Tuy vậy, việc sử dụng vitamin phải thật hợp lý và đúng chỉ định, không thể dùng tuỳ tiện.
Cơ thể hấp thu vitamin như thế nào?
Với vai trò là chất xúc tác, vitamin giúp đồng hoá và biến đổi thức ăn, tạo năng lượng cần cho hoạt động sống của các tế bào trong cơ thể. Ngoài ra, vitamin còn bảo vệ tế bào khỏi bị tấn công nhờ đặc tính chống lại quá trình ôxy hóa và tham gia bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng, khử độc và sửa chữa các cấu trúc bị tổn thương. Vitamin cũng rất cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng bình thường của cơ thể. Nếu thiếu hụt nghiêm trọng một hoặc nhiều các chất dinh dưỡng (vitamin), ngay trong bào thai, trẻ có thể mắc các bệnh bẩm sinh. Trong những năm tháng đầu đời, thiếu vitamin và khoáng chất gây ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Đa phần cơ thể hấp thu vitamin từ thức ăn, nhưng một số ít thu được bằng các nguồn khác, ví dụ, hệ vi sinh đường ruột (hệ vi khuẩn chí) có khả năng sản sinh ra một số vitamin (vitamin K) và biotin hoặc vitamin D được tổng hợp trong da nhờ tác động của ánh sáng mặt trời. Cơ thể cũng có thể sản xuất một số vitamin từ tiền chất như vitamin A được sản xuất từ beta carotene, và niacin (vitamin PP) từ tryptophan.
Người hoàn toàn khỏe mạnh không nên dùng vitamin tổng hợp.
Sự khác nhau giữa vitamin tự nhiên và vitamin tổng hợp là gì?
Vitamin tổng hợp được tạo nên từ rất nhiều loại hợp chất, vì vậy, khác với vitamin thiên nhiên, chúng được chiết xuất trực tiếp từ thực vật. Tuy nhiên, cũng có nhiều thực phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất lại được sản xuất tổng hợp với hóa chất và không đến từ nguồn tự nhiên. Chúng được sản xuất để “bắt chước” cách hoạt động của các vitamin tự nhiên trong cơ thể. Nhiều loại vitamin tổng hợp còn bị tách riêng và cơ thể không thể sử dụng chúng giống như vitamin tự nhiên. Vitamin thiên nhiên thường chứa thêm enzym và khoáng chất khác giúp cơ thể nhận ra, chuyển hóa và sử dụng khi cần thiết. Trong khi đó, vitamin tổng hợp không có điều đó, vì vậy, vitamin tổng hợp phải dùng đến khoáng chất của chính cơ thể và có thể dẫn đến cơ thể người dùng thiếu hụt khoáng chất nghiêm trọng. Công thức vitamin được sử dụng và nghiên cứu phổ biến nhất bao gồm 100% là các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho nhu cầu hàng ngày của cơ thể. Một số chất như magie hay canxi có kích thước phân tử quá lớn nên không được đưa vào viên nén con nhộng. Sắt cũng tương tự, nó không phải là thành phần của viên vitamin tổng hợp.
Dùng vitamin tổng hợp có thể gặp nguy cơ gì?
Vitamin tổng hợp tỏ ra rất có ích đối với những nhóm người có thu nhập thấp hay người sống ở vùng nghèo nàn nguồn thực phẩm, những người rất khó để bổ sung những loại thức ăn giàu dinh dưỡng, thì đối với nhóm người đã có khả năng cung cấp đủ chất cho cơ thể, chúng lại đóng vai trò là thuốc phòng bệnh. Mặc dù các nghiên cứu cho thấy rằng vitamin tổng hợp không có tác dụng phụ nhưng cũng không chứng minh bất kì một lợi ích nào khác của vitamin tổng hợp đối với một cơ thể khỏe mạnh.
Ngoài ra, vitamin tổng hợp chứa các hợp chất hóa học không có trong tự nhiên, vì vậy, vitamin tổng hợp hấp thụ kém hơn so với vitamin từ thiên nhiên và có thể có hại cho cơ thể, ví dụ, các vitamin tan trong chất béo dạng tổng hợp đặc biệt nguy hiểm vì chúng có thể tích tụ trong các mô mỡ và gây độc tính cho cơ thể người sử dụng. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người ai cũng cần dùng vitamin tổng hợp, chỉ có những người bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng không thể cải thiện bằng chế độ dinh dưỡng mới thực sự cần đến tác dụng của vitamin tổng hợp. Với các đối tượng này, vitamin tổng hợp là một phương pháp hiệu quả và được khuyên dùng đối với những người thiếu vi chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dù có bao nhiêu cách thì việc thay đổi chế độ ăn uống hợp lý để bổ sung dinh dưỡng luôn là phương pháp an toàn, hiệu quả nhất với cơ thể.
Những ai không nên dùng vitamin tổng hợp?
Những người đang điều trị bệnh ung thư hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư, trước khi dùng vitamin tổng hợp nên xin ý kiến bác sĩ chuyên khoa, bởi vì vitamin tổng hợp có thể làm ảnh hưởng đến việc điều trị, do nó cung cấp năng lượng, làm cho tế bào ung thư phát triển. Những người không thiếu vitamin hay hoàn toàn khỏe mạnh cũng không nên dùng vitamin tổng hợp.
Để bổ sung vitamin cho cơ thể, tốt nhất là nên ăn uống cân bằng, đủ chất, tăng cường ăn rau, trái cây và năng luyện tập là cách tốt nhất, nhất là phụ nữ đang mang bầu, người già và trẻ em. Chỉ bổ sung vitamin tổng hợp khi thật cần thiết và nên có chỉ định của bác sĩ. Không nên lạm dụng hoặc tự mua vitamin tổng hợp sử dụng một cách tuỳ tiện, nếu làm như vậy không những không đưa lại lợi ích cho cơ thể mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ người sử dụng.
