Trong thời gian qua, một số nghiên cứu quan sát đã đặt ra giả thuyết rằng việc dùng acetaminophen (paracetamol) trong giai đoạn mang thai có thể liên quan đến nguy cơ phát triển chứng tự kỷ ở trẻ. Tuy nhiên, WHO cho biết các dữ liệu hiện có chưa đủ mạnh để khẳng định giả thuyết này, đồng thời kêu gọi không nên gây hoang mang cho thai phụ khi sử dụng loại thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến này theo chỉ định của bác sĩ.
Theo WHO, trên toàn cầu có khoảng 62 triệu người, tương đương 1/127 dân số, đang sống chung với rối loạn phổ tự kỷ – một nhóm rối loạn phát triển thần kinh phức tạp, ảnh hưởng đến sự phát triển và hoạt động của não bộ. Dù nhận thức và chẩn đoán đã có nhiều tiến bộ trong những năm gần đây, nguyên nhân chính xác của chứng tự kỷ vẫn chưa được xác định rõ. Các chuyên gia cho rằng tình trạng này có thể bắt nguồn từ sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau, chứ không phải chỉ một nguyên nhân đơn lẻ.
Trong thập kỷ qua, nhiều nghiên cứu, bao gồm cả những phân tích trên quy mô lớn, đã được tiến hành nhằm làm rõ mối liên hệ giữa việc sử dụng acetaminophen (paracetamol) trong thai kỳ và nguy cơ trẻ mắc chứng tự kỷ. Tuy nhiên, đến nay, chưa có bằng chứng nhất quán nào xác nhận giả thuyết này.
WHO khuyến cáo phụ nữ mang thai nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế khi sử dụng thuốc. Mọi loại thuốc, bao gồm cả paracetamol, cần được dùng thận trọng trong thai kỳ – đặc biệt là ba tháng đầu – và chỉ theo chỉ định của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
WHO khuyến cáo phụ nữ mang thai nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế khi sử dụng mọi loại thuốc, bao gồm cả paracetamol.
Ngoài ra, WHO nhấn mạnh rằng đã có bằng chứng khoa học vững chắc và toàn diện khẳng định vắc-xin thời thơ ấu không gây ra chứng tự kỷ. Hàng loạt nghiên cứu quy mô lớn, chất lượng cao tại nhiều quốc gia đều cho cùng một kết luận. Những nghiên cứu ban đầu từng gợi ý về mối liên hệ này đã được chứng minh là sai lệch và nhanh chóng bị bác bỏ. Từ năm 1999 đến nay, các nhóm chuyên gia độc lập tư vấn cho WHO nhiều lần khẳng định: Vắc-xin, bao gồm cả loại có chứa thiomersal hoặc nhôm, không gây ra chứng tự kỷ hay các rối loạn phát triển khác.
Lịch tiêm chủng cho trẻ em được xây dựng dựa trên một quy trình khoa học chặt chẽ, toàn diện và có sự tham gia của các chuyên gia y tế toàn cầu cũng như ý kiến đóng góp từ từng quốc gia. Dưới sự hướng dẫn của WHO, lịch tiêm chủng này đã được tất cả các nước áp dụng và ước tính đã cứu sống ít nhất 154 triệu người trong vòng 50 năm qua.
Tiêm chủng vẫn đóng vai trò thiết yếu đối với sức khỏe và hạnh phúc của mọi trẻ em và cộng đồng. Cùng với sự tiến bộ của khoa học, các lịch tiêm chủng không ngừng được cập nhật, hiện nay đang bảo vệ trẻ em, thanh thiếu niên và cả người lớn khỏi hơn 30 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Mọi khuyến nghị về vắc-xin từ Nhóm Tư vấn Chiến lược về Tiêm chủng (SAGE) — nhóm cố vấn độc lập của WHO — đều được xây dựng trên cơ sở đánh giá kỹ lưỡng các bằng chứng khoa học. Các khuyến nghị này nhằm tối ưu hóa mức bảo vệ trước những bệnh nghiêm trọng và được áp dụng vào thời điểm phù hợp nhất cho từng nhóm đối tượng.
Khi lịch tiêm chủng bị trì hoãn, gián đoạn hoặc thay đổi thiếu căn cứ khoa học, nguy cơ bùng phát và lây lan bệnh truyền nhiễm sẽ tăng, đe dọa không chỉ trẻ em mà cả cộng đồng. Những đối tượng dễ tổn thương nhất là trẻ sơ sinh chưa đủ tuổi tiêm, người có hệ miễn dịch suy giảm và những người mắc bệnh nền...
Tự kỷ và các rối loạn phát triển thần kinh là một trong những chủ đề sức khỏe tâm thần và thần kinh được ưu tiên thảo luận tại Hội nghị Cấp cao lần thứ 4 của Liên Hợp Quốc về bệnh không lây nhiễm (NCD) và sức khỏe tâm thần, diễn ra vào ngày 25/9. Với tư cách là một cộng đồng toàn cầu, chúng ta cần tiếp tục nỗ lực để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra chứng tự kỷ cũng như cách chăm sóc, hỗ trợ tốt nhất cho người tự kỷ và gia đình họ.
WHO khẳng định cam kết thúc đẩy mục tiêu này thông qua hợp tác với nhiều đối tác, trong đó có các tổ chức do chính người tự kỷ lãnh đạo cùng các tổ chức đại diện cho những người có trải nghiệm thực tế. WHO đồng hành cùng những người đang sống chung với chứng tự kỷ và gia đình họ, một cộng đồng đáng trân trọng, xứng đáng được hưởng sự chăm sóc dựa trên bằng chứng và không bị kỳ thị.
Mời bạn đọc xem tiếp video:
Hệ lụy khi lạm dụng thuốc giảm đau.
