Tình yêu có ma lực riêng. Vì vậy khi yêu nhau, nhiều người đã vượt qua tất cả mọi rào cản để lấy được nhau kể cả vấn đề về tuổi tác. Nói chung là đúng. Nhưng cũng có nhiều trường hợp, người trong cuộc không đủ tỉnh táo để thấy được sự không tương hợp về lứa tuổi và những bất hòa do lệch pha tâm sinh lý.
Quan niệm truyền thống
Do tập quán lâu đời, khi chọn bạn đời, người đàn ông thích vợ ít tuổi hơn mình. Khi nam nữ yêu nhau, cách xưng hô phổ biến là anh và em, điều đó tự nhiên đến nỗi không ai buồn thắc mắc, coi như lẽ trời đã định. Song điều bất bình đẳng giới trong cách xưng hô này có cội nguồn của nó. Khi yêu nhau, thông thường nhất là nam hơn tuổi nữ (đáng tuổi liền anh). Tiềm thức này từ lâu đời đã tạo nên bản năng tình yêu của nhiều cô gái. Gặp một chàng trai ga lăng, tài đấy, đẹp trai đấy, nhưng kém mình nhiều tuổi thì không dễ gì nảy sinh "tình yêu sét đánh"; nhưng nếu đó là người bằng tuổi hoặc nhiều tuổi hơn, thì rất có thể"...
Trong di cảo của nhà sư phạm nổi tiếng Hoàng giáp Lê Như Mai (1853-1953), có 10 phép giữ gìn trọn vẹn hạnh phúc vợ chồng. Trong đó có một điều là chồng nên hơn vợ từ 2-6 tuổi. Hai vợ chồng cần tương hợp về sức khỏe, tính tình, ăn mặc hợp với ý thích của nhau theo khả năng mình có...
Tình yêu không có tuổi
Ngày nay, ở một số người, nhất là nữ, quan niệm tình yêu không có tuổi tác nên đã lấy chồng kém mình 2-3 tuổi, thậm chí kém hàng chục tuổi. Tự do hôn nhân, pháp luật không ngăn cấm, song cũng không khuyến khích. Nhưng dư luận xã hội thì chưa đồng thuận. Có nhiều bậc cha mẹ đã ra sức ngăn cản. Vợ chồng như vậy, không lẽ vợ xưng chị với chồng (vì đáng tuổi liền chị), nhưng cũng không thể "cưa sừng làm nghé" xưng em. Trong trường hợp này, cách xưng hô hợp lý nhất là chỉ xưng tên. Tỷ như người vợ tên Liên, chồng tên Thái: Quần áo của chúng mình Liên đã giặt rồi, Thái đem ra phơi cho Liên đi... Nếu câu nói có ngữ điệu lên bổng xuống trầm, kết hợp với đầu mày cuối mắt đong đưa thì cũng diễn đạt được tình cảm âu yếm, không cứ phải anh anh, em em.
Bất hòa do lệch pha tâm sinh lý
Nam giới hơn vợ 5-10 tuổi vẫn được coi như bình thường, nhưng không nên lấy vợ quá trẻ. Một ông 47 tuổi nếu lấy cô tuổi 20 thì khi ông ta 60 tuổi đã là “hội viên hội người cao tuổi”, khả năng tình dục đang suy giảm, nhưng vợ vẫn xuân thì, nhu cầu tình dục đang mạnh, người chồng khó đáp ứng nổi. Đó là chưa kể tâm lý của ông già tuổi 60, với cô vợ đang độ tuổi "băm vài nhát" có nhiều độ vênh tâm lý khó hóa giải, khó chiều theo.
