Điển hình là ca ghép phổi cho nữ bệnh nhân 21 tuổi (Bắc Kạn) vào đầu năm 2024. Nữ bệnh nhân là sinh viên của một trường đại học và phải bỏ giữa chừng vì không may mắc bệnh phổi giai đoạn cuối, người bệnh phải thở oxy dài hạn tại nhà, luôn cần người hỗ trợ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Cô gái mắc bệnh lý u cơ trơn bạch huyết ở phổi (LAM), hay còn gọi là bệnh phổi đục lỗ, là một bệnh hiếm gặp và thường xảy ra ở phụ nữ trẻ. Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan toả và làm mất chức năng phổi.
Tình trạng người bệnh rất nặng, khả năng tử vong trong vòng vài tháng nếu không được ghép phổi. Người bệnh đã được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ năm 2020, và chờ ghép phổi từ vài tháng nay vì 2 lá phổi tổn thương nghiêm trọng, tình trạng suy hô hấp nặng, tiên lượng tử vong cao.
Sau khi nhận được thông tin có phổi hiến từ Bệnh viện Trung ương quân đội 108, Bệnh viện Phổi Trung ương đã kích hoạt khẩn cấp Chương trình ghép phổi và tổ chức hội chẩn lựa chọn người bệnh được nhận tạng ngay trong đêm.
Bệnh viện đã huy động khoảng 80 nhân lực trực tiếp tham gia, đồng thời có sự phối hợp và hỗ trợ từ Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, các Bệnh viện như: 108, E, Hữu nghị, Tim Hà Nội,...
Ca phẫu thuật kéo dài 12 giờ do TS. Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cùng chuyên gia khác thực hiện.
Ca ghép đã thành công ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn quốc tế từ Trung tâm ghép phổi UCSF - 1 trong 9 trung tâm ghép phổi lớn và có uy tín nhất tại Hoa Kỳ.
Ảnh minh họa
Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương Đinh Văn Lượng phân tích, đây là kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật ghép tạng, đòi hỏi sự phối hợp nghiêm ngặt của tất cả các bộ phận. Các bác sĩ, chuyên gia phải đánh giá tình trạng phổi của người cho, người nhận rất chặt chẽ; quy trình lấy phổi và ghép phổi phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao từ khâu bảo quản, vận chuyển, kiểm soát nhiễm khuẩn, gây mê hồi sức, tim mạch, phẫu thuật lồng ngực, dược, huyết học, miễn dịch, phục hồi chức năng, dinh dưỡng... Bên cạnh đó, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng là yếu tố quyết định sự sống của người bệnh.
Ca phẫu thuật được thực hiện chặt chẽ, bài bản theo quy trình tiêu chuẩn 12 giờ sau mổ, người bệnh đã tỉnh, tự thở những hơi thở đầu tiên của hai lá phổi mới. Ngay trong ngày đầu tiên sau ghép phổi, người bệnh đã phục hồi tốt, các chỉ số hô hấp ổn định.
Trước đó, Bệnh viện Phổi Trung ương cũng đã phối hợp với nhiều bệnh viện khác thực hiện thành công kỹ thuật ghép phổi, trong đó có ca bệnh ghép 2 lá phổi cho người đàn ông 56 tuổi ở Thanh Hoá, được đánh giá là thành công toàn diện nhất tại Việt Nam với thời gian sống lâu nhất.
Ở Việt Nam, những ca ghép mô, tạng từ người chết não, ngừng tim, hiến tặng thời gian qua đã mở ra một hướng đi đúng đắn, đem lại lợi ích và ý nghĩa xã hội.
Nhiều năm qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã làm chủ hoàn toàn kỹ thuật ghép gan và trở thành đơn vị có số ca ghép gan trẻ em nhiều nhất tại Việt Nam hiện nay. Chỉ tính riêng năm 2023, Trung tâm Ngoại tổng hợp đã phẫu thuật thành công 17 trường hợp ghép gan từ người cho sống cùng huyết thống cho bệnh nhi bệnh gan mạn giai đoạn cuối, cân nặng thấp. Các ca ghép gan trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương đã mở ra cơ hội sống cho nhiều bệnh nhi mắc bệnh hiểm nghèo.
Việc các thầy thuốc Bệnh viện Nhi Trung ương làm chủ kỹ thuật ghép gan không chỉ có ý nghĩa cứu sống người bệnh, mà còn khẳng định quyết tâm của bệnh viện trong việc phát huy thế mạnh tập thể, tập trung phát triển kỹ thuật cao phục vụ sứ mệnh khám, chữa bệnh cho trẻ em với chất lượng tốt nhất.
Còn tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, trung bình mỗi năm, đơn vị có thể thực hiện khoảng 200 - 300 ca ghép tạng. Trong khi đó, tại bệnh viện cũng có khoảng 300 ca tử vong do chấn thương sọ não mỗi năm. Một người chết não có thể hiến tạng cứu sống 8 người khác và một người chết não có thể giúp cải thiện cuộc sống cho 75-100 người khác.
TS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, thời gian tới, bệnh viện sẽ triển khai thực hiện các kỹ thuật ghép tạng mới như: Ghép khí quản, ghép van tim, tách đôi gan hiến để mỗi người nhận 1/2 gan ghép nhằm giúp được nhiều người bệnh hơn.
Theo các chuyên gia y tế, với việc làm chủ các kỹ thuật ghép tạng, Việt Nam cần có thêm nhiều nguồn tạng hiến, các cơ sở y tế phát triển kỹ thuật cấy ghép mô tạng đạt tiêu chuẩn quốc tế để cứu sống được nhiều người bệnh đang ngày đêm chờ đợi.
