Hai tay thợ săn vàng người Mỹ chắc hẳn không thể ngờ rằng hiện vật họ tìm ra là di vật khảo cổ bí ẩn nhất trong lịch sử.
Đó là mùa hè năm 1934 ở miền Trung tiểu bang Wyoming nước Mỹ, Cecil Main và Frank Carr, hai tay thợ săn vàng đang cùng nhau tìm kiếm vận may tại một khe đá sâu trong dãy núi Pedro. Họ quyết định dùng mìn để mở đường vào một nơi nghi là hang động cổ bị bít kín.
Vụ nổ lớn thổi bay lớp đất đá, làm lộ ra miệng hang bị vùi lấp. Main lách mình bò vào cửa hang chật hẹp, lòng hang gần như chỉ bằng một chiếc tủ quần áo. Rõ ràng trong hang có nhiều dấu tích của con người, tuy nhiên chẳng có tí vàng bạc hay của cải nào cả.
Sau khi lục tung khắp mọi ngóc ngách trong hang với nỗi thất vọng tràn trề, Main tìm thấy một thứ kỳ quái được đặt trên một gờ đá nhô ra trên vách, một cái xác ướp.
Cái xác ướp trông giống như một người đàn ông già nua ngồi trên mỏm đá, đôi mắt nhắm nghiền, hai tay vòng trước ngực còn chân thì khoanh gọn phía dưới thân mình. Nước da của “ông ta” có màu nâu sậm, nhăn nheo và đét lại bởi khí hậu khô cằn tại địa phương.
Trán của “ông ta” rất thấp, đôi mắt to, mũi lớn, miệng rộng, khuôn mặt có vẻ đăm chiêu cau có… Nói chung là xác ướp mang dáng dấp của một người đàn ông lớn tuổi, gầy yếu và xấu xí.
Điều kỳ lạ chính là ở kích thước nhỏ xíu của xác ướp. Đây rõ ràng là cơ thể của một người tí hon với chiều cao chỉ chừng 20 cm và nặng xấp xỉ 1 pound (khoảng 450 gram).
Ngay tại thời điểm đó, hai tay thợ vàng cục mịch không biết rằng họ đã tìm thấy một trong những hiện vật bí ẩn và kỳ quái nhất. Họ chỉ đơn giản là tiện tay nhặt lấy cái xác ướp để mang về vì chẳng còn gì khác trong hang.
“Xác ướp trên núi Pedro” – như sau này người ta gọi nó – bắt đầu xuất hiện trước công chúng hai năm sau khi được Main tìm thấy. Lúc đó nó đã thuộc quyền sở hữu của một chủ hiệu thuốc tên là Floyd Jones tại thị trấn Meeteese Wyoming.
Floyd Jones đã đặt cái xác ướp bên cửa sổ để thu hút những vị khách ngang qua chú ý tới tiệm thuốc của mình. Điều đó đã mang lại hiệu quả bất ngờ, hầu như bất cứ ai trông thấy cũng đều ghé lại để ngắm nghía “người đàn ông tí hon” kỳ lạ.
Floyd nhanh chóng nhận ra tiềm năng kinh tế của hiện vật mà mình đang nắm giữ. Ông ta bắt đầu tổ chức thu tiền những người muốn được xem cái xác, thậm chí cho in cả những tấm bưu thiếp có hình cái xác để bán ra.
Năm 1936, một cậu bé tên là Eugene Bashor sau khi thuyết phục được cha mình trả khoản phí 25 xu để vào xem, đã thực sự bị cái xác ướp kỳ quái làm mê hoặc. Và anh chàng sau đó đã dành cả cuộc đời mình để tìm hiểu thông tin về hiện vật bí ẩn này.
Xác ướp núi Pedro sau đó nhanh chóng trở nên nổi tiếng, thu hút rất đông khách tham quan và cả những nhà nghiên cứu. Nó cũng bắt đầu gây nên những cuộc tranh cãi nảy lửa về nguồn gốc và cả tính xác thực.
Người ta thậm chí còn tổ chức chụp X-quang cái xác. Và kết quả đã chứng minh đây là một cơ thể thực sự chứ không phải là một trò lừa bịp. Bên dưới phần da thịt nhăn nheo khô đét là một cấu trúc bộ xương gần như hoàn chỉnh.
Cấu trúc xương của nó rõ ràng mang các đặc điểm của bộ xương con người với những đốt xương sống, khung sườn, xương cánh tay, xương chân… Chỉ có điều tất cả đều vô cùng nhỏ bé so với kích thước của những con người bình thường khác.
Rất nhiều lời đồn đoán về nguồn gốc của các xác ướp bí ẩn được rỉ tai nhau. Nhiều người tin rằng đó là bằng chứng về sự tồn tại của những người tí hon được nhắc đến trong truyền thuyết. Một số lại cho rằng đó là một ông già lùn đột biến.
Một thời gian sau, xác ướp kỳ lạ được một doanh nhân giàu có tên là Ivan Goodman, chủ một đại lý xe hơi ở Casper mua lại. Goodman sử dụng nó trong việc quảng bá các mẫu xe hơi của mình và gọi nó là “xác ướp người tí hon” để gây tò mò cho khách khứa.
Tất nhiên cũng có không ít người chẳng tin vào những câu chuyện huyễn hoặc về cái xác. Nhà nhân chủng học George Gill thuộc đại học Wyoming cho rằng cái xác không phải là người tí hon mà cũng chẳng phải một người lùn đột biến.
Gill cho rằng đó có thể là xác ướp của một đứa trẻ sơ sinh bị thiếu não. Đứa bé được sinh ra với một dị tật bẩm sinh không thể nào sống sót. Và cũng chính vì mang dị tật kỳ lạ mà nó được mai táng theo một cách khác thường.
Thế rồi cái xác ướp bí ẩn bỗng đột nhiên biến mất vào khoảng năm 1950 mà không ai rõ nguyên nhân. Báo chí đồn thổi rằng Goodman đã mang nó đến New York và bị lừa lấy mất, số khác lại cho rằng ông ta đã bán nó cho một nhà sưu tầm bí mật.
Tuy nhiên tất cả đều không được xác thực.
Thậm chí vào năm 2005, một người tên là John Adolfi Syracuse ở New York còn tuyên bố sẽ thưởng 10.000$ cho ai biết thông tin về cái xác. Thế nhưng một trong những hiện vật khảo cổ kỳ lạ nhất trong lịch sử đã biến mất mãi cho đến tận ngày nay.
Theo VTC News