Hiếm khi có biến thể COVID-19 mới xuất hiện nào nhanh chóng được đưa vào danh sách biến thể đang theo dõi của WHO như vậy, dù chỉ có 4 trường hợp mắc trên thế giới. Giải trình tự gene virus xác định biến thể này là BA.2.86 chỉ cách đây chưa đầy 1 ngày.
TS. Maria Van Kerkhove - chuyên gia dịch tễ học WHO cho biết, giám sát và giải trình gene là rất quan trọng nhằm phát hiện các biến thể mới và kiểm soát các biến thể đã biết.
Theo các nhà khoa học, 2 trường hợp nhiễm biến thể mới phát hiện tại Đan Mạch vào đầu tuần này và 1 trường hợp khác ở Israel một ngày trước đó được cho là cùng một biến thể BA.2.86.
Dù chỉ mới có 4 ca mắc và được đặt tên BA.2.86 chưa đầy 1 ngày, các nhà khoa học đã cảnh báo về biến thể phụ mới do số lượng đột biến gene virus lớn (bước nhảy vọt về mặt tiến hóa ngang với sự xuất hiện của Omicron năm 2021). BA.2.86 là một biến thể phụ với "tổ tiên" là Omicron tàng hình BA.2.
Theo nghiên cứu sơ bộ, có hơn 30 thay đổi ở đột biến protein phần virus bám vào tế bào người gây lây nhiễm. Một số nhà khoa học khuyên nên đeo khẩu trang để hạn chế sự lây lan của biến thể phụ mới.
TS. Trisha Greenhalgh cho hay, dù chưa hiểu rõ hết về biến thể phụ mới của Omicron này, nhưng đột biến trong gene virus giúp virus lẩn tránh hệ miễn dịch, do đó dễ lây lan hơn.
Ngày 17/8 theo giờ Mỹ, Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Mỹ cũng công bố đang theo dõi biến thể phụ mới BA.2.86 sau khi phát hiện 1 trường hợp mắc ở bang Michigan.
Theo phát ngôn viên CDC Kathleen Conley, CDC đang sẵn sàng chuẩn bị nhằm phát hiện và ứng phó với những thay đổi của virus gây bệnh COVID-19. Các nhà khoa học hiện đang tìm hiểu thêm về biến thể phụ mới BA.2.86 qua 4 trường hợp mắc trên thế giới.
Vẫn còn quá sớm để xác định liệu biến thể mới này có nguy hiểm hơn các biến thể virus hiện đang lưu hành hiện nay hay không. WHO cho biết cần có thêm dữ liệu, nhưng đã đẩy nhanh tiến trình phân loại virus do sự đột biến lớn của nó.
Hàng chục thay đổi di truyền của biến thể này là bước nhảy vọt về mặt tiến hóa ngang với sự xuất hiện của chủng Omicron gốc vào năm 2021 đã khiến các nhà khoa học phải cảnh báo khi ca bệnh chỉ mới xuất hiện trên thế giới.
Các đột biến của BA.2.86 bao gồm những thay đổi ở những phần chính của virus khiến cho biến thể này có thể lẩn tránh hệ miễn dịch tốt hơn.
Jesse Bloom, nhà sinh học tiến hóa tại Trung tâm Ung thư Fred Hutch cho biết: "Qua quét đột biến sâu, các nhà khoa học nhận thấy biến thể BA.2.86 sẽ có khả năng thoát khỏi các kháng thể tương tự như hoặc hơn XBB.1.5 như các biến thể tiền Omicron và các biến thể Omicron thế hệ đầu tiên".
Gần đây, nhiều biến thể phụ đã phái sinh từ XBB.1.5. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ trước đó đã chọn XBB.1.5 là biến thể nhắm mục tiêu trong các mũi tiêm vaccine COVID-19 nhắc lại trong mùa thu năm nay.
Nhà khoa học Jesse Bloom cho biết, BA.2.86 có 36 đột biến so với biến thể XBB.1.5.
Theo các chuyên gia, các báo cáo về trường hợp mắc BA.2.86 ở 3 châu lục khác nhau gồm Đan Mạch (châu Âu), Israel (Trung Đông, châu Á) và Mỹ (châu Mỹ) cho thấy biến thể mới này có khả năng lây lan rộng rãi và có thể đã lây lan mà không được phát hiện.
Theo dõi sự lây lan của các biến thể COVID-19 BA.2.86 và EG.5
BA.2.86 hiện vẫn được theo dõi cùng phân lớp với Omicron tàng hình BA.2, nguồn gốc "thủy tổ" của nó, cho đến khi nó đạt tỷ lệ phổ biến 1%.
Một hậu duệ của XBB là biến thể EG.5 đã tăng lên gần 1/5 số trường hợp mắc ở Mỹ theo ước tính của CDC.
Các nhà sản xuất dược phẩm đang chuẩn bị tung ra vaccine COVID-19 mới vào tháng tới nhắm mục tiêu vào biến thể XBB, trong đó bao gồm cả EG.5. Hãng dược phẩm Moderna cho biết, dữ liệu thử nghiệm lâm sàng sơ bộ từ các mũi tiêm mới xác nhận sự gia tăng đáng kể kháng thể trung hòa đối với biến thể mới EG.5.
Mời độc giả xem thêm video đang được quan tâm:
Tiêm chủng cứu sống hàng triệu người mỗi năm
