Tôi năm nay 32 tuổi, thời gian vừa rồi tôi hay bị đau và nóng rát vùng thượng vị, chủ yếu xuất hiện sau khi ăn, đi khám được bác sĩ chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản - viêm thực quản độ B do trào ngược. Tôi nghe nói bệnh này nếu để lâu có thể dẫn tới ung thư thực quản. Xin quý báo giúp tôi hiểu rõ hơn về việc điều trị bệnh này?
Hoàng Tử Bình (Hà Nội)
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một vấn đề lâm sàng rất thường gặp, đó là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên các chất từ dạ dày lên thực quản, bệnh không chỉ gây khó chịu cho bệnh nhân mà cũng có nguy cơ gây ra những biến chứng nặng nề như loét, hẹp, chảy máu thực quản, thậm chí dẫn tới ung thư. Chính vì vậy có rất nhiều nghiên cứu với nhiều loại thuốc ra đời nhằm điều trị nguyên nhân, điều trị triệu chứng, điều trị biến chứng. Tuy nhiên, hiện nay điều trị triệt để trào ngược dạ dày thực quản vẫn là vấn đề còn nan giải. Hiện nay, có một số thuốc sau được đưa vào điều trị nhằm giảm tác động có hại của trào ngược:
Các thuốc tạo màng ngăn dạ dày - thực quản:
Alginat: acid alginic khi tiếp xúc với HCl sẽ tạo thành một lớp bọt nổi lên trên dịch vị. Trong trường hợp trào ngược nhờ lớp gel này sẽ bảo vệ cho niêm mạc thực quản khỏi bị tác động của acid dạ dày.
Dimeticol: là một chất bảo vệ niêm mạc tương tự như trên.
Nhóm thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc: sucralfat gắn với protein tạo hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày thực quản chống lại các tác nhân từ dạ dày. Thường chỉ định sucralfat trong các trường hợp bệnh trào ngược vừa đến nặng. Sucralfat dạng viên nén hoặc gói ngũ dịch 1g, uống ngày 4 viên (gói) trước bữa ăn và lúc đi ngủ, tránh dùng antacid hoặc kháng histamin H2 30 phút trước hoặc sau khi uống sucralfat.
Bên cạnh việc dùng thuốc thì việc duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý sẽ góp phần quan trọng trong việc điều trị bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản. Mỗi bữa không nên ăn quá nhiều, nên ăn làm nhiều bữa, mỗi bữa ăn ít một; không nên ăn chất lỏng, nên ăn đặc, khô; sau khi ăn không nên nằm nhiều, ngồi ở tư thế cúi ra phía trước... Nằm ngủ ở tư thế đầu dốc cao; bỏ hẳn một số thức ăn làm giảm trương lực cơ vòng như sôcôla, thuốc lá, cà phê, chất mỡ, nước khoáng có hơi; ăn chậm, nhai nát kỹ, tránh nuốt hơi vào dạ dày; không được dùng một số thuốc làm giảm trương lực cơ vòng dưới thực quản như estrogen, progesteron, anticholinergic, barbituric, ức chế calci, diazepam, theophylin. Chỉ phẫu thuật khi điều trị nội khoa không khỏi và khi có biến chứng nặng nề.
ThS. Nguyễn Đăng