Nhưng điều đáng quan tâm hơn, đó là những người vợ hơn tuổi chồng, dù chỉ hơn 2-3 tuổi. Do thiên chức làm mẹ, người vợ phải mang thai, sinh đẻ, nuôi con và lo chu toàn nhiều việc trong tổ ấm gia đình, người phụ nữ không thể trẻ lâu như nam giới. Song không chỉ thể hiện dáng vẻ bên ngoài, mà thực chất đời sống của các tuyến sinh dục nữ cũng ngắn ngủi hơn đời sống của các tuyến sinh dục nam. Hai buồng trứng chỉ hoạt động được trong vòng 35-40 năm, điều đó có nghĩa là khả năng sinh đẻ của phụ nữ chỉ giới hạn thường là tới 50 tuổi. Nhưng người chồng vẫn còn khả năng sản sinh tinh trùng cho đến hết đời, tất nhiên khi về già hoạt động sinh tinh giảm đi nhưng không phải hết hẳn.
Tuổi từ mãn kinh trở đi, đa số phụ nữ không còn nhu cầu hoạt động sinh lý vợ chồng. Khả năng tình dục suy giảm theo nhịp độ suy giảm hormon sinh dục nữ. Estrogen giảm làm cho niêm mạc âm đạo khô, bớt tiết dịch, làm trơn âm đạo trước và trong khi giao hợp nên thường bị đau rát khó chịu khiến người vợ không còn hứng thú với chuyện giao hợp. Nhưng với người chồng ít tuổi hơn vợ, lúc vợ mãn kinh, chồng vẫn đang sung sức, nhu cầu tình dục vẫn chưa có gì khác lắm so với lúc tráng niên. Người chồng luôn cảm thấy không được thỏa mãn và không được sự đồng cảm của vợ trong lúc ái ân. Người vợ thì khó chịu vì cảm thấy hay bị chồng quấy rối: "Đang khi lửa tắt, cơm sôi/Lợn kêu, con khóc, chồng đòi tòm tem". Bất hòa về sinh lý sẽ kéo theo bất hòa về tâm lý, thành bất hòa tâm sinh lý. Người chồng dễ sinh bồ bịch, kiếm tìm bạn tình. Còn người vợ thì chán chường. Nền tảng hạnh phúc gia đình bị đe dọa. Bởi vậy, "Trăm năm tính cuộc vuông tròn..." thì điều lệch pha tâm sinh lý này chúng ta cũng cần biết mà cân nhắc trước khi quyết định hôn nhân.
Một vài cách khắc phục
Nếu yêu nhau say đắm, bất chấp tuổi tác, khi thành vợ chồng trong những năm đầu hương lửa đang nồng, sức khỏe tình dục đang mạnh thì chưa có điều gì để nói. Nhưng khi một trong hai người tuổi đã “sang chiều” cần giữ làm sao cho ổn thỏa, bảo vệ được hạnh phúc gia đình. Mặc dù tình dục là điều rất hấp dẫn, nhưng không phải là tất cả. Tình nghĩa vợ chồng, con cái, sau nhiều năm chung sống, nếu thực sự lấy nhau vì tình yêu sẽ giúp cho người chồng hoặc vợ chế ngự được những cảm xúc tình dục. Với nam hơn vợ quá nhiều tuổi, ngày nay nhờ có thuốc men và các phương tiện trợ giúp, có thể tái lập khả năng tình dục, bao gồm các dược phẩm điều trị rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, các dụng cụ bơm chân không, thuốc tân dược, thuốc bổ Đông y tăng khả năng tình dục... cũng có thể cải thiện được phần nào.
Với nữ hơn tuổi chồng, buồng trứng sớm bị suy giảm, thiếu hụt estrogen, có thể dùng liệu pháp hormon thay thế. Nhưng thông thường là dùng dược phẩm bôi trơn âm đạo mỗi khi giao hợp.
Người ngoài cuộc, khi hòa giải các bất đồng, nên lưu ý đến sự lệch pha tâm sinh lý, hãy giúp cho họ hiểu, nhích lại gần nhau, thông cảm với nhau, chế ngự bớt những đòi hỏi về tình dục. Hãy giúp họ hàn gắn những rạn nứt trong quan hệ vợ chồng đã từng có một thời nồng nàn yêu thương.
BS. Vũ Hướng Văn
