Gần đây, truyền thông quốc tế lại rộ lên việc đưa tin về tiến trình Mỹ phá hủy kho vũ khí hóa học của Syria . Vậy, loại vũ khí hóa học này thực chất là gì? Mức độ nguy hiểm và tàn độc của nó đến mức độ nào? Nó có liên quan gì với các chất phospho hữu cơ dùng trong bảo vệ thực vật?
Tại sao các phospho hữu cơ lại nguy hiểm với con người
Các chất phospho hữu cơ, như sarin tác động đến con người ra sao? Theo các nhà khoa học, khi hít phải sarin, dù với liều lượng nhỏ, nó ức chế hoạt động của não bộ. Và khi não ngừng hoạt động, tim tạm thời vẫn co bóp, người bị nhiễm chất độc này sẽ bị bất tỉnh và ngừng thở, dẫn đến ngạt và chết.
Tế bào thần kinh liên lạc với nhau nhờ những sản phẩm hóa học gọi là chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmetteur). Một thành phần rất quan trọng của chất dẫn truyền thần kinh này là acetylcholin. Không có acetylcholin, các tế bào thần kinh không “nói chuyện” với nhau được và bạn không thể suy nghĩ, não không thể truyền lệnh cho cơ thể.
Những chất phospho hữu cơ ngăn chặn việc cơ thể sản xuất acetylcholin. Chỉ cần một lượng cực nhỏ chất này trong cơ thể là tế bào thần kinh thiếu hụt ngay acetylcholin, làm ngưng hoạt động của não, dẫn đến tử vong.
Vũ khí hóa học là thảm họa thực sự với con người (ảnh minh họa).
Phải làm gì để tránh nhiễm các chất diệt sâu bệnh?
Các chất phospho hữu cơ được sử dụng với mục đích bảo vệ thực vật như roundup, malathion (đã được sử dụng nhiều ở Trung Quốc, Liên Xô, Hoa Kỳ nhưng đã bị cấm tại cộng đồng các nước châu Âu từ năm 2007) và chất phosmet được sử dụng với cây táo cũng là những chất phospho hữu cơ dùng để diệt sâu bệnh.
Hiện nay ở một số nơi, người ta đã bỏ qua những khuyến cáo không dùng các chất diệt sâu bệnh bằng phospho hữu cơ trong bảo vệ thực vật. Nếu ăn phải hoa quả còn dư lượng các chất này sẽ gây ngộ độc cấp tính hoặc rối loạn chức năng cơ thể.
Trong một cuộc điều tra dịch tễ quốc gia ((National Health and Nutrition Examination Survey) tại Hoa Kỳ trên 1.139 trẻ em, trong độ tuổi 8 - 15 trong đó 119 trẻ đủ các hội chứng theo chuẩn đã chọn, người ta nhận thấy các em phơi nhiễm với nồng độ quan trọng của chất bảo vệ thực vật phospho hữu cơ thông qua rau quả thường có những biểu hiện thiếu tập trung hoặc quá hiếu động.
Một nghiên cứu khác của Viện Nghiên cứu Quốc gia về sức khỏe và Nghiên cứu y học - Pháp (INSERM) cũng đã chứng minh những chất bảo vệ thực vật này không chỉ độc hại đối với não mà chúng còn có nguy cơ dẫn đến bệnh Parkinson.
Bởi vậy, những chất diệt sâu bệnh bằng phospho hữu cơ là rất nguy hiểm đối với sức khỏe. Nếu như rau quả chúng ta dùng không rõ nguồn gốc hay được trồng bằng phương pháp sinh học (bio), nhất thiết phải rửa thật sạch, đặc biệt là khi ăn sống hoặc không gọt vỏ, hoặc phải chải thật kỹ với một bàn chải rau được thiết kế đặc biệt!
Một phát kiến trong quá trình nghiên cứu vũ khí hóa học
Ngày nay, đa số vũ khí hóa học là các chất phospho hữu cơ. Mục tiêu cuối cùng là tìm ra được một chất có tác dụng tức thì và đủ mạnh để giết hại ngay hàng chục ngàn hoặc thậm chí có thể hàng trăm ngàn người. Cần nhớ là trong Thế chiến thứ nhất, khí độc đã được sử dụng là khí clo và khí mù tạt làm bỏng mắt và phổi, nhưng ngày nay những loại khí này không còn đáp ứng được tham vọng của một số nhà chính trị, quân sự!
Năm 1939, các nhà khoa học của Công ty hóa chất IG Farben, Đức đã tìm ra chất sarin và hãnh diện đặt tên nó bằng những ký tự đầu của tên mình với mục đích được lưu danh mãi mãi: GerhardSchrader, Ambros, Rudiger và Van der LINde (SARIN).
Đặc điểm nguy hiểm của SARIN là không mùi, không màu, dễ bay hơi và có thể thấm qua da. Ta không ngửi thấy gì, không nhìn thấy gì nhưng chỉ cần vài phân tử chạm vào cơ thể hoặc vào phổi là có thể dẫn đến tử vong.
Nếu các chất độc này được phân tán trong thành phố hoặc trong hầm xe điện ngầm thì sẽ là một cơn ác mộng thực sự. Chúng sẽ khiến cho tất cả mọi người già, trẻ, lớn bé bị nhiễm độc, sẽ quỵ xuống, ngất lịm rồi chết ngạt (não ngừng hoạt động) mà không ai thấy được cảnh này và có thể kịp hiểu điều gì đã xảy ra và hành động!
Rõ ràng đây là một vũ khí của Ngày tận thế cũng như vũ khí nguyên tử mà Liên hợp quốc đã xếp vào loại Vũ khí hủy diệt hàng loạt (Quyết định số 687). Với quyết định này, việc sản xuất và lưu trữ đã bị cấm từ năm 1993.
Và đó cũng là lý do vì sao gần đây truyền thông quốc tế lại quan tâm đến việc Mỹ thiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria đến như vậy!
P.Huy
(Theo SNI, 2013)