Theo Đông y “Tóc là phần dư của huyết. Thận tàng tinh, tinh sinh huyết, tóc tươi tốt là biểu hiện bên ngoại của tạng thận tốt”. Tóc còn liên quan đến chế độ ăn uống, tâm tính, lối sống của mỗi người.
Sách còn cho rằng“Trăm thứ bệnh gây bởi âm dương mất điều hòa, nên bởi người hay nóng nảy cương cường, vui vẻ, tích cực thuộc dương”. Người nhu nhược yếu đuối, buồn phiền, suy nghĩ tiêu cực thuộc âm. Nếu dương thái quá thì âm hư, âm thái quá thì dương hư. Âm dương mất quân bình kinh mạch kém lưu thông, máu nuôi tóc kém nên tóc xấu. Sau đây là cách tự chẩn đoán và chăm sóc mái tóc theo ba loại tóc: Tóc âm dương điều hòa; Tóc dương thịnh; Tóc dương suy.
Tóc âm dương điều hòa
Nam giới sở hữu mái tóc mềm mượt chắc khỏe tự nhiên, không quá dày, không quá mỏng là “Âm dương điều hòa”. Âm dương điều hòa bao hàm cả thận âm, thận dương điều hòa, nhờ đó kinh mạch lưu thông, huyết dịch nuôi dưỡng tóc tốt. Nam có bộ tóc dương hòa thường cương nhu đúng mực, tránh được hỷ nộ ố ái, cân bằng được cảm xúc lý trí, nên sức khỏe thể chất tinh thần thường tốt.
Nữ giới có tóc mềm mượt bóng đẹp tự nhiên, không quá dày cứng là “Âm dương điều hòa”, còn gọi “Âm hòa” hay “Âm thuận”. Nữ có mái tóc âm hòa huyết mạch lưu thông không chỉ giúp mái tóc mềm mượt tự nhiên mà da dẻ cũng tươi nhuận trẻ trung, sức khỏe kinh nguyệt đều hòa, dễ có thai, sinh đẻ theo ý muốn, thể chất tinh thần cũng tốt.
Nữ giới có tóc mềm mượt bóng đẹp tự nhiên, không quá dày cứng là “Âm dương điều hòa”
Tóc dương thịnh
Nam giới sở hữu bộ tóc quá khô cứng dày, tóc dựng đứng, là “Dương thịnh”, còn gọi “Kháng dương”. Nếu dương càng thịnh thì âm huyết càng hư, huyết dịch nuôi dưỡng tóc cũng kém mà tóc khô cứng, bạc rụng sớm. Nam dương quá thịnh hay bị chứng đau đầu, chóng mặt, ù tai, cao huyết áp và một số bệnh liên quan đến hỏa. Cách phòng trị nên tư dưỡng thận âm, giáng hỏa, điều dưỡng tăng cường ăn bổ mát, hạn chế ăn khô cay nóng chất kích thích, và cũng nên tiết chế tính nóng nảy để tư dưỡng âm huyết.
Nữ giới sở hữu tóc quá khô cứng, dễ đứt gãy, rụng bạc sớm là do “Âm huyết hư”. Nữ là âm nhưng dương tính quá nhiều âm trở nên thiếu hụt còn gọi “Âm sai”. Nữ lấy huyết làm chủ, nếu âm hư tân dịch thiếu, không những máu nuôi tóc kém, dễ bị chứng kinh nguyệt không đều, kinh ra kinh ít, khô khan bốc nóng, nám da, hay bị đau đầu chóng mặt khó ngủ. Điều trị nên dưỡng âm bổ huyết…, tăng cường ăn vị bổ mát, tránh khô mặn cay nóng, tránh căng thẳng stress.
