Bệnh có thể được điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa nhưng để đạt hiệu quả cao người bệnh cần được điều trị đúng thời điểm, đúng phương pháp nhằm loại bỏ ổ bệnh.
Viêm tai xương chũm cấp do đâu?
Viêm xương chũm cấp tính là viêm tổ chức xương xung quanh sào bào (trong khối xương đá) có kèm theo những triệu chứng viêm rõ rệt. Quá trình viêm xương kéo dài không quá ba tháng. Nguyên nhân của viêm tai xương chũm cấp tính là viêm tai giữa. Viêm tai giữa có thể tiềm tàng hoặc biểu hiện rõ rệt và có thể gây viêm xương chũm cấp do những yếu tố thuận lợi như sai lầm về điều trị, không chích rạch màng nhĩ kịp thời, lỗ thủng không dẫn lưu được mủ hoặc khi rửa tai bơm nước quá mạnh; bệnh nhiễm trùng nặng làm mất sức đề kháng như sởi, cúm...; vi trùng độc tính cao; cấu tạo xương chũm nhiều thông bào; thể địa suy yếu như trẻ em ốm yếu suy dinh dưỡng.
Cách nhận biết
Bệnh tiến triển theo nhiều giai đoạn khác nhau có những biểu hiện khác nhau.
Trong giai đoạn đầu: Trên nền viêm tai giữa cấp tính đang giảm dần thấy xuất hiện những triệu chứng sau: Đau tai theo nhịp đập, đau xương chũm lan xuống cổ, lan ra nửa bên đầu. Toàn thân nhiệt độ tăng trở lại nhất là về chiều. Ở trẻ em thường có triệu chứng màng não như nôn co giật, cứng gáy... Khi thăm khám tai, bác sĩ sẽ nhìn thấy mủ đặc trở lại, ngày càng nhiều thêm, trên nền màng nhĩ bị viêm tai giữa thấy màng nhĩ xung huyết trở lại. Bệnh nhân thấy đau khi ấn vào xương chũm.
Hình ảnh mô tả vị trí xương chũm trong cơ thể.
Trong giai đoạn toàn phát: Bệnh nhân thấy đau là triệu chứng chính, đau ngày càng tăng. Đau sâu trong ống tai hoặc sau tai, lan ra vùng thái dương đỉnh. Bệnh nhân có biểu hiện nghe kém. Khi thăm khám các bác sĩ sẽ thấy mủ đặc nhiều, màu vàng kem, không thối khi chưa có bội nhiễm. Khám nội soi thấy màng nhĩ phù nề, đỏ và dày, có thể có lỗ thủng nhỏ, vị trí cao hoặc màng trùng không dẫn lưu được mủ, hoặc có túi co kéo trên màng nhĩ. Thành sau trên ống tai bị sụp làm cho góc sau màng nhĩ bị xoá mờ. Khi ấn bệnh nhân thấy đau ở điểm đau sào bào. Da vùng xương chũm nề, hơi nóng, ấn vào bờ sau và mỏm chũm thấy đau.
Trong giai đoạn xuất ngoại: Bệnh nhân thấy các biểu hiện vẫn như trước hoặc có giảm chút ít. Có nhiều thể xuất ngoại khác nhau:
Xuất ngoại ở sau tai: Góc sau tai bị dày, góc nhị diện giữa vành tai và xương chũm bị mờ hoặc mất hẳn. Da xương chũm nề đỏ và đau. Khối sưng sau tai lớn dần, đẩy dồn vành tai về phía trước, ổ viêm biến thành áp xe dưới da và cuối cùng vở mủ. Khám tai thấy sụp thành sau trên ống ngoài.
Xuất ngoại ở thái dương - mỏ tiếp: Bệnh nhân bị sưng vùng thái dương, vùng trán, có kèm theo phù nề mi mắt.
Xuất ngoại ở cổ: Phần trên của cơ ức đòn chũm sưng phồng.
Xuất ngoại vùng cảnh - nhị thân: Gây áp xe cạnh họng. Mủ có thể lan tràn vào lỗ rách sau gây liệt các dây thần kinh sọ não số IX, X, XI.
Điều trị như thế nào?
Bác sĩ tai mũi họng chẩn đoán bệnh dựa vào biểu hiện lâm sàng và các phương pháp cận lâm sàng như chụp Xquang xương chũm, chụp cắt lớp vi tính. Khi xác định bệnh, người bệnh được điều trị nội khoa bằng các thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm steroid, không steroid, hạ sốt, giảm đau. Bên cạnh đó, có một số trường hợp được điều trị ngoại khoa với phương pháp mở sào bào thượng nhĩ, khoét chũm tiệt căn.
