Ngày 28/8, trao đổi với phóng viên báo Sức khỏe&Đời sống liên quan đến thực phẩm chức năng An cung ngưu hoàng hoàn (Angunguhwanghwan) do Triều Tiên sản xuất, Công ty TNHH thương mại Mannyon Việt Nam nhập khẩu bị Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế đình chỉ lưu hành ngày 27/8 vì có chứa hàm lượng kim loại nặng vượt nhiều lần chỉ tiêu cho phép. TS. Trần Quang Trung - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm khẳng định, lô sản phẩm 8-2, sản xuất tháng 2/2014, hạn dùng tháng 2/2017 này chưa được bán tràn lan ra thị trường, do đó người tiêu dùng không nên quá hoang mang.
Đình chỉ lưu hành, tiêu hủy sản phẩm nhiễm độc
Sản phẩm TPCN An cung ngưu hoàng hoàn do Công ty Korea General Mannyon Health Corporation Chongryu No2, Taedonggang district Pyongyang, Triều Tiên sản xuất, đã được Công ty TNHH thương mại Mannyon Việt Nam nhập khẩu vào Việt Nam và được Cục An toàn thực phẩm cấp số xác nhận công bố số 12570/2013/ATTP-XNCB ngày 8/7/2013. Theo báo cáo của công ty, sản phẩm này được nhập vào Việt Nam tháng 6/2014 với số lượng 30 hộp, mục đích để giới thiệu sản phẩm. Trong số này có 4 hộp đã được cơ quan kiểm nghiệm chức năng lấy mẫu kiểm nghiệm và hiện còn lại 26 hộp.
Nói về việc thực phẩm nhiễm kim loại độc hại như thủy ngân, asen, ông Trung giải thích, An cung ngưu hoàng hoàn là loại TPCN bổ sung, trong đó có nhiều loại dược liệu khác nhau. Việc nhiễm kim loại có thể là do nguồn gốc dược liệu được trồng trên vùng đất nhiễm kim loại, khi chế biến thành phẩm thì nó vẫn còn tồn dư trong đó.
Trong công bố tại Cục An toàn thực phẩm, TPCN An cung ngưu hoàng hoàn có thành phần là: rễ nhân sâm, củ nghệ, hạt dành dành, thư hoàng, ngọc trai, chu sa, xạ hương, sừng trâu, hoàng cầm, mật ong. Sản phẩm này giúp thanh nhiệt, trấn kinh, an thần hỗ trợ điều trị rối loạn tuần hoàn não. Ông Trung cũng cho biết, ngay sau khi nhận được văn bản từ Cục Quản lý Dược, Cục An toàn thực phẩm đã có công văn thu hồi và tiêu hủy ngay lô hàng An cung ngưu hoàng hoàn này. Theo kế hoạch, sản phẩm này sẽ được tiêu hủy dưới sự chứng kiến của các cơ quan chức năng chậm nhất là vào ngày 29/8.
Trước đó, Viện Kiểm nghiệm thuốc TW đã lấy mẫu An cung ngưu hoàng hoàn tại showroom Hồng Sâm LC Tacy (số 9-191/38/8 Lạc Long Quân, Cầu Giấy, Hà Nội) để kiểm nghiệm. Kết quả kiểm nghiệm tại phiếu kiểm nghiệm số 44L550 ngày 6/8/2014 kèm theo Công văn số 637/VKNTTW-KH của Viện Kiểm nghiệm thuốc TW cho thấy, sản phẩm thực phẩm chức năng An cung ngưu hoàng hoàn có hàm lượng thủy ngân và asen cao vượt quá ngưỡng giới hạn cho phép.
TS. Trần Quang Trung - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế: Ngay sau khi nhận được văn bản, Cục An toàn thực phẩm đã có công văn thu hồi và tiêu hủy ngay lô hàng An cung ngưu hoàng hoàn này.
Theo ông Trung, ngoài sản phẩm bị thu hồi nêu trên còn có 3 sản phẩm TPCN An cung ngưu hoàng hoàn khác của Hàn Quốc đã công bố chất lượng tại Cục này. Tuy nhiên, ông Trung nhấn mạnh, Cục ATTP chỉ tiếp nhận hồ sơ công bố với sản phẩm thực phẩm khi có chứng nhận của nước sở tại đó là sản phẩm lưu hành tự do, không phải là thuốc kê đơn và các chỉ tiêu thành phần có trong sản phẩm phải đảm bảo an toàn. Liên quan đến vấn đề này, ông Trung cũng nhấn mạnh, Cục đã yêu cầu công ty nhập khẩu làm việc với nhà sản xuất ở Triều Tiên về việc nếu muốn sản phẩm TPCN An cung ngưu hoàng hoàn được cấp số xác nhận công bố thì phải điều chỉnh các chỉ tiêu kim loại theo tiêu chuẩn quy định của Việt Nam.
