Trong nhiệm kỳ của mình, Việt Nam sẽ là Chủ tịch HĐBA LHQ trong 2 tháng, tháng 1/2020 và tháng 4/2021. Trong năm trọng đại này, ông Đặng Đình Quý - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền, Trưởng Phái đoàn Đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ, New York, Hoa Kỳ đã có cuộc trả lời dành riêng cho báo Sức khỏe&Đời sống.

PV: Thưa Đại sứ Đặng Đình Quý, Việt Nam đã trúng cử Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ (E10) nhiệm kỳ 2020-2021 gần như với số phiếu tuyệt đối (192/193), điều gì đã khiến cho cộng đồng quốc tế đặt lòng tin vào Việt Nam đến vậy?

Đại sứ Đặng Đình Quý: Các nước tin Việt Nam vì Việt Nam được biết đến là một đất nước trải qua 2 cuộc chiến tranh, hiểu rất rõ giá trị của hòa bình và yêu chuộng hòa bình, luôn phấn đấu hết mình đóng góp cho sự tiến bộ của nhân loại trên thế giới.

Với chính sách đối ngoại rộng mở, đa phướng hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, Việt Nam ngày càng được thế giới và khu vực ghi nhận là một thành viên trách nhiệm, đánh giá cao sự đóng góp của Việt Nam đối với việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế trong nhiều năm qua.

Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ, New York, Hoa Kỳ

Giai đoạn 2008-2009, Việt Nam đảm nhận thành công vị trí E10 với nhiều đánh giá tích cực từ các nước thành viên HĐBA nói riêng và bạn bè quốc tế nói chung. Sau đó Việt Nam được bầu vào Hội đồng nhân quyền LHQ giai đoạn 2014-2016, Ủy ban Luật pháp quốc tế (ILC) giai đoạn 2017-2021... Bên cạnh những thành công nêu trên, với những thành tựu về phát triển kinh tế, là đất nước điển hình theo đánh giá của LHQ về việc xóa đói giảm nghèo, đi đầu trong việc bảo vệ an ninh, xã hội và quyền con người... Và với những cam kết đóng góp trách nhiệm vào các vấn đề toàn cầu, ngăn ngừa xung đột, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế theo Hiến chương LHQ, ngày 7/6/2019, Việt Nam đã đạt số phiếu cao kỷ lục (192/193 phiếu) bầu vào vị trí E10 nhiệm kỳ 2020-2021.

PV: Nhiệm vụ của Việt Nam với tư cách Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ lần thứ hai sẽ có gì khác so với lần thứ nhất (bởi Việt Nam từng là E10 và đảm nhận vai trò Chủ tịch HĐBA vào tháng 7/2008 và tháng 10/2009). Trong nhiệm kỳ 2020-2021, Việt Nam sẽ đóng góp gì cho nền hòa bình thế giới, an ninh khu vực và trên toàn cầu?

Đại sứ Đặng Đình Quý: Về cơ bản, vai trò và nhiệm vụ của các Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ (E10) được quy định tại Hiến chương LHQ là không có gì thay đổi cho đến nay. Tuy nhiên, tình hình thế giới và khu vực giai đoạn hiện nay có nhiều thay đổi, phức tạp và khó lường hơn so với 10 năm trước đây. Khối lượng công việc, số lượng các cuộc họp và các vấn đề HĐBA LHQ phải giải quyết cũng tăng nhiều hơn, phức tạp và đan xen, chồng chéo hơn. Trong khi đó mức độ đoàn kết, thống nhất trong nội bộ HĐBA không còn được như 10 năm trước, trong nhiều vấn đề, các nước lớn khó thống nhất, có xung đột về lợi ích.

