Viêm cơ tim - biến chứng đáng chú ý sau tiêm vaccine COVID-19
Trong Hệ thống báo cáo sự kiện có hại của vaccine (VAERS), hệ thống giám sát thụ động về an toàn vaccine quốc gia, có 1.226 báo cáo về viêm cơ tim sau khi tiêm vaccine mRNA (từ ngày 29/12/2020 đến ngày 11/6/2021).
Trong số những người được báo cáo bị viêm cơ tim sau khi tiêm vaccine mRNA, với khoảng thời gian khởi phát triệu chứng trung bình là 3 ngày sau khi tiêm chủng. Trong số 1.194 báo cáo đã biết tuổi của bệnh nhân, 687 là ở những người dưới 30 tuổi và 507 là từ 16-20 tuổi.
Hình ảnh viêm cơ tim.
Hình ảnh cơ tim bình thường.
Viêm cơ tim là một bệnh lý tim mạch nguy hiểm. Viêm cơ tim cấp gây suy giảm chức năng co bóp của cơ tim một cách nhanh chóng và hậu quả là bệnh nhân phải nhập viện với những biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, suy tim cấp hoặc thậm chí là tử vong.
Những phương pháp điều trị viêm cơ tim cấp hiện nay đều chưa thực sự hiệu quả và đôi khi bệnh nhân phải cần đến thiết bị hỗ trợ cơ tim cơ học hoặc ghép tim. Bệnh nhân có thể mắc viêm cơ tim do nhiễm COVID-19 hoặc do hậu quả của quá trình tiêm phòng bằng vaccine.
Vaccine nào gây viêm cơ tim cấp?
Vào tháng 6/2021, Cơ quan quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) đưa ra cảnh báo về một tác dụng phụ của 2 loại vaccine được tiêm nhiều nhất tại Mỹ của hãng Pfizer/BioNTech và Moderna là viêm cơ tim cấp.
Điều đặc biệt là cả hai loại vaccine này đều được bào chế dựa trên cùng một công nghệ mRNA. Nên có nhiều câu hỏi đặt ra là có phải chỉ có hai loại vaccine gây viêm cơ tim cấp hay những vaccine được bào chế theo công nghệ khác cũng có nguy cơ gây tác dụng phụ này?
Viêm cơ tim có thể gặp sau tiêm vaccine phòng COVID-19 nhưng là rủi ro thấp.
Israel là quốc gia đầu tiên phát hiện ra mối liên hệ giữa vaccine Pfizer/BioNTech và Moderna và bệnh viêm cơ tim. Bộ Y tế Israel cho biết đã ghi nhận 148 trường hợp viêm cơ tim sau khi tiêm vaccine COVID-19 mARN trong 30 ngày qua. Tại Hoa Kỳ, trong khoảng thời gian từ tháng 12/2020 đến tháng 4/2021 khi mới bắt đầu tiêm vaccine COVID-19, chỉ ghi nhận 148 trường hợp bị viêm cơ tim sau tiêm.
Nhưng trong thời điểm các bang mở rộng chiến dịch tiêm vaccine cho toàn bộ người dân từ tháng 4/2021 đến nay, VAERS đã ghi nhận đến 1.226 trường hợp viêm cơ tim/viêm màng ngoài tim cấp sau tiêm được báo cáo trên tổng số 318 triệu liều vaccine đã được tiêm, tức tỉ lệ 3.8/1.000.000 dân. Tác dụng phụ này của các vaccine dựa trên công nghệ DNA hoặc virus bất hoạt chưa được ghi nhận trên các y văn thế giới.
Ai có nguy cơ mắc viêm cơ tim cao hơn?
Mặc dù mô hình thống kê được xây dựng dựa trên các thử nghiệm lâm sàng của vaccine mARN đã dự báo tỉ lệ bị viêm cơ tim, nhưng dữ liệu của Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho thấy tỉ lệ viêm cơ tim sau tiêm cao hơn đến 3-4 lần ở nhóm người trẻ tuổi.
