Luật sư Nguyễn Văn Nam - Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, hiện nay, trong các gia đình tình trạng xích mích, cãi chửi nhau, bạo lực giữa các thành viên diễn ra không phải hiếm, gây ra những hệ lụy tâm lý, tình cảm, rạn nứt trong mối quan hệ giữa các thành viên vô cùng lớn, khó có thể chữa lành trong thời gian ngắn.
Các hành động có thể là xích mích, mâu thuẫn, bất đồng giữa vợ chồng, giữa cha mẹ và con cái, giữa ông bà và con cháu.
Ảnh minh hoạ.
Tại khoản 1 điều 2 Luật Phòng chống bạo lực gia đình năm 2022 định nghĩa: Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình. Đồng thời, theo quy định tại khoản 1 điều 3 Luật Phòng chống bạo lực gia đình, những hành vi sau đây được xác định là hành vi bạo lực gia đình:
Hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng;
Lăng mạ, chì chiết hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
Cưỡng ép chứng kiến bạo lực đối với người, con vật nhằm gây áp lực thường xuyên về tâm lý;
Bỏ mặc, không quan tâm; không nuôi dưỡng, chăm sóc thành viên gia đình là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người cao tuổi, người khuyết tật, người không có khả năng tự chăm sóc; không giáo dục thành viên gia đình là trẻ em;
Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới, giới tính, năng lực của thành viên gia đình;
Ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý;
Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;
Tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
Cưỡng ép thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng;
Cưỡng ép trình diễn hành vi khiêu dâm; cưỡng ép nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm, kích thích bạo lực;
Cưỡng ép tảo hôn, kết hôn, ly hôn hoặc cản trở kết hôn, ly hôn hợp pháp;
Cưỡng ép mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi;
Chiếm đoạt, hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình;
Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác;
Cô lập, giam cầm thành viên gia đình;
Cưỡng ép thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật.
Theo quy định tại khoản 1 điều 54 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống tệ nạn xã hội, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống bạo lực gia đình, nếu thành viên gia đình có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm đối với các thành viên khác trong gia đình có thể bị xử phạt tiền từ 5 đến 10 triệu đồng.
Ngoài ra, căn cứ theo khoản 3 điều 54 Nghị định này, người bị xử phạt vi phạm hành chính còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu.
Hành vi lăng mạ hay sỉ nhục, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác được hiểu chung như sau:
Lăng mạ hay sỉ nhục là một biểu hiện, tuyên bố hoặc hành vi thường có chủ ý thiếu tôn trọng, xúc phạm, khinh thường hoặc hạ thấp một cá nhân hoặc một nhóm người. Lời lăng mạ có thể cố ý hoặc vô ý, và chúng thường nhằm mục đích hạ bệ, xúc phạm hoặc làm nhục mục tiêu.
Xúc phạm danh dự, nhân phẩm là những hành vi dùng lời nói khó nghe, mang tính sỉ nhục, thô bỉ, nhục mạ nhằm để hạ thấp, chà đạp giá trị của người khác, làm giảm uy tín, gây thiệt hại về danh dự, nhân phẩm của đối phương.
