Theo WHO tại Việt Nam, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025 sẽ giúp 2,1 triệu người bỏ thuốc hoặc không hút thuốc vào năm 2031, đồng thời ngăn ngừa 700.000 ca tử vong sớm trong những thập kỷ tới.
Mô hình mô phỏng tác động thuế thuốc lá (TaXSim) của WHO cũng dự báo, cải cách "mạnh tay" có thể mang lại 24.000 tỷ đồng (tương đương 910 triệu USD) nguồn thu ngân sách hằng năm vào năm 2031, đồng thời hạn chế khả năng tiếp cận các sản phẩm thuốc lá giá rẻ, đặc biệt là giới trẻ.
Dữ liệu được công bố trong bối cảnh WHO kêu gọi hành động mạnh mẽ để giảm thiểu các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới – bao gồm ung thư, đột quỵ và bệnh tim – tại Hội nghị Cấp cao lần thứ tư của Đại hội đồng Liên hợp quốc (UNGA) về Phòng ngừa và Kiểm soát các Bệnh không lây nhiễm diễn ra trong tuần cuối tháng 9/2025.
TS Saia Ma’u Piukala trao tặng giải thưởng Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2025 tới Bộ trưởng Đào Hồng Lan.
Tại một sự kiện bên lề tại Đại hội đồng, TS Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc WHO, cho biết: "Các loại thuế y tế là giải pháp đôi bên cùng có lợi cho cả người dân và nền kinh tế, chúng giúp phòng bệnh và cứu sống người dân bằng cách giảm tiêu thụ các sản phẩm có hại; đồng thời có thể tạo ra hàng tỷ đô la nguồn thu để các quốc gia có thể tái đầu tư vào y tế và phát triển.
Trong thập kỷ qua, khoảng một phần tư các Quốc gia Thành viên của WHO đã tăng thuế thuốc lá, làm giá thực của thuốc lá tăng ít nhất 50%. Xin cảm ơn tất cả các bạn, những người đã cam kết thực hiện chính sách thuế thông minh hơn, công bằng hơn nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, củng cố nguồn tài chính trong nước và thúc đẩy tiến trình hướng tới các Mục tiêu Phát triển Bền vững.
Vào tháng 6 vừa qua, TS Tedros cũng đã đăng thông điệp chúc mừng Việt Nam về những cải cách mang tính bước ngoặt trong thuế thuốc lá.
TS Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, nhận định: "Quyết định quyết đoán và sáng suốt vừa qua của Việt Nam trong cải cách thuế thuốc lá là một biện pháp then chốt để giảm tỷ lệ hút thuốc là hiện vẫn còn cao ở Việt Nam — đặc biệt là ở nam giới — và bảo vệ các thế hệ tương lai khỏi tác hại của thuốc lá.
Vào tháng 6/2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua những cải cách quan trọng đối với hệ thống thuế thuốc lá: bổ sung một loại thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế tuyệt đối) bên cạnh thuế tỷ lệ hiện hành (đánh theo giá trị sản phẩm), cùng với lộ trình tăng thuế hàng năm từ 2027 đến 2031. Những cải cách này được thiết kế không chỉ để tăng thuế thuốc lá mà còn đảm bảo hiệu quả giảm tiêu thụ thuốc lá được duy trì bền vững theo thời gian.
Yếu tố then chốt làm nên thành công của cải cách thuế thuốc lá là sự lãnh đạo mạnh mẽ của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, cùng những nỗ lực đáng kể của Cục Quản lý Chính sách Thuế, Phí và Lệ phí thuộc Bộ Tài chính; Vụ Pháp chế thuộc Bộ Y tế; Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá; Viện Chiến lược và Chính sách Y tế; và các đối tác y tế công cộng quan trọng khác trong nước và quốc tế.
"Năm nay, Việt Nam đã đưa ra những quyết định mang tính cải cách mạnh mẽ, qua đó sẽ giúp cứu sống nhiều người, giảm chi phí chăm sóc sức khỏe và củng cố nền kinh tế. Điều này đặc biệt mang lại lợi ích cho giới trẻ, khi thuốc lá trở nên khó mua hơn, qua đó bảo vệ các thế hệ tương lai khỏi nguy cơ nghiện thuốc lá trong suốt cuộc đời"- TS Pratt chia sẻ.
Đoàn công tác của WHO chụp ảnh lưu niệm cùng Bộ trưởng Bộ Y té Đào Hồng Lan và các đại biểu phía Bộ Y tế.
TS Pratt cũng nhấn mạnh quyết định trước đó của Việt Nam về việc cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, coi đây là một biện pháp bổ trợ mạnh mẽ cho cải cách thuế.
Bà cho biết thêm: "Cả hai quyết định quan trọng này, lệnh cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và cải cách thuế thuốc lá sẽ tạo ra một di sản bền vững với những cá nhân khỏe mạnh hơn, những gia đình vững mạnh hơn và những cộng đồng an toàn hơn cho các thế hệ tương lai".
Tại Nghị quyết số 173/2024/QH15 ngày 30/11/2024, Quốc hội đã quyết nghị thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025 và yêu cầu đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là đối với thanh niên, thiếu niên về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người.