Độ tuổi trung bình của nhóm người bị viêm cơ tim sau tiêm vaccine từ 12-50 tuổi, đa số các ca bệnh tập trung trong độ tuổi từ 16-28 tuổi. Trong tổng số các ca bệnh nhỏ hơn 30 tuổi được ghi nhận, có 323 ca được chẩn đoán viêm cơ tim/viêm màng ngoài tim hoặc cả hai. 309 ca nhập viện, đến ngày 11/6/2021, có 295 ca được ra viện, 9 ca tiếp tục theo dõi tại bệnh viện, bao gồm 2 ca tại khoa hồi sức cấp cứu.
Viêm cơ tim xuất hiện sau mũi tiêm nào?
Đa số các ca bệnh được ghi nhận sau khi tiêm mũi vaccine thứ 2, trong đó 80 ca được ghi nhận có triệu chứng ngay trong ngày tiêm vaccine, khoảng 540 ca ghi nhận triệu chứng trong 4 ngày đầu sau tiêm vaccine.
Tỉ lệ nam lớn hơn nữ, với 66% ở mũi thứ 1 và 80% ở mũi thứ 2. Tỉ lệ mắc viêm cơ tim ở mũi thứ 2 cao hơn bởi vì khi đó hệ miễn dịch đã ghi nhớ kháng nguyên virus từ mũi tiêm đầu tiên. Khi tiêm nhắc lại mũi thứ 2, tế bào lympho T trực tiếp tiêu diệt tế bào có mARN từ vaccine, gây ra phản ứng viêm rất mạnh mẽ.
Hiện tại vẫn chưa có báo cáo chính thức nào về nguyên nhân của viêm cơ tim sau tiêm phòng vaccine COVID-19 mRNA. Mới chỉ có duy nhất nghiên cứu của Israel về mối liên quan giữa bệnh viêm cơ tim và vaccine COVID-19 trên 500 bệnh nhân, dự kiến đến tháng 4/2022 sẽ công bố kết quả chính thức.
Người trẻ tuổi có hệ miễn dịch rất khoẻ, chính vì thế sau khi tiêm phòng vaccine, hệ miễn dịch tiết ra rất nhiều yếu tố miễn dịch và kháng viêm. Các yếu tố trên giải phóng vào máu, đi đến tim, gây phù nề và viêm cơ tim. Nam giới dễ bị viêm cơ tim hơn bởi vì nam giới có nồng độ hormone testosterone trong máu cao hơn. Hormone này có tác dụng làm tăng cường quá trình viêm và xơ hoá.
Các triệu chứng của viêm cơ tim được ghi nhận bao gồm: Đau ngực, khó thở, hồi hộp trống ngực.
Một số xét nghiệm bất thường như rối loạn nhịp, đoạn ST-T ghi nhận trên điện tim đồ và men tim tăng biểu hiện của quá trình hoại tử cơ tim. Các triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng trên đều điển hình của bệnh viêm cơ tim.
Những ai không nên tiêm vaccine này?
Đến nay, FDA chưa đưa ra khuyến cáo cụ thể, vì họ cho rằng tác dụng phụ này là không đáng kể so với số người dân được viêm vaccine.
Phần lớn các bệnh nhân đều có triệu chứng nhẹ hoặc trung bình mà không cần điều trị gì. Chỉ có những người tiền sử đã có viêm cơ tim hoặc suy tim do viêm cơ tim thì không nên tiêm vaccine của Pfizer/BioNTech và Moderna vì nguy cơ viêm cơ tim tái phát có thể tăng cao.
Tuy nhiên Mỹ và châu Âu cũng sửa đổi, bổ sung thêm thông tin về viêm cơ tim sau khi tiêm vaccine mRNA COVID-19. Để người dân có thể tìm hiểu trước khi tiêm chủng. Ngoài ra, CDC (Mỹ) đã phát triển các tài liệu giáo dục cho bệnh nhân và nhà cung cấp về khả năng bị viêm cơ tim và các triệu chứng cần quan tâm, để đảm bảo nhận biết và quản lý kịp thời bệnh viêm cơ tim.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cũng ra hướng dẫn, khuyến nghị hạn chế tập thể dục cho đến khi tim hồi phục.
Mời quý độc giả xem thêm video đang được quan tâm:
Vì sao Bộ Y tế yêu cầu không phun khử khuẩn ngoài trời?