Ý kiến của chuyên gia y học cổ truyền
Liên quan đến các sản phẩm An cung ngưu hoàng hoàn nói chung, PGS.TS. Phạm Vũ Khánh - Cục trưởng Cục Y dược cổ truyền, Bộ Y tế cho biết, An cung ngưu hoàng hoàn là bài thuốc y học cổ truyền lâu đời của Trung Quốc, trong đó có các vị quan trọng: sừng tê giác, sỏi mật bò, xạ hương. Tuy nhiên hiện nay, sừng tê giác đã thay bằng sừng trâu; sỏi mật bò tự nhiên hầu như không có nên thay bằng sỏi nhân tạo; xạ hương cũng có nhiều loại: tự nhiên hoặc tổng hợp. Ngay cả sừng trâu cũng có khác nhau về chất lượng: trâu nước, trâu rừng hay trâu nhà. Do vậy, những nguyên liệu trong sản phẩm và chất lượng sản phẩm chỉ có nhà sản xuất mới biết được chính xác. Người sử dụng không nên mua trôi nổi, cần mua đúng sản phẩm đã được cấp phép của cơ quan quản lý.
Ông Khánh cũng lưu ý, do trong An cung ngưu hoàng hoàn có thủy ngân nên cần lưu ý với bệnh nhân suy thận, gan. An cung ngưu hoàng hoàn có thể sử dụng cho sốt cao, co giật, tai biến mạch máu não do tăng huyết áp, huyết áp cao nhưng việc sử dụng sản phẩm này cần đúng thể bệnh, nếu dùng sai thì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh, đặc biệt lưu ý với bệnh nhân có bệnh về gan, thận.
Theo ThS.BS. Hoàng Khánh Toàn - Chủ nhiệm Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện TW Quân đội 108, An cung ngưu hoàng hoàn là một bài thuốc rất quý trong Đông y, đã có từ hàng ngàn năm nay, nếu sản xuất chuẩn, chỉ định đúng, sử dụng đúng thì sẽ đem lại hiệu quả tốt.
An cung ngưu hoàng hoàn chuyên dùng để thanh nhiệt giải độc, chuyên trị khi bị ôn bệnh, nội tà gây ra tình trạng sốt cao, thần trí hôn mê...
Hiện nay, An cung ngưu hoàng hoàn tràn ngập trên thị trường nước ta, giá cả rất đa dạng. Loại thuốc này đắt, quý nên gian thương làm giả nhiều. Việc 1 cơ sở nhập 1 sản phẩm không đảm bảo chất lượng, lại ở dưới dạng thực phẩm chức năng là điều cần cảnh báo. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng ta “tẩy chay” một bài thuốc quý của y học cổ truyền.
Trong An cung ngưu hoàng hoàn đúng là có thành phần dược liệu có chứa kim loại như thủy ngân hay asen, nhưng từ trước đến nay, y học cổ truyền vẫn sử dụng và nếu chỉ định đúng thì vẫn đem lại hiệu quả mà ko hề độc hại cho người bệnh.
Y học cổ truyền có quan điểm là lấy độc trị độc nên khi trị bệnh khó, y học cổ truyền vẫn sử dụng một số dược liệu có độc tính như chu sa, thần sa... Trên thực tế thì các vị thuốc này phải được bào chế cẩn thận.
Nên việc An cung ngưu hoàng hoàn có chu sa, thần sa là chuyện bình thường, thế nó mới đạt được giá trị chữa bệnh. Nhưng vấn đề ở chỗ bào chế như thế nào, công thức như thế nào? Kiểm nghiệm như thế nào? Cái đó lại thuộc về nơi sản xuất và phân phối sản phẩm.
Tuy nhiên, hiện nay, do nguồn sản xuất và cung ứng không chuẩn nên có sản phẩm mang tên An cung ngưu hoàng hoàn nhưng thành phần và công thức không đảm bảo đúng như công thức của cổ nhân đã truyền lại. Vì thế, các sản phẩm này có thể mang danh của Triều Tiên, Hàn Quốc nhưng vẫn có của rởm. Hàng rởm này do gian thương sản xuất, họ không cần biết đến liều lượng, cho nên việc một công ty nhập An cung ngưu hoàng hoàn sản phẩm từ Triều Tiên mà nó có hàm lượng chì, asen, thủy ngân cao quá hàm lượng cho phép là tình huống có thể xảy ra.
Thái Bình - Thanh Loan
