Virut gây bệnh tay - chân - miệng ở Việt Nam chưa thay đổi kiểu gene

Cả dịch TCM, sởi và sốt xuất huyết đều có trường hợp tử vong

Theo ông Đặng Quang Tấn - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, tính đến ngày 9/10, cả nước đã ghi nhận gần 62.000 trường hợp mắc TCM rải rác tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có hơn 29.300 trường hợp nhập viện và 6 trường hợp tử vong tại 5 tỉnh, thành phố thuộc khu vực phía Nam.

“So với cùng kỳ năm 2017, số mắc TCM cả nước giảm 18,9%, số trường hợp nhập viện giảm 14,9%. Số mắc chủ yếu ghi nhận ở khu vực miền Nam chiếm 77,6%, miền Bắc chiếm 10,6%, miền Trung chiếm 10,1% và Tây Nguyên chiếm 1,7%.  Số mắc chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi, chiếm 99,5%, trong đó hay gặp ở nhóm từ 1-5 tuổi, tuổi đi nhà trẻ và mẫu giáo và dưới 1 tuổi”- ông Tấn thông tin.

Về dịch bệnh sởi, theo Cục Y tế dự phòng, hiện cả nước ghi nhận gần 3.000 trường hợp sốt phát ban tại 51 tỉnh, thành phố, trong đó 1.093 trường hợp mắc sởi dương tính tại 40 tỉnh, thành phố, trong đó có 1 trường hợp tử vong tại Hưng Yên. So với cùng kỳ năm 2017, số mắc sốt phát ban tăng 10,2 lần.  Độ tuổi mắc chủ yếu ở nhóm trẻ dưới 9 tháng tuổi chiếm 21,4% và 1-4 tuổi chiếm 37,8%.

“Trong số này, trường hợp đã được tiêm chủng chỉ chiếm 13,6%, còn lại phần lớn là các trường hợp không được tiêm chủng - chiếm 44,5% và không rõ tiền sử tiêm chủng - chiếm 41,9%” - ông Tấn cho biết.

Về sốt xuất huyết (SXH), cả nước ghi nhận 67.414 trường hợp mắc tại 62/63 tỉnh, thành phố, trong đó có 11 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ 2017, số mắc cả nước giảm 53,6%, số tử vong giảm 22 trường hợp. Kết quả xét nghiệm cho thấy, mùa dịch bệnh SXH năm nay xuất hiện cả 4 týp virut lưu hành là D1, D2, D3 và D4.

Không quyết liệt phòng chống, dịch bệnh sẽ bùng phát

Trước sự quan tâm của báo chí về việc liệu có phải dịch bệnh TCM bùng phát trong thời gian gần đây là do có sự biến chủng về gene của virut gây bệnh? Tại cuộc họp báo, PGS.TS. Phan Trọng Lân - Viện trưởng Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh cho biết, qua theo dõi dịch tễ, ở nước ta, trước 2010, chủng gene phổ biến gây bệnh TCM là C5, sau đó dịch chuyển sang C4, khi đó cộng đồng chưa có miễn dịch nhiều với chủng C4 nên đã gây bùng phát đợt dịch 2011 sau đó thay thế bằng chủng gene B5. Đến năm 2018 lại gia tăng gene C4. Qua đánh giá chứng minh về mặt khoa học, về đặc tính từ C sang B cho thấy những vụ dịch có C4 thì tỷ lệ biến chứng cao hơn, số mắc cao hơn.

Tuy nhiên, theo PGS.TS. Phan Trọng Lân, thực tế cho thấy hiện công tác giám sát của ngành y tế rất tốt. Điển hình như ở phía Nam, trong số 18.000 ca mắc TCM chỉ có 6.000 trường hợp phải nhập viện. Đồng thời, dù các ca TCM nặng trong tháng 9/2018 có cao hơn, nhưng giám sát thấy tỷ lệ tử vong từ ca nặng so với 2011-2013 thấp hơn, ở mức 2,5 trong khi năm 2011 là 9,4 chứng tỏ công tác điều trị rất tốt.

Làm rõ thêm, PGS.TS. Trần Đắc Phu thông tin: Các týp virut gây bệnh TCM chủ yếu là EV71. EV71 là chủng dễ gây biến chứng nặng và gây tử vong, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi mắc TCM. Tuy nhiên hiện chưa có sự thay đổi về kiểu gene của virut gây bệnh TCM ở Việt Nam.

Để phòng chống dịch bệnh, theo PGS.TS. Trần Đắc Phu, ngành y tế đã tăng cường giám sát chủ động tại cộng đồng, cửa khẩu qua giám sát thường xuyên và giám sát trọng điểm để phát hiện sớm ca bệnh, cách ly và xử lý triệt để ổ dịch; kiện toàn nâng cấp phòng xét nghiệm; thường xuyên cập nhật, ban hành các khuyến cáo phòng chống dịch bệnh và các biện pháp phòng bệnh tại cộng đồng. Bộ Y tế cũng cho rằng dịch bệnh TCM không có nguy cơ bùng phát như 2011-2012, nhưng chúng ta phải làm quyết liệt, bởi nếu chỉ cần lơ là thì dịch bệnh nào cũng  bùng phát.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang tiếp tục chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm bổ sung vắc-xin sởi - Rubella cho trẻ 1-5 tuổi vùng nguy cơ cao năm 2018 -2019. Dự kiến sẽ tiêm cho khoảng 4,2 triệu trẻ từ 1-5 tuổi tại 418 huyện của 57 tỉnh, thành phố nguy cơ cao.