TS. Kohei Toda thuộc Chương trình Tiêm chủng mở rộng, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã trả lời phỏng vấn về dịch sởi. Ông nhận định: Việt Nam đã phản ứng rất nhanh chóng và đã huy động đầy đủ hệ thống y tế của mình để đối phó với sự bùng nổ của dịch bệnh. Các bác sĩ và y tá đang làm việc hết công suất để cứu sống các bệnh nhi. Còn ở các điểm tiêm chủng của 63 tỉnh, thành cũng đang nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng trẻ em được chủng ngừa bệnh sởi.
TS. Kohei Toda thuộc Chương trình Tiêm chủng mở rộng, WHO.
Phóng viên: Cho đến nay dịch sởi đã bùng phát mạnh với nhiều trường hợp mắc mới ở nhiều quốc gia như Mỹ, Canada, Singapore, Malaysia, Ấn Độ và Việt Nam. Tại sao dịch sởi lại bùng phát trở lại với những biến chứng phức tạp?
TS. K.Toda: Từ năm 2000 đến năm 2012, việc tiêm phòng vaccin sởi đã làm giảm 78% tỷ lệ tử vong vì căn bệnh này trên toàn thế giới, kể cả ở những quốc gia nói trên. Tuy nhiên vẫn có một bộ phận trẻ em không được tiêm phòng hoặc chưa đến tuổi tiêm phòng ở những quốc gia này có nguy cơ làm virut sởi lây lan.
Cần phải nhớ rằng, sởi là một căn bệnh rất dễ lây, nó có khả năng lây lan rất nhanh ở những người không có miễn dịch hoặc không được tiêm phòng. Để ngăn chặn sự lan rộng của dịch sởi, một quốc gia cần đạt ít nhất 95% trẻ em có miễn dịch với 2 mũi vaccin.
Chương trình Tiêm chủng Quốc gia của Việt Nam thực hiện tiêm chủng thường xuyên cho hơn 1,7 triệu trẻ Việt Nam nhằm phòng chống lại 10 bệnh quan trọng, trong đó có bệnh sởi.
Ngành y tế và cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của một chương trình tiêm chủng. Ngành y tế của Việt Nam đã cung cấp một sự đầu tư bền vững cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia để đảm bảo tiêm chủng bao phủ trong cộng đồng.
Các bậc cha mẹ đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm hiểu những rủi ro liên quan đến các bệnh ở trẻ em và đảm bảo rằng con cái của họ được thông tin đầy đủ về Chương trình Tiêm chủng Quốc gia.
WHO rất quan tâm đến tình hình dịch sởi hiện nay tại Việt Nam, Bộ Y tế đã thông báo hơn 3.500 xác nhận trường hợp nhiễm bệnh và hơn 120 trường hợp tử vong. Bất kỳ cái chết của một đứa trẻ nào cũng đều là một bi kịch và chúng ta có khả năng để ngăn chặn bệnh sởi thông qua tiêm chủng.
Bệnh sởi ở Việt Nam lây lan thông qua các nhóm của những trẻ em chưa được tiêm vaccin phòng bệnh, hoặc ở những trẻ chưa đến tuổi tiêm phòng. Bất cứ khi nào xuất hiện bệnh sởi, rất khó để kiểm soát, ngay cả trong các nước công nghiệp tiên tiến nhất.
Phóng viên: Dịch sởi ở Việt Nam lây lan từ đâu, thưa ông?
TS. K.Toda: Như tôi đã đề cập, bệnh sởi là do lây nhiễm và một khi bệnh bắt đầu lây nhiễm ở trẻ em rất khó để ngăn chặn, nhất là ở những trẻ em không được hoặc chưa được tiêm vaccin.
Các biện pháp phòng ngừa là quan trọng nhất, cần phải đảm bảo rằng trẻ em từ 9 tháng đến 14 tuổi được tiêm phòng sởi. Cha mẹ cần phải đưa con em của mình đi tiêm vaccin để tránh dịch bệnh lây lan càng sớm càng tốt, nhất là ở những đứa trẻ chưa được tiêm chủng. Làm thế nào để ngăn chặn và kiểm soát dịch sởi ở Việt Nam ư? Tôi cho rằng Việt Nam đã phản ứng rất nhanh chóng và đã huy động đầy đủ hệ thống y tế của mình để đối phó với sự bùng nổ của dịch bệnh. Các bác sĩ và y tá đang làm việc hết công suất để cứu sống các bệnh nhi. Còn ở các điểm tiêm chủng của 63 tỉnh, thành cũng đang nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng trẻ em được chủng ngừa bệnh sởi.
Tuần trước, tôi đã đến thăm Bệnh viện Nhi Trung ương, với sự hỗ trợ của Chính phủ, bệnh viện đã thành lập ngay một đơn vị chăm sóc đặc biệt cho trẻ em để điều trị các trường hợp biến chứng nặng của bệnh sởi và làm giảm tình trạng quá tải. Nhiều trẻ đã bị viêm phổi, một biến chứng của bệnh sởi và hiện đã được đảm bảo có máy thở.
Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về mức độ nguy hiểm của dịch sởi hiện nay?
TS. K.Toda: Bệnh sởi vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới. Đây là một căn bệnh rất dễ lây, nó sẽ tấn công trẻ em chưa được tiêm chủng hoặc chưa đến tuổi tiêm chủng. Trẻ em có những bệnh tiềm ẩn như bệnh tim, viêm phổi hoặc bị suy dinh dưỡng dễ bị tổn thương nặng hơn nếu chúng bị nhiễm sởi và có thể chết vì viêm phổi, tiêu chảy và viêm não khi biến chứng.
Một vấn đề cần lưu ý là đã có một số trường hợp nặng đã tử vong tại Bệnh viện Nhi Trung ương tại Hà Nội, nơi tuyến đầu của cả nước. Nhiều em đã tử vong vì mắc sởi trên nền các bệnh như bệnh tim bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa, dị tật bẩm sinh...
Virut sởi rất dễ lây lan ở những nơi đông đúc như bệnh viện chẳng hạn, sẽ rất khó khăn trong việc cách ly bệnh nhân và khó ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Hiện nay không có thuốc điều trị kháng virut cụ thể đối với bệnh sởi. Nếu phụ huynh nghi ngờ nhiễm bệnh sởi, điều quan trọng là phải theo dõi các triệu chứng của con em mình và cho trẻ em ăn các thức ăn dễ tiêu, đủ chất, uống nước đầy đủ và cách ly với những đứa trẻ khác.
Để đảm bảo bệnh không lây lan hơn nữa, nên thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nếu ho hoặc hắt hơi nên dạy trẻ che miệng khi ho... Đây được xem là những biện pháp phòng ngừa tốt nhất.
Các bậc cha mẹ cần đưa trẻ em đi tiêm phòng càng sớm càng tốt đối với những trẻ chưa được tiêm phòng hoặc những trẻ đã đến tuổi tiêm phòng.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!
PV (thực hiện)
