Viêm màng não mủ không chỉ là bệnh của riêng trẻ em mà có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Trong những ngày hè nắng nóng, không ít các trường hợp người bệnh là người lớn đến bệnh viện trong tình trạng cấp cứu vì các tác nhân gây ra viêm màng não mủ, đa số các ca bệnh nhập viện với những biến chứng phức tạp…
Bệnh thường gặp trong những ngày nắng nóng
Ông T.V.T ở Hàng Kênh - Hải Phòng mấy ngày gần đây bỗng sốt cao 40 độ C, đau đầu dữ dội, mắt nhìn mờ, họng sưng, đau nhức... Nghĩ chỉ bị cảm cúm thông thường, ông mua thuốc về uống. Nhưng đã uống gần hết vỉ thuốc Paracetamol 10 viên mà bệnh vẫn không giảm. Khi gáy có hiện tượng cứng, nói lảm nhảm, vật vã... ông T. được gia đình đưa vào Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng, rồi được chuyển tiếp lên Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương. Tại đây, bệnh nhân được làm các xét nghiệm chẩn đoán và chọc dịch não tủy thì thấy, dịch não tủy bị đục - một dấu hiệu quan trọng xác định nguyên nhân gây ra các dấu hiệu lâm sàng của bệnh màng não mủ do vi khuẩn. Cũng có những biểu hiện trên, chị T.Q.N 32 tuổi ở Hà Nội được đưa vào viện trong trạng thái lơ mơ, không nhận ra người thân... Kết quả chọc dịch não tủy cũng cho kết quả: chị N đã bị viêm màng não.
Đáng lưu ý khi thời tiết mùa hè nóng ẩm, rất thích hợp để các yếu tố gây viêm màng não mủ ở người lớn có điều kiện phát triển.
 Tổn thương viêm màng não do phế cầu.Ảnh: K.H |
Ai dễ mắc bệnh?
Những người nghiện rượu, mắc các bệnh lý nền như tổn thương ở tai, viêm xoang, chấn thương sọ não, suy giảm miễn dịch là những đối tượng có nguy cơ cao, dễ mắc bệnh do dễ bị nhiễm khuẩn, sức đề kháng kém. Tại Bệnh viện bệnh nhiệt đới Trung ương, mỗi năm có tới vài trăm bệnh nhân mắc viêm màng não mủ đến điều trị, đa số họ nhập viện với nhiều biến chứng phức tạp, do đến viện muộn nên có những người may mắn thoát khỏi bàn tay tử thần nhưng phải gánh chịu nhiều di chứng nặng suốt cuộc đời, mất khả năng lao động, vận động…
Viêm màng não mủ xảy ra ở người lớn có nhiều nguyên nhân, thường gặp là do phế cầu khuẩn, não mô cầu, tụ cầu khuẩn từ tai mũi họng, phổi theo đường máu vào trong não, cũng có thể trực tiếp đi vào não khi bị chấn thương nứt vỡ sọ, nên những người mắc các bệnh ở tai, viêm xoang, chấn thương sọ não, hay đái tháo đường do nhiễm E.Coli suy giảm miễn dịch, đều dễ mắc viêm màng não mủ.
Triệu chứng giống cảm cúm
Đây là bệnh thường gặp trong những ngày nắng nóng, thường khởi phát với các triệu chứng nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, các biểu hiện sốt cao trên 39 độ C, đau đầu, chảy nước mũi, ho, một số ít trường hợp có thể không sốt cao, vì thế dễ bị nhầm với triệu chứng của cảm cúm, viêm họng, viêm mũi.
Tuy nhiên, đối với bệnh viêm màng não mủ triệu chứng đau đầu là biểu hiện đặc trưng. Khi đó, người bệnh uống thuốc giảm đau mà bệnh không thuyên giảm.
 Điều trị cho bệnh nhân mắc viêm màng não mủ tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP. Hồ Chí Minh). Ảnh: Bùi Hương |
Phòng bệnh viêm màng não ở người lớn thế nào?
Do nhiều tác nhân gây viêm màng não mủ ở người lớn có điều kiện phát triển trong mùa hè nóng ẩm, đặc biệt là tụ cầu khuẩn. Chỉ cần một tổn thương nhỏ ở tai khiến tụ cầu khuẩn xâm nhập cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho não. Vì thế vấn đề vệ sinh thân thể và điều trị triệt để các bệnh lý nền là một biện pháp quan trọng ngăn chặn viêm màng não ở người lớn. Ngoài ra, người dân nên đi tiêm vaccin Hib phòng bệnh sẽ làm giảm trên 90% nguy cơ mắc bệnh. Hiện nay, việc phòng bệnh do Hib thông qua tiêm chủng ngày càng trở nên quan trọng khi tình trạng kháng kháng sinh ngày càng gia tăng. Được biết từ tháng 6 năm 2010 tất cả trẻ em Việt Nam dưới 1 tuổi đã được tiêm miễn phí vaccin 5 trong 1, trong đó có thành phần vaccin Hib để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.
Khác với các tác nhân virut khi gây bệnh để lại kháng thể nhưng với các loại vi khuẩn thì có thể tái nhiễm bệnh bất kỳ lúc nào có điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập. Mặc dù đây là bệnh có thể điều trị khỏi bằng kháng sinh nhưng tình trạng kháng kháng sinh của vi khuẩn cũng là một khó khăn trong cuộc chiến với bệnh lý này.
Bác sĩ Hạnh Trinh