1. Telomere - bí mật lão hóa và chìa khóa cho sức khỏe dài lâu
Không chỉ những biểu hiện bên ngoài như tóc bạc, nếp nhăn là dấu hiệu của lão hóa. Sâu bên trong các tế bào, một loại lão hóa khác đang diễn ra khi telomere dần co lại theo từng năm trôi qua, mang theo những tác động sâu rộng đến sức khỏe của chúng ta.
2. Vậy telomere là gì và vai trò của chúng?
Telomere là những đoạn DNA lặp lại ở hai đầu của mỗi nhiễm sắc thể. Bạn có thể hình dung chúng như chiếc "mũ bảo vệ" ở đầu dây giày, có chức năng che chắn vật liệu di truyền và giữ cho các tế bào ổn định mỗi khi chúng phân chia. Sự hiện diện và độ dài của telomere cực kỳ quan trọng trong việc duy trì sự toàn vẹn của hệ gene.
Độ dài telomere không chỉ chịu ảnh hưởng của tuổi tác mà còn bởi nhiều yếu tố lối sống như chế độ ăn uống, mức độ căng thẳng và thói quen hút thuốc. Ảnh minh họa: AI
3. Mối liên hệ giữa telomere, lão hóa và bệnh tật
Mỗi lần tế bào phân chia, telomere sẽ ngắn lại một chút. Quá trình tự nhiên này giúp ngăn chặn sự tăng sinh không kiểm soát của tế bào và là một cơ chế cốt lõi của quá trình lão hóa sinh học. Khi telomere trở nên quá ngắn, tế bào sẽ ngừng phân chia hoặc tự động hủy diệt (apoptosis). Điều này lý giải tại sao telomere ngắn hơn thường liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tuổi tác cao hơn.
Ngược lại, trong các tế bào ung thư, một enzyme đặc biệt tên là telomerase được kích hoạt. Enzyme này có khả năng kéo dài telomere, cho phép tế bào ung thư phân chia vô hạn mà không bị giới hạn bởi độ dài telomere. Chính vì vậy, telomere đã trở thành một mục tiêu nghiên cứu quan trọng trong việc tìm kiếm phương pháp điều trị và phòng ngừa ung thư.
4. Vitamin D và tiềm năng làm chậm lão hóa telomere: Bằng chứng từ khoa học
Độ dài telomere không chỉ chịu ảnh hưởng của tuổi tác mà còn bởi nhiều yếu tố lối sống như chế độ ăn uống, mức độ căng thẳng và thói quen hút thuốc. Hiện nay, các nghiên cứu khoa học đang mở ra những cái nhìn sâu sắc về cách chúng ta có thể làm chậm "chiếc đồng hồ sinh học" này.
Một thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên gần đây đã mang lại kết quả đầy hứa hẹn. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, dựa trên dữ liệu từ nghiên cứu phụ VITAL (VITamin D và OmegA-3 TriAL) do các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts Brigham và Trường Y Georgia đồng dẫn đầu, đã cho thấy vai trò của vitamin D trong việc duy trì telomere.
Theo JoAnn Manson, nhà nghiên cứu chính của VITAL, đây là thử nghiệm ngẫu nhiên dài hạn và quy mô lớn đầu tiên chứng minh rằng bổ sung vitamin D có tác dụng bảo vệ và duy trì độ dài telomere. Bà cũng nhấn mạnh vitamin D đã được chứng minh có lợi trong việc giảm viêm và giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính do lão hóa như ung thư giai đoạn cuối và bệnh tự miễn.
Nghiên cứu phụ này đã theo dõi 1.054 người tham gia (phụ nữ từ 55 tuổi và nam giới từ 50 tuổi trở lên) trong 5 năm. Kết quả cho thấy, so với việc dùng giả dược, việc bổ sung 2.000 IU vitamin D3 mỗi ngày đã giảm đáng kể tình trạng telomere ngắn lại trong 4 năm, tương đương với việc ngăn ngừa lão hóa sinh học gần ba năm. Đáng chú ý, việc bổ sung acid béo omega-3 không cho thấy tác dụng đáng kể nào đối với chiều dài telomere trong suốt quá trình theo dõi.
Haidong Zhu, tác giả đầu tiên của báo cáo, nhận định: "Những phát hiện này cho thấy việc bổ sung vitamin D có mục tiêu có thể là một chiến lược đầy hứa hẹn để chống lại quá trình lão hóa sinh học, mặc dù cần phải nghiên cứu thêm."
5. Làm thế nào để bổ sung vitamin D hợp lý?
Vvtamin D có trong một số thực phẩm tự nhiên như cá béo (cá hồi, cá thu), nấm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc lòng đỏ trứng. Ảnh minh họa AI
Vitamin D nổi tiếng với vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe miễn dịch và xương chắc khỏe, và giờ đây là khả năng chống lão hóa tế bào. Tuy nhiên, nhiều người không hấp thụ đủ lượng vitamin D khuyến nghị.
Cơ thể chúng ta có thể tự tổng hợp vitamin D khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (cụ thể là tia UVB). Chúng ta cũng có thể tìm thấy vitamin D trong một số thực phẩm tự nhiên như cá béo (cá hồi, cá thu), nấm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc lòng đỏ trứng. Tuy nhiên, việc đáp ứng đủ nhu cầu chỉ thông qua thực phẩm là khá khó khăn. Do đó, việc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các chất bổ sung vitamin D là rất cần thiết.
Nghiên cứu này bổ sung thêm bằng chứng quan trọng rằng việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng này có thể là một cách có ý nghĩa để hỗ trợ quá trình lão hóa khỏe mạnh.
Xem thêm video đang được quan tâm:
4 lý do khiến bạn nên ăn hạt óc chó mỗi ngày.