Về tổng thể đối với việc tham gia HĐBA của nước ta trong nhiệm kỳ này, có thể nói, công việc nhiều hơn, thách thức lớn hơn, nhưng chúng ta cũng có cơ hội để đóng góp, gánh vác trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, để phát huy, nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế. Trong nhiệm kỳ này, chúng ta nỗ lực đóng góp vào các vấn đề: (i) Ngăn ngừa xung đột, ngoại giao phòng ngừa, giải quyết hòa bình tranh chấp; (ii) Cải cách phương pháp làm việc của HĐBA, tăng cường vai trò của các tổ chức khu vực; (iii) Bảo vệ thường dân, các cơ sở dân sự trong xung đột vũ trang; (iv) Bảo vệ và thúc đẩy vai trò của phụ nữ đối với hòa bình và an ninh, trẻ em và xung đột vũ trang; (v) Giải quyết hậu quả xung đột, nhất là xử lý vật liệu nổ/bom mìn còn sót lại, phục vụ tái thiết và phát triển kinh tế xã hội; (vi) Tăng cường và nâng cao hiệu quả các hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ; (vii) Ứng phó với biến đổi khí hậu đối với hòa bình và an ninh quốc tế.

PV: Năm 2020 là năm kép Việt Nam giữ cương vị Chủ tịch luân phiên ASEAN 2020 đồng thời đảm nhận các trọng trách của Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021. Vậy Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này để đóng góp cho sự phát triển của đất nước cũng như thịnh vượng chung của khu vực ASEAN như thế nào, thưa ông?

Đại sứ Đặng Đình Quý: LHQ luôn coi trọng vai trò và đóng góp của các tổ chức khu vực đối với việc duy trì và bảo đảm hòa bình, an ninh và phát triển ở cả cấp khu vực và toàn cầu. Chương VIII của Hiến chương LHQ quy định nguyên tắc tham gia của các tổ chức khu vực cũng như phối hợp giữa HĐBA với các tổ chức khu vực trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Tuyên bố năm 1994 của Đại Hội đồng LHQ cũng đã ghi nhận sự cần thiết tăng cường hợp tác giữa LHQ với các tổ chức khu vực. Hiện LHQ có quan hệ hợp tác chặt chẽ với rất nhiều tổ chức khu vực như ASEAN, Liên minh châu Phi, Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC), Hội đồng châu Âu, Diễn đàn các nước đảo nhỏ Thái Bình Dương, Tổ chức hợp tác Francophonie, Cộng đồng Carribe, trải rộng trên hầu khắp các lĩnh vực.

Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực HĐBA với số phiếu gần tuyệt đối.

ASEAN là một trong những tổ chức khu vực thành công nhất với những đóng góp quan trọng cả ở tầm khu vực và toàn cầu, trong đó phải kể đến vai trò của ASEAN trong việc xây dựng lòng tin, thúc đẩy văn hóa đối thoại và tham vấn, tạo dựng và duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cả ở trong và ngoài khu vực. Trước sự gia tăng của các thách thức và mối đe dọa đối với hòa bình, an ninh quốc tế, trao đổi và hợp tác giữa HĐBA với các tổ chức khu vực như ASEAN, có thể về chia sẻ kinh nghiệm ngăn ngừa và quản lý xung đột, sẽ giúp gia tăng tương tác hai chiều và nâng cao hiệu quả ứng phó. Nghị quyết 1631 (2005) của HĐBA từng đề cập khả năng xem xét tổ chức họp định kỳ với các tổ chức khu vực để tăng cường trao đổi và hợp tác.

Trong vai trò E10 nhiệm kỳ 2020-2021, Chủ tịch luân phiên  của HĐBA tháng 1/2020 và tháng 4/2021, Việt Nam sẽ tích cực triển khai các hoạt động ngoại giao để thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và HĐBA LHQ nói riêng cũng như với LHQ nói chung, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên thế giới và khu vực.

PV: Xin chân thành cảm ơn Đại sứ - Trưởng phái đoàn Việt Nam tại LHQ. Chúc Đại sứ và toàn thể cán bộ Phái đoàn sức khỏe dồi dào trong năm mới và đóng góp cho sự thành công của Việt Nam tại LHQ!