Thạch quyết minh (vỏ ốc bào ngư) có chứa 90% calcium carbonate. Theo Đông y, thạch quyết minh có vị mặn, tính bình; vào can thận. Tác dụng bình can tiềm dương, thanh can minh mục. Dùng cho các trường hợp can dương vượng, can phong nội động, gây đau đầu chóng mặt, đau mắt đỏ, viêm kết mạc cấp tính, giảm thị lực do viêm thị thần kinh. Liều dùng cách dùng: 10 - 50g; có thể nấu hoặc sắc (với nhiều thời gian).
Một số bài thuốc trị bệnh có thạch quyết minh
Bổ tâm an thần: thạch quyết minh 16g, sinh địa 16g, mẫu lệ 16g, bạch thược 12g, nữ trinh tử 12g, ngưu tất 12g, cúc hoa 8g. Sắc uống ngày 1 thang. Dùng cho chứng bệnh do phần dương trong gan bốc lên, sinh chóng mặt, hoa mắt...
Tan màng mộng, sáng mắt: thạch quyết minh 16g, xà thoái 4g, cam thảo 3g, câu kỷ tử 12g, mộc tặc 12g, tang diệp 12g, bạch cúc hoa 8g, thương truật 8g, kinh giới 8g, toàn phúc hoa 8g, cốc tinh thảo 12g. Sắc uống ngày 1 thang, hoặc nghiền thành bột, uống sau khi ăn, uống với nước đun sôi khi còn ấm. Dùng cho bệnh về mắt (mờ cộm, nhìn không rõ,...) do nóng trong gan (can nhiệt) với biểu hiện: mắt kéo màng mộng, mắt đỏ, nhìn không rõ.
Thạch quyết minh (vỏ bào ngư) rất tốt cho người can dương vượng gây đau đầu chóng mặt, đau mắt đỏ,...
Một số món ăn thuốc có thạch quyết minh
Thạch quyết minh cúc hoa cam thảo ẩm: thạch quyết minh 12g, cúc hoa 12g, cam thảo 4g. Tất cả cho vào ấm pha trà, hãm bằng nước sôi. Uống ngày 2 ấm, cho nước nhiều lần để thay nước uống hàng ngày. Dùng tốt cho người bệnh viêm kết giác mạc cấp, chói mắt sợ ánh sáng.
Cháo thạch quyết minh: thạch quyết minh (tán bột) 25g, thảo quyết minh (sao vàng) 10g, cúc hoa 15g, gạo tẻ 100g. Dược liệu sắc lấy nước bỏ bã. Gạo tẻ vo sạch nấu cháo, khi cháo chín cho nước sắc thuốc vào khuấy đều, thêm 6g đường phèn khuấy tan cho ăn. Dùng cho người bị đau đầu, ù tai hoa mắt chóng mặt, tê bại tay chân, mắt sưng đỏ đau cấp.
Ba ba hầm thạch quyết minh: ba ba 1 con (khoảng 500g), thạch quyết minh 20g, cốc tinh thảo 15g, sinh địa hoàng 12g. Ba ba làm sạch cùng các dược liệu gói trong túi vải xô, cho vào nồi, đổ nước vừa đủ hầm chín, lấy bỏ bã thuốc, thêm gia vị phù hợp. Ăn ngày 1 lần, liên tục 5-7 ngày. Dùng tốt cho người bệnh đục nhân mắt, tăng nhãn áp (thiên đầu thống).
Gan lợn hầm thạch quyết minh, xương truật: thạch quyết minh 30g, xương truật 90g, gan lợn 80g. Thạch quyết minh nung tán mịn; xương truật gọt vỏ ngoài sấy khô tán mịn, cả hai thứ trộn đều, mỗi lần lấy 10g, nhét vào giữa miếng gan lợn đã rạch mở sẵn. Đặt gan lợn trong nồi chưng cách thủy, hầm cho chín. Dùng cho các trường hợp viêm thị thần kinh, mờ mắt, giảm thị lực.
Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn hoặc không thuộc chứng bệnh thực nhiệt cấm dùng.