Ngày 13/2 (giờ Hoa Kỳ), Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã tham dự Cuộc họp cấp Bộ trưởng khởi động Chương trình an ninh y tế toàn cầu tại Washington DC, Hoa Kỳ. Việt Nam và Uganda là hai quốc gia Hoa Kỳ chọn thí điểm triển khai chương trình an ninh y tế toàn cầu. Trước thềm chuyến thăm, phóng viên báo Sức khỏe và Đời sống đã có cuộc phỏng vấn Bộ trưởng Y tế về chương trình trên.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến và Bộ trưởng Bộ Y tế Hoa Kỳ, Bà Kathleen Sebelius. ảnh: GH
Phóng viên: Xin Bộ trưởng cho biết Việt Nam sẽ được hưởng lợi gì từ Chương trình An ninh y tế toàn cầu?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Mục tiêu chung của Chương trình An ninh y tế toàn cầu do Hoa Kỳ đề xuất là nhằm tiến tới một thế giới an toàn hơn với các nguy cơ do bệnh truyền nhiễm gây ra, ngăn ngừa và giảm thiểu những tác động của bệnh dịch nguy hiểm, phát hiện sớm dịch bệnh, minh bạch thông tin và chia sẻ với cộng đồng quốc tế nhằm đáp ứng có hiệu quả với các dịch bệnh trên người và động vật. Như vậy việc tham gia Chương trình An ninh y tế toàn sẽ giúp Việt Nam tăng cường hơn nữa năng lực giám sát, phát hiện sớm và xử lý các dịch bệnh nhằm giảm thiểu tác động của dịch bệnh đối với kinh tế và sức khỏe người dân đồng thời nâng cao vai trò của Việt Nam với cộng đồng thế giới.
Trong năm 2013- 2014, Thông qua Chương trình An ninh Y tế toàn cầu, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (USCDC) đã hỗ trợ Bộ Y tế nâng cao năng lực xét nghiệm các bệnh dịch nguy hiểm mới nổi tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh, đến nay hai Viện đã có thể xét nghiệm phát hiện vi rút cúm A(H7N9) và bệnh viêm đường hô hấp cấp khu vực Trung Đông (MERS-CoV), xây dựng Văn phòng đáp ứng phòng chống dịch bệnh của Bộ Y tế (EOC) ... EOC sẽ là đơn vị đầu mối chia sẻ thông tin và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan thuộc các Bộ, ngành và các Tổ chức quốc tế cùng xử lý các vấn đề y tế công cộng khác ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại Việt Nam như bão lụt, thiên tai, thảm họa khác do con người gây ra.
Phóng viên: Bộ trưởng cho biết có bao nhiêu nước tham gia chương trình an ninh y tế toàn cầu, cơ chế các nước liên kết, hợp tác với nhau thế nào trong chương trình này?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Hiện tại có trên 20 nước đăng ký tham gia chương trình an ninh y tế toàn cầu trên toàn thế giới. Các nước hợp tác trên cơ sở thực hiện các nguyên tắc đã được thông qua tại Điều lệ Y tế quốc tế (IHR) năm 2010, tuy nhiên, Chương trình cũng có sự hỗ trợ tích cực giữa các nước nhằm đảm bảo tất cả các nước đều có đủ năng lực trong việc giám sát, phát hiện sớm, xử lý các dịch bệnh và chia sẻ kịp thời thông tin với cộng đồng quốc tế nhằm đáp ứng có hiệu quả với các dịch bệnh trên người và động vật theo đúng như mục tiêu đã đề ra.
Phóng viên: Các tổ chức quốc tế WHO, FAO, OIE sẽ liên kết với nhau ra sao trong việc phát hiện, đáp ứng với các nguy cơ bệnh lây nhiễm, đặc biệt các bệnh mới nổi như cúm A H5N1, cúm A H7N9 thưa bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Các tổ chức quốc tế WHO, FAO, OIE là các Tổ chức quốc tế mang tính toàn cầu, có trách nhiệm hỗ trợ các nước thành viên về kỹ thuật và tài chính trong việc tăng cường năng lực ứng phó với các nguy cơ bệnh truyền nhiễm ở người và ở động vật trong đó tập trung vào hỗ trợ kỹ thuật trong giám sát, đáp ứng dịch bệnh; xây dựng và triển khai hiệu quả các dự án tài trợ, tăng cường các dự án phối hợp liên ngành như trong việc phối hợp Y tế và Nông nghiệp. Các Tổ chức quốc tế này sẽ cùng nhau phối hợp chặt chẽ với các nước thành viên chia sẻ thông tin, kết quả nghiên cứu dịch bệnh để cùng thảo luận đưa ra các biện pháp phòng chống phù hợp với từng quốc gia cũng như các khuyến cáo chung cho các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
Cùng với việc hỗ trợ trong giám sát, các Tổ chức quốc tế WHO, FAO, OIE cũng thường xuyên tổ chức các Hội thảo chia sẻ thông tin và cung cấp cho Việt Nam những khuyến cáo phòng chống dịch bệnh tại cửa khẩu, cộng đồng phù hợp với thực tế tại Việt Nam và cộng đồng thế giới.
Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự cuộc họp. Ảnh: GH
Phóng viên: Xin Bộ trưởng cho biết, trong chuyến thăm Hoa Kỳ lần này, Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ có những ký kết hợp tác y tế gì?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Tháng 6 / 2013, trong chuyến thăm của Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi Hoa Kỳ, bà Kathleen Sebelius tại Việt Nam, Bộ Y tế Việt Nam và Bộ Y tế và Phúc lợi Hoa Kỳ đã ký Hiệp định Hợp tác y tế giữa hai nước. Kết quả đã mở ra những hoạt động hợp tác thiết thực giữa ngành y tế hai nước trong thời gian tới trong đó đặc biệt nhấn mạnh tới các hợp tác đảm bảo an ninh y tế toàn cầu. Đây là thành quả của sự nỗ lực của hai nước trong việc hợp tác phòng chống dịch bệnh, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam là nước còn nhiều khó khăn, mô hình bệnh tật chủ yếu là bệnh truyền nhiễm nhưng đã khống chế thành công và kiểm soát tốt bệnh dịch SARS, cúm A(H5N1), cúm A(H1N1) trong thời gian qua.
Chuyến thăm Hoa Kỳ lần này của Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam thể hiện sự cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc tham gia tích cực trong các hoạt động của Chương trình An ninh y tế toàn cầu, triển khai một cách hiệu quả các hỗ trợ của Chính phủ Hoa Kỳ cũng như các Tổ chức quốc tế nhằm tiến tới một thế giới an toàn hơn với các nguy cơ do bệnh truyền nhiễm gây ra. Kết quả của việc triển khai các hoạt động của Chương trình An ninh Y tế toàn cầu tại Việt Nam trong năm 2013-2014 sẽ giúp Việt Nam tiếp cận với các công nghệ hiện đại, phương thức phòng chống dịch tiên tiến, tiếp nhận và chia sẻ thông tin kịp thời về tình hình dịch bệnh trên toàn cầu, đồng thời là tiền đề cho việc mở rộng các hoạt động hợp tác tiếp theo giữa hai nước.
Yến Châu (thực hiện)