Về ăn uống, nam nữ có mái tóc dương thịnh nên chọn món ăn bổ mát dưỡng âm huyết như: canh thịt vịt bí đao, hoặc vịt nấu cháo đậu xanh. Các món cá như cá chép, cá diếc, cá mú, cá chẽm, cá bớp, cá dứa nấu canh chua cho nhiều cà chua, giá đậu; hoặc ăn lẩu cho nhiều hoa lý, cải ngọt, đậu rồng xào… Các món chế biến từ mè đen, đậu đen, mục nhĩ đen, gạo cẩm. Rau củ như như súp lơ, cà rốt, giá đậu, hoa lý, rau ngót, cải xoong, cải ngọt… Trái cây như dâu tây, dâu ta, táo, chuối, dưa hấu, sung. Hoặc dùng Bài Lục vị gồm thục địa, hoài sơn, đơn bì, sơn thù, phục linh, trạch tả, mỗi vị 12-16g nấu nước uống; hoặc hầm với thịt vịt, hoặc thịt rùa tuần ăn một vài lần đều tốt.
Nam giới tóc khô cứng dày, dựng đứng là “dương thịnh” hay bị chứng tăng huyết áp và một số bệnh liên quan đến hỏa.
Tóc dương hư
Nam giới sở hữu tóc quá mềm thưa yếu là “Dương hư”. Nam là dương nhưng dương quá yếu khiến âm lấn rõ rệt còn gọi là “Dương sai”. Nam dương hư là thận dương cũng hư biểu hiện lưng gối hay lạnh đau mỏi yếu, sinh lý không khỏe, lượng hormone sinh dục nam kém, tinh trùng yếu, không ham muốn tình dục, và nhiều chứng bệnh liên quan đến thận dương. Phép trị tốt nhất nên ôn bổ thận dương, tăng cường ăn vị bổ ấm. Nên tâp tính vui vẻ năng động, tích cực, để giúp phần dương.
Nữ giới sở hữu tóc quá mềm thưa yếu, hoặc tóc ẩm ướt như có dầu là “Âm thịnh”. Nữ là âm mà âm quá nhiều nên dương không hổ trợ còn gọi âm thịnh hay “Cô âm”. Phụ nữ dương hư là thận dương hư tinh huyết thiếu mà tóc thưa mềm yếu, dương hư lưng chân không được ấm, hay mệt mỏi lãnh cảm, dễ bị cảm lạnh, ăn lạnh hay rối loạn tiêu hóa gây tiêu chảy, và nhiều chứng liên quan dương khí hư. Phép trị ôn bổ thận dương, nên tăng cường ăn thực phẩm bổ ấm, hạn chế vị chua đắng mát quá, tránh buồn phiền ủy mị suy nghĩ tiêu cực.
Về ăn uống, nam nữ sở hữu bộ tóc dương hư tốt nhất nên tăng cường ăn món bổ ấm trợ dương khí như: Súp thịt dê cà rốt, khoai tây; Cật lợn hầm đậu đen, hà thủ ô; Cháo gà ác gạo tẻ nhân sâm; Con hàu nấu cháo gạo mới; Tôm xào giá đậu hoặc rau hẹ; Thịt bò xào hoa lý hoặc cải xoong; Các loại cá như cá trạch, cá rô, cá kèo, kho gừng hoặc nấu lẩu cho nhiều rau, giá đậu xanh, hoa lý, bông súng…; Lươn nấu nấu cháo hoặc xào miến hành xả ớt; Món trứng gà, vịt, cút lộn; Các loại rau như rau hẹ, kiệu, rau mùi, các loại thơm có vị cay ấm; Trái cây như sầu riêng, dâu tây, dâu ta, bơ, hồng… đều tốt đều là món ăn tốt.
Lưu ý: Người có tóc dương hư hạn chế các loại thức ăn có vị chua, đắng lạnh có tính âm cao như: nước đá, cam, bưởi, các loại trái cây có vị chua quá.
Nữ giới sở hữu tóc quá mềm thưa yếu, hoặc tóc ẩm ướt như có dầu là “Âm thịnh”
Thực tế cho thấy nếu người quan tâm ăn uống điều hòa âm dương, tinh thần luôn thoải mái, suy nghĩ tích cực, đó là phương pháp tốt nhất để có mái tóc đẹp tự nhiên. Quan trọng hơn, biết cách nhìn nhận mái tóc và kiên trì thực hiện điều chỉnh ăn uống, thói quen sinh hoạt không tốt, từ đó huyết dịch nuôi dưỡng tóc tốt sẽ có mái tóc đẹp tự nhiên và sức khỏe thể chất tinh thần đều tốt, tuổi thọ cũng cao.