Tại nước ta, tỷ lệ viêm mũi, xoang đang ngày càng gia tăng và ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe cộng đồng. Một số trường hợp viêm xoang cấp do dị ứng nhất là trong khói, bụi có hóa chất, phấn hoa, vi sinh vật và các chất gây dị ứng khác. Vì vậy, viêm xoang lúc này vừa có tính nhiễm trùng vừa có tính chất bị dị ứng với các dị nguyên lạ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có việc khắc phục chưa đúng cách.

Trong những năm gần đây, do nhiều yếu tố như khí hậu, ô nhiễm môi trường sống… tỉ lệ bệnh viêm mũi, xoang đang có dấu hiệu gia tăng. Số liệu thống kê năm 2014 cho thấy số người viêm mũi, xoang chiếm từ 15 - 17% dân số. Tại bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, mỗi ngày có 700 - 800 bệnh nhân tới khám, gần 50% số đó là các trường hợp bị viêm mũi, xoang.

ThS.BS Hà Minh Lợi - Trưởng khoa Mũi xoang- Bệnh viện Tai Mũi Họng TW cho biết: Viêm xoang thì có nhiều nguyên nhân gây bệnh. Ngoài yếu tố xâm nhập vào, do virus, vi khuẩn thì yếu tố bệnh nền và cơ địa rất quan trọng, đặc biệt dị ứng, di truyền… là yếu tố hay làm viêm xoang tái phát lại. Để tránh tái phát thì cần xem căn nguyên của viêm xoang là gì, nếu có bệnh nền thì phải điều trị bệnh nền đó đặc biệt dị ứng vì việc sử dụng thuốc tại chỗ như xịt, rửa mũi rất quan trọng tránh đợt cấp của dị ứng. Thuốc xịt có hiệu quả tối đa, tác dụng phụ tối thiểu. Thậm chí đối tượng phụ nữ mang thai thì cũng là đối tượng khó khi sử dụng thuốc cần cân nhắc.

Người bị viêm mũi, xoang thường có các triệu chứng: nghẹt mũi, chảy mũi, ngửi kém, đau nhức mũi, sốt, có thể bị nhức đầu (đỉnh, thái dương, chẩm gáy), ho dai dẳng, khịt khạc đờm mệt mỏi, ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe và cuộc sống.

Bệnh thường diễn biến dai dẳng và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Tuy nhiên, số ca bệnh viêm mũi, xoang vẫn đang gia tăng do người bệnh có tâm lý chủ quan không kiểm soát triệu chứng hoặc tự khắc phục sai phương pháp.

Các bác sĩ cho biết, biến chứng của bệnh viêm xoang thường rất nặng, có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Viêm dây thần kinh hốc mắt, viêm họng, viêm phế quản, viêm màng não, áp-xe não, viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm xương...

Chủ quan không khắc phục sớm

Nhiều người cho rằng viêm mũi, viêm xoang chỉ là “bệnh vặt” hoặc “bệnh thời tiết”, sẽ tự khỏi nên chủ quan không xử lý. Đến khi bệnh nặng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, sẽ dẫn đến những biến chứng khác, khiến thời giankhắc phục lâu và tốn kém hơn.

Xử lý theo quan niệm dân gian

Khi bị viêm mũi, xoang, nhiều người truyền tai nhau sử dụng những phương pháp dân gian như nhỏ nước tỏi vào mũi (tỏi có chứa allicin được coi là kháng sinh tự nhiên, có thể tiêu diệt được nấm và vi khuẩn), tuy nhiên việc nhỏ trực tiếp nước tỏi vào mũi sẽ gây nóng, bỏng rát và làm phù nề niêm mạc mũi, khiến triệu chứng viêm nặng hơn và càng khó khắc phục.

Ths. BS. Nguyễn Thị Hằng - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Y- Dược cổ truyền Tuệ Tĩnh, Nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh – Học viện Y dược học Cổ truyền Việt Nam cho biết: Các phương pháp chữa bệnh dân gian thì thường hay truyền miệng nhau, mách nhau thì thật sự là sự kiểm chứng về cơ sở khoa học đôi khi chưa được đầy đủ. Nên có người sử dụng cây lá hôi khỏi có người thì không là bởi vì chúng ta không biết là chúng ta bị do nguyên nhân nào và ở thể bệnh nào vì thế sử dụng dân gian hay phương pháp nào thì cũng cần đến khám và được tư vấn của bác sĩ.

Theo các chuyên gia có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến viêm xoang trong đó phải kể đến nhiễm trùng đường hô hấp trên do siêu vi, vi trùng, nấm...; viêm xoang do dị ứng thời tiết và dị ứng với các dị vật khác; có u bướu, vách ngăn mũi bị lệch… nên chỉ áp dụng các phương pháp dân gian là sai cách!

Ngoài ra, một số người bệnh tự bào chế các thảo dược như: hoa ngũ sắc, cây giao, ngà voi… để nhỏ mũi cũng tiềm ẩn nguy cơ gây bội nhiễm, do không kiểm soát được vi sinh trong quá trình sản xuất bằng phương pháp thủ công tại nhà.

Tự ý dùng thuốc sai cách

Một sai lầm phổ biến là người bệnh thường tự mua và sử dụng thuốc khi chưa được chẩn đoán bệnh và có chỉ định của bác sĩ. Thói quen này rất nguy hiểm, không những không xử lý dứt điểm được bệnh mà còn có thể gây ra các tác dụng phụ khác.

Một số người lại tự ý sử dụng các sản phẩm trôi nổi, chưa được nghiên cứu, chứng minh công dụng rõ ràng. Chính vì vậy sau một liệu trình, “tiền mất mà tật vẫn mang”.

Khuyến cáo khắc phục bệnh đúng cách

Từ những sai lầm trên, người dân cần thay đổi nhận thức để xử lý bệnh đúng cách:

- Ngay khi bệnh vừa khởi phát, người bệnh không được chủ quan xem nhẹ mà cần theo dõi các triệu chứng và đi khám càng sớm càng tốt để bác sĩ tư vấn liệu trình thích hợp.

- Tuyệt đối không làm theo quan niệm dân gian chưa được kiểm chứng, cũng không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa được chẩn đoán và có chỉ định của bác sĩ.

- Người bệnh cần tuân thủ phác đồ và khuyến cáo của các bác sĩ chuyên khoa uy tín.

- Mua thuốc và sản phẩm thảo dược đúng nơi uy tín như nhà thuốc, Sandongy.com.vn dưới sự tư vấn từ chuyên gia y tế.

Tham khảo đầy đủ tư vấn từ 2 chuyên gia thạc sĩ, bác sĩ Hà Minh Lợi - Trưởng khoa Mũi xoang- Bệnh viện Tai Mũi Họng TW và Ths. BS. Nguyễn Thị Hằng - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Y- Dược cổ truyền Tuệ Tĩnh, Nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh – Học viện Y dược học Cổ truyền Việt Nam tại:

Người bệnh viêm mũi, xoang cấp tính có thể sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm kết hợp với thuốc thảo dược từ 3 - 5 ngày, sau đó duy trì thêm từ 7 - 10 ngày để kiểm soát triệu chứng, tránh nguy cơ bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính.

Đối với người bị viêm mũi, xoang mạn tính, khi bệnh tái phát cần khắc phục bằng thuốc trước khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng. Những người có cơ địa sức đề kháng yếu hoặc dị ứng có thể dùng thuốc thảo dược từ 2 đến 4 tuần để xử lý từ gốc. Sau mỗi đợt xử lý tấn công hoặc thời gian giao mùa, người bệnh cũng nên uống một đợt dự phòng để tránh nguy cơ tái phát.