Ngày 31/5, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Văn Báo (33 tuổi, quê Nghệ An) để điều tra về hành vi cướp tài sản xảy ra tại Phòng giao dịch Phương Đông – Ngân hàng BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh (TP Uông Bí). Số tiền bị cướp được xác định là 417 triệu đồng.
Tại cơ quan công an, Báo khai nhận, vì thiếu tiền tiêu xài nên Báo nảy sinh ý định cướp ngân hàng. Báo lấy một phần tiền cướp được mang đi trả nợ tại phường Nam Khê và nạp vào tài khoản ngân hàng để ăn chơi với bạn. Số tiền còn lại Báo mang giấu ở nhiều nơi khác nhau trên địa bàn phường Thanh Sơn để sử dụng dần. Sau khi bắt giữ Báo, cơ quan công an đã thu hồi được số tiền 368.400.000 đồng.
Nguyễn Văn Báo thời điểm bị bắt giữ. Ảnh: CACC
Luật sư Nguyễn Văn Nam - Đoàn luật sư TP Hà Nội nhận định, hành vi của Nguyễn Văn Báo là đặc biệt nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến an ninh trật tự và an toàn xã hội. Việc đối tượng sử dụng phương tiện, công cụ, thời gian và kế hoạch tẩu thoát đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, cho thấy đây là hành vi phạm tội có tính toán, mang tính chất liều lĩnh và côn đồ, coi thường pháp luật.
Với tình tiết nghiêm trọng như trên, hành vi của Báo có dấu hiệu phạm vào tội "Cướp tài sản" theo quy định tại khoản 3 Điều 168 Bộ luật Hình sự, với khung hình phạt từ 12 năm đến 20 năm tù.
Số tiền 417 triệu đồng mà đối tượng Báo cướp được đã bị dùng một phần để trả nợ, một phần dùng để ăn chơi và phần còn lại cất giấu tại nhiều nơi để sử dụng dần.
Theo quy định tại Điều 89 Bộ luật Tố tụng hình sự, số tiền này được xác định là vật chứng trong vụ án. Điều 89 nêu rõ: "Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án."
Do đó, ngân hàng BIDV – đơn vị bị chiếm đoạt tài sản – được xác định là người bị hại trong vụ án. Căn cứ theo Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự, khi cơ quan tiến hành tố tụng thu hồi được số tiền này, họ phải hoàn trả lại cho bị hại, tức ngân hàng có quyền quản lý, chiếm hữu và sử dụng số tiền đó.
Như vậy, những người đã nhận tiền từ Báo sẽ có nghĩa vụ nộp lại tiền cho cơ quan điều tra để phục vụ việc thu hồi, hoàn trả cho ngân hàng. Nếu cố tình tiếp tay hoặc giữ lại tài sản, họ có thể bị khởi tố.
Đối với những cá nhân đã nhận tiền từ Nguyễn Văn Báo, dù là để thanh toán nợ nần hay nhận làm quà biếu, nếu họ biết rõ rằng khoản tiền đó có được từ hành vi phạm pháp, thì có thể bị xử lý hình sự về tội "Chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có" theo Điều 323 Bộ luật Hình sự.
Cụ thể, người nào chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Luật sư Nguyễn Văn Nam cũng khuyến cáo, trong các giao dịch tài chính, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường như người trả nợ đột ngột có khoản tiền lớn không rõ nguồn gốc, cần thận trọng xác minh. Nếu nghi ngờ nguồn tiền có liên quan đến hành vi phạm tội, người dân nên báo ngay cho lực lượng chức năng. Việc thiếu cảnh giác hoặc làm ngơ trước dấu hiệu bất minh có thể khiến chính người nhận tiền trở thành người liên đới trách nhiệm hình sự.
