũng có lúc không cầm được lòng, lén nhòm qua buồng tắm…

Chuyển sang kịch bản SK, Thu Phương đã làm mềm hơn bằng câu chuyện của một gia đình có người mẹ già làm nghề giò chả nuôi 5 người con trai khôn lớn. Cuộc sống chẳng mấy sung túc từ cái nghề lao động vất vả này đã tạo nên những số phận với tính cách khác nhau. Sĩ – người anh cả tính tình nghiêm khắc nhưng đôi khi lại nhu nhược. Tình – chàng trai khôi ngô nhất nhà, được ăn học tử tế nhưng lại dính vào một vụ án ăn cắp, đi tù, ra khỏi tù biến thành một kẻ cay nghiệt, bất mãn và sống ngang tàng. Dân – làm nghề xe ôm, trầm tính và luôn nhẫn nhịn. Phúc – cậu con trai bị tật nguyền nhưng tốt bụng với mọi người và luôn có ước mơ trong sáng. Đức – cậu em út được cả nhà tập trung cho ăn học nhưng đua đòi ăn chơi. 5 con người, 5 tính cách, 5 cái tôi quyết liệt có lúc tưởng làm nổ tung ngôi nhà chung “bé như bao diêm”.

Cảnh trong vở Nhà có năm anh em trai.

Những ẩn ức cá nhân lên tiếng

Nhà có năm anh em trai vẫn có người mẹ già cầm cương trong nhà. Năm tháng tần tảo nuôi 5 người con trai khôn lớn khiến bà chẳng còn đủ sức để kiểm soát được cuộc sống của 5 người con đã đến tuổi trưởng thành. Cuộc sống gia đình ấy thực sự bị đảo lộn, xảy ra nhiều bất đồng bởi những ham muốn, khát khao sâu kín trong mỗi người con trai bỗng bộc phát khi người anh cả lấy vợ. Xuân xuất hiện trong gia đình vừa như đống tro giấm mang lại sự ấm cúng cho những bữa cơm gia đình, nhưng cũng lại là nguyên cớ của nhiều bi kịch trong cái gia đình ấy. Tình cảm chồng vợ của Sĩ – Xuân khiến hai người con thuộc loại ngang ngạnh nhất trong nhà thèm khát. Tình khát thèm dục vọng, giở trò sàm sỡ chị dâu, nhìn trộm chị dâu thay đồ. Đức thì cảm thấy bức bách, không thể chịu đựng được khi phải nghe tiếng động của cảnh chồng vợ chỉ sau một bức vách mỏng. Cậu ta thèm được giàu có để thoát ra khỏi ngôi nhà chật hẹp đó. Đến như Phúc – chàng trai tật nguyền cũng đã mong mỏi khi nào đó sẽ có người con gái cho riêng mình. Chỉ có Dân là chịu đựng, chăm chỉ chạy xe ôm kiếm tiền.

 

Tất nhiên, cuộc sống gia đình như một bức tranh thu nhỏ của xã hội sẽ còn phải có nhiều va đập của cuộc sống, nhưng ở Nhà có năm anh em, có lẽ tác giả Thu Phương chỉ muốn xoáy sâu vào xung đột kịch tính nhất để dẫn đến cái bi kịch của gia đình. Sự giằng xé giữa lý trí và dục vọng trong con người giải quyết không hề dễ dàng. Sĩ vì quá tức giận bởi hành động vô liêm sỉ của Tình với vợ mình đã dùng dao định đâm Tình, nhưng Phúc vào can và đã phải nhận lưỡi dao oan nghiệt. Cái chết của Phúc làm mọi người trong nhà bừng tỉnh về những lỗi lầm của mình…

Có thể coi Nhà có năm anh em trai là câu chuyện về những ẩn ức riêng tư của mỗi người.

LAN HƯƠNG