Viêm phổi hoại tử do tụ cầu
Các bác sĩ Trung tâm Nội hô hấp, Bệnh viện Quân y 103 vừa tiếp nhận điều trị thành công cho một bệnh nhân nam 30 tuổi, bị viêm phổi hoại tử căn nguyên do tụ cầu.
Trước nhập viện 4 ngày, bệnh nhân xuất hiện tình trạng ho khan, sau đó xuất hiện sốt, đau ngực phải, đau tăng khi ho, hít thở sâu, kèm ho khạc đờm đục.
Xét nghiệm máu tại thời điểm nhập viện biểu hiện số lượng bạch cầu tăng cao; bạch cầu đa nhân trung bình tăng 73%, men gan tăng. Hình ảnh X-quang ngực có tổn thương nhu mô vùng nền phổi phải và dưới đòn phổi trái. Tổn thương trên phim cắt lớp vi tính bao gồm đông đặc dạng tròn thùy dưới phải và thùy trên trái, có phá hủy hang thùy dưới phải, bên trong hang có mức khí - dịch, tràn dịch màng phổi phải mức độ ít.
Bệnh nhân được chẩn đoán viêm phổi hoại tử định hướng căn nguyên do tụ cầu. Bệnh nhân đã được chỉ định kháng sinh phối hợp. Sau 3 ngày điều trị kết quả cấy máu và đờm đều âm tính. Bệnh nhân đáp ứng tốt với điều trị, hết sốt ngày thứ 3, đỡ đau ngực, ho khạc đờm mủ, số lượng bạch cầu về giới hạn bình thường, tổn thương trên phim cắt lớp vi tính ngực đã có giảm nhiều so với thời điểm nhập viện.
Bệnh nhân được xuất viện sau 1 tuần điều trị. Bệnh nhân được tiếp tục hướng dẫn điều trị ngoại trú, hạ bậc kháng sinh và hẹn tái khám sau 2 tuần.
Hình ảnh viêm phổi do tụ cầu.
Nguyên nhân viêm phổi do tụ cầu
Nguyên nhân dẫn đến viêm phổi do tụ cầu là do vi khuẩn Staphylococcus. Tụ cầu có thể xâm nhập vào phổi do hít vào đường hô hấp trên hoặc lây truyền qua đường máu.
Tụ cầu theo đường máu đến gây viêm phổi: Bệnh hay xảy ra sau khi có ổ nhiễm trùng ngoài phổi như bị mụn nhọt ngoài da, viêm tắc tĩnh mạch, viêm màng trong tim...
Thường sau bệnh cúm hoặc ở người suy giảm miễn dịch, tụ cầu theo dịch tiết đường hô hấp trên bị hít vào phổi.
Viêm phổi do tụ cầu ít gặp nhưng là bệnh nhiễm khuẩn nghiêm trọng.
Những ai có nguy cơ viêm phổi do tụ cầu?
Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi. Trẻ càng ít tuổi, bệnh càng nặng. Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm phổi do tụ cầu bao gồm:
- Điều kiện sống nghèo khổ, vệ sinh kém, cùng việc sử dụng kháng sinh bừa bãi và nằm viện lâu ngày tạo thuận lợi cho sự xâm nhập của tụ cầu gây viêm phổi.
- Thói quen tự mua kháng sinh để điều trị, không theo chỉ định của bác sĩ, vừa không đúng liều lượng vừa không có hiệu lực với tụ cầu làm cho tụ cầu kháng thuốc.
- Một số bệnh lý khác cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phổi do vi khuẩn tụ cầu, bao gồm: Các bệnh về phổi: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi, bệnh xơ nang, lao phổi,…; Bệnh nội khoa mạn tính: đái tháo đường, suy thận, tăng huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ; Nhiễm virus: cúm, sởi… gây viêm phổi do tụ cầu.
Rửa tay sạch phòng ngừa nhiễm khuẩn trong đó có tụ cầu.
Biểu hiện viêm phổi do tụ cầu
Các biểu hiện viêm phổi do vi khuẩn tụ cầu thường khởi đầu đột ngột, bao gồm:
- Sốt cao (gặp ở 80% người bệnh, tuy nhiên, người lớn tuổi thường không có triệu chứng này hoặc có thể bị hạ thân nhiệt);
- Ho dữ dội, ho khạc đờm nhầy hoặc mủ vàng;
- Bệnh nhân còn có biểu hiện đau ngực;
- Các dấu hiệu suy hô hấp bao gồm khó thở, thở nhanh, thở khò khè, tím tái và co rút cơ;
- Nôn mửa, tiêu chảy và chướng bụng (đôi khi)… thậm chí suy kiệt nhanh chóng, tổn thương da tại điểm xâm nhập của vi khuẩn.
Trên thực tế ghi nhận được số bệnh nhân bị bệnh viêm phổi do tụ cầu thường liên quan đến các bệnh cúm, sởi, hay gặp ở người mắc bệnh mạn tính, người bị suy giảm miễn dịch, bệnh nhân đặt nội khí quản.
Để chẩn đoán chính xác ngoài các biểu hiện các bác sĩ sẽ chỉ định thêm xét nghiệm đờm thấy tụ cầu, nhuộm soi đờm thấy tụ cầu tập trung từng đám cạnh bạch cầu, nhìn thấy tụ cầu trong bạch cầu vì tụ cầu còn sống nhiều giờ sau khi bị thực bào. Chụp X-quang phổi thấy nhiều ổ viêm phổi dạng tròn, kích thước không đều, không đối xứng hai bên phổi. Nuôi cấy máu, đờm, dịch màng phổi thấy tụ cầu.
Lời khuyên thầy thuốc
Dựa vào tình trạng bệnh mà bác sĩ có các phương án điều trị khác nhau. Tuy nhiên việc viêm phổi do tụ cầu cần phải điều trị càng sớm càng tốt, điều trị hồi sức tích cực và dùng kháng sinh đúng. Việc chăm sóc tốt cũng giúp hạn chế diễn tiến của viêm phổi do tụ cầu. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng, vệ sinh sạch sẽ, chế độ ăn cân bằng giàu dinh dưỡng… chú ý nếu thấy bất thường cần liên hệ ngay với bác sĩ.
Để phòng ngừa viêm phổi do tụ cầu hiệu quả, người nhà khi chăm sóc bệnh nhân tại bệnh viện hoặc vào viện thăm người ốm, cần đeo khẩu trang để tránh hít phải vi khuẩn nói chung và tụ cầu nói riêng.
Những người bị cúm hoặc bị suy giảm miễn dịch cũng thường xuyên đeo khẩu trang để tránh bị lây bệnh do tụ cầu và các bệnh khác.
Cần giữ vệ sinh da bằng cách tắm rửa hằng ngày. Điều trị triệt để các bệnh nhiễm khuẩn da như mụn nhọt, vết thương.
Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý mua thuốc kháng sinh uống để hạn chế việc tụ cầu kháng thuốc.
