Cho đến nay, kiến trúc Việt Nam có thể tự hào khi sánh vai với các nước trong khu vực và trên thế giới. Điều đó được thể hiện qua những cuộc triển lãm quy mô quốc tế mà Việt Nam là một trong những đại diện tiêu biểu. Nhưng khác hẳn với không khí hào hứng tại trường quốc tế, triển lãm kiến trúc trong nước lại có những biểu hiện thiếu sức sống...
Quảng bá hình ảnh Việt Nam với thế giới
Kiến trúc hiện đại trong đó có Việt Nam cũng là tác nhân xấu dẫn đến hiện trạng này. Vì vậy, kiến trúc hiện đại đang hướng đến yếu tố thân thiện với môi trường. Và đương nhiên, triển lãm Expo Milano 2015 cũng hướng đến điều này.
Năm 2015 hứa hẹn nhiều công trình kiến trúc hoành tráng trên thế giới chính thức đi vào hoạt động, trong đó có công trình thiết kế bằng tre của kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa.
Việt Nam tham gia World Expo (triển lãm thế giới) từ năm 2000, tính đến nay đã được 3 kỳ chính (5 năm/lần) và 2 kỳ phụ (4 năm/lần) được tổ chức tại Đức, Nhật, Trung Quốc, Tây Ban Nha, Hàn Quốc và đến năm 2015, Việt Nam tiếp tục tham gia World Expo tại Milan, Ý. Dự kiến, World Expo bắt đầu từ 1/5/2015 - 31/10/2015. Trong khoảng thời gian này, Milan sẽ trở thành một “sàn diễn” toàn cầu, nơi có hơn 140 quốc gia tham gia, thể hiện tốt nhất công nghệ của họ.
Năm 2015 này hứa hẹn nhiều công trình kiến trúc hoành tráng trên thế giới chính thức đi vào hoạt động, trong đó có công trình thiết kế bằng tre của kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa. Công trình này cũng sẽ xuất hiện tại Triển lãm Thế giới 2015 (Expo Milano 2015). Theo giới kiến trúc Việt Nam, nhà triển lãm Việt Nam tại Expo Milano sẽ là công trình sử dụng ít năng lượng nhất, thân thiện với môi trường nhất. Yêu cầu Ban tổ chức đặt ra là sau khi công trình hoàn thành và được sử dụng trong vòng 6 tháng, công trình vẫn được tái sử dụng hoặc nếu thiêu hủy thì phải giảm thiểu chất thải độc hại ra môi trường. Chính vì vậy, ý tưởng cho Nhà triển lãm Việt Nam tại Expo Milano năm nay là một rừng cây trên cao đem lại không gian xanh và bầu không khí trong lành bao phủ toàn bộ công trình và giảm bớt việc tiêu hao năng lượng…
Hình tượng kiến trúc của Nhà triển lãm Việt Nam giống như những búp sen giữa hồ nước, biểu trưng cho sự kiên nhẫn biến khó khăn thành thuận lợi tựa như những búp sen từ bùn có thể nở ra bông sen đẹp cho đời. Ngoài ra, công trình làm bằng chất liệu là tre mềm dẻo tạo hình những búp sen đại diện cho sự kiên cường của con người Việt Nam. Thiết kế mang đến sự hiện đại nhưng gần gũi, vật liệu giản dị, đây cũng chính là hình ảnh thể hiện tình yêu thiên nhiên mà người dân Việt Nam mong muốn mang đến cho bạn bè quốc tế.
Đìu hiu trong nước
Càng tự hào về những tác phẩm kiến trúc Việt trên đấu trường quốc tế bao nhiêu thì khi nhìn vào những cuộc triển lãm kiến trúc “chợ chiều” trong nước, chúng ta khó tránh khỏi cảm giác ngao ngán. Từ đầu năm đến nay, lác đác một vài cuộc triển lãm kiến trúc diễn ra tại Hà Nội. Dịp đầu năm, tại Trung tâm Văn hóa và Thương hiệu Italy, Đại sứ quán Italy tại Việt Nam kết hợp với Bảo tàng Quốc gia Nghệ thuật Thế kỷ XXI (MAXXI) của Italy đã tổ chức Triển lãm “Kiến trúc Không tưởng”. Thông qua triển lãm này, những vấn đề đặc biệt đề cập đến bao gồm: môi trường và phát triển bền vững, hội nhập với công nghệ mới, không gian công cộng và mối quan hệ giữa cuộc sống của các cộng đồng cũ và mới, thái độ đối với việc tái chế công trình hiện tại, chất lượng của cảnh quan (đô thị và nông thôn), chất lượng và đổi mới trong các dự án nhà ở, mối quan hệ với các di tích lịch sử. Chỉ tiếc triển lãm này hạn chế sự tương tác với công chúng nên vô hình trung mang tính khép kín nên triển lãm chỉ thành công ở góc độ giao lưu.
Bên cạnh đó, một cuộc triển lãm kiến trúc hoàn toàn thuần Việt mang tên “Chúng tôi làm…” cũng tạo được sự quan tâm nhất định của người trong giới. Triển lãm này là một hoạt động cộng đồng của giới kiến trúc tại Việt Nam với mong muốn tạo ra sân chơi cho giới kiến trúc sư trong nước, những người luôn ngày đêm làm việc hết mình để đưa ra những thiết kế mới nhằm thay đổi bộ mặt kiến trúc nước nhà. Sau triển lãm đợt 1 tạo được những điểm nhấn thú vị, thu hút được sự quan tâm đặc biệt của giới kiến trúc sư trẻ, sinh viên đang theo học trong ngành kiến trúc ở Hà Nội và TP.HCM.
Ban tổ chức quyết định tổ chức triển lãm “Chúng tôi làm…” lần thứ 2 trong năm 2015. Ban tổ chức cũng đang kêu gọi các kiến trúc sư trên toàn quốc, những văn phòng kiến trúc đang hoạt động ở tất cả 64 tỉnh thành cùng nhau tham gia vào triển lãm đợt này.
Trước thực tế này, nhiều người cho rằng, nếu người trong cuộc chịu khó “đánh trống khua chiêng” hơn thì có lẽ công chúng cũng sẽ không quá thờ ơ với những cuộc triển lãm kiến trúc trong nước. Vui vì kiến trúc Việt tạo được ấn tượng mạnh trên trường quốc tế nhưng không khỏi chạnh lòng trước sự đìu hiu của những triển lãm kiến trúc trong nước!
Việt Sơn